Świerzb u świń: obecna sytuacja

Świerzb jest uważany za najważniejszego ektopasożyta w gospodarstwach trzody chlewnej, szczególnie w intensywnym typie produkcji. Wynika to z jego powszechnego występowania, negatywnych skutków dla wzrostu i wydajności produkcyjnej oraz efektu immunosupresyjnego.

Czynnik etiologiczny

Czynnikiem etiologicznym tej choroby jest Sarcoptes scabiei var. Suis, który wymaga około 15 dni (14-21) aby zamknąć cykl życiowy (Ryc. 1.) Główną formą przenoszenia choroby jest bezpośredni kontakt między chorą i zdrową świnią; a szerzenie się choroby jest ułatwione jej subklinicznym przebiegiem u niektórych osobników. Najważniejszą rolę odgrywają jednak zwierzęta z przewlekłą infestacją, które mają wiele pasożytów na wewnętrznej powierzchni ucha i innych części ciała. Początkiem zarażenia mogą być pasożyty obecne w środowisku, ponieważ mogą one przetrwać poza gospodarzem przez kilka dni i przemieszczać się na odległość jednego metra. Opisano również przenoszenie pasożytów za pomocą narzędzi czyszczących. Chociaż rozpowszechnienie zależy od badanego obszaru, od grupy wiekowej lub stosowanej metodyki diagnostycznej, to indywidualna częstość występowania w Hiszpanii wynosiła 30%, a częstość występowania w stadach oscylowała wokół 80%, więc choroba jest uważana za endemiczną w niektórych regionach.

Obrazy kliniczne

W przypadku świerzbu u świń wyróżnia się dwa obrazy kliniczne; alergiczny lub rumieniowy (Ryc. 2a), która dotyka głównie tuczników z charakterystycznym świądem i obecnością grudek i miejscowego zaczerwienienia skóry. Pojawiają się one po okresie inkubacji od 3 do 11 tygodni, a czas trwania zmienia się w zależności od wprowadzonych higienicznych i terapeutycznych środków. Przewlekły lub hiperkeratyczny obraz dotyczy starszych zwierząt, zwłaszcza w gospodarstwach o złych warunkach zarządzania. Typowe zmiany to białawe plamki, które zawierają setki roztoczy i znajdują się na wewnętrznej części ucha, chociaż czasami również mogą objąć inne części ciała, kończyny tylne (Ryc. 2b.) Obecność świerzbu wiąże się z negatywnym wpływem na wydajność reprodukcyjną; zachowanie lochy po porodzie i laktację; zmniejszenie tempa wzrostu i współczynnika konwersji u tuczników; zaostrzenie przebieguinnych chorób; spadek wartości rynkowej poprzez gorszą jakość tuszy; oraz wzrost kosztów utrzymania obiektów w wyniku szkód spowodowanych stałym drapaniem się zwierząt. Stres i dyskomfort świń wpływają zatem na parametry produkcyjne, zmniejszając średni dzienny zysk, nawet o 10%. Jeśli nie jest kontrolowany, może powodować znaczne straty ekonomiczne ze względu na wysoką zachorowalność

Diagnostyka

Zdiagnozowanie świerzbu u świń nie jest łatwe, głównie dlatego, że u większości zwierząt zakażenie jest podkliniczne, a często nie ma widocznych lub konkretnych zmian. U zwierząt można obserwować świąd i niepokój, a także uszkodzenia skóry. Diagnoza laboratoryjna jest konieczna i może być osiągnięta dzięki identyfikacji pasożyta w zeskrobienie skóry i diagnostyce serologicznej. Ta technika może być przydatna do sklasyfikowania gospodarstwa jako pozytywnego lub negatywnego, ponieważ może wykryć subklinicznie zarażone zwierzęta o małej liczbie pasożytów; ocenia indywidualny stan zdrowia zwierząt remontowych podczas kwarantanny; ocenia skuteczność programu zwalczania lub eliminowania świerzbu świń za pomocą testów serologicznych; oraz ocenia obecność przeciwciał u zwierząt urodzonych po rozpoczęciu programu zwalczania choroby. Kontrola tusz w rzeźni w celu określenia obecności uszkodzeń typowych przy przebiegu świerzba jest również bardzo użyteczną metodą oceny stanu stada i sprawdzania skuteczności wdrożonych programów kontroli.

Zapobieganie, kontrola i eradykacja

Zapobieganie opiera się przede wszystkim na zapobieganiu wprowadzania zwierząt- nosicieli. W sytuacji idealnej loszki na kwarantannie powinno się poddawać testom serologicznym w celu określenia ich stanu zdrowia. W każdym razie należy sprawdzić wszystkie nowe zwierzęta przy wprowadzaniu do gospodarstwa (zwracając szczególną uwagę na uszy i kończyny tylne) i poddać je okresowi kwarantanny na okres około trzech tygodni. Zwierzętom można podać leki. Istnieje wiele produktów świerzbobójczych do zwalczania choroby. Wybór odpowiedniego leku zależy od kilku czynników, takich jak koszt leczenia, rodzaj budynków, intensywność i zakres problemu, liczba zwierząt w gospodarstwie oraz program, który zamierzamy zastosować: zwalczanie lub eliminacja (tTabela 1 .) W przypadku firm posiadających zwierzęta przeznaczone do dalszej hodowli, zaleca się wdrożenie programów zwalczania, ponieważ sprzedaż macior lub knurów ze świerzbem jest niedopuszczalna.

Tabela 1. Programy kontroli i eradykacji: zalety, wady i zastosowanie.

Programy kontroli mają zredukować większość strat związanych z występowaniem świerzbu poprzez zastosowanie leków przeciwświerzbowych i odpowiedniej dezynfekcji na fermie
Korzyści	Wady	Metodyka	Leki
- Eliminacja klinicznej postaci świerzbu - Uniknięcie większości problemów związanych z jego występowaniem - Przydatne w gospodarstwach nieposiadających odpowiedniech zasobów materialnych i ludzkich do wdrożenia eradykacji	- Występowanie subklinicznej postaci choroby, z ryzykiem nawrotu postaci klinicznej po zaprzestaniu leczenia - Nie eliminuje całkowicie strat ekonomicznych - Wdrażanie kosztowne i czasochłonne	- Opracowanie harmonogramów stosowania akarycydów	W zależności od drogi podania: - Spray (amitraza, diazinon i fosmet) - "Pour on", do polewania (iwermektyna, fosmet) - W paszy (iwermektyna) - Iniekcja (iwermektyna, doramektyna)
Programy eradykacji: celem jest całkowite usunięcie pasożytówi i utrzymanie fermy wolnej od ich obecności
Korzyści	Wady	Metodyka	Leki
- Całkowite usunięcie pasożytówi i utrzymanie fermy wolnej od ich obecności - Ważne dla firm genetycznych - Lepsze dla środowiska - Na dłuższą metę bardziej opłacalne	- Przeszkolenie personelu	- Realizacja strategicznych zadań - Ustanowienie wzorców depopulacji i repopulacji	-"Pour on" (fosmet) -Iniekcja (iwermektyna, doramektyna) -W paszy (iwermektyna w połączedniu z iniekcjami)