0
Dostępne testy :
Poniższy wykres przedstawia zmiany stężenia (oś Y) w czasie (oś X) różnych analitów stosowanych w badaniach. Po ekspozycji, wiremia rozpoczyna się w ciągu 1 lub 2 dni od ekspozycji i trwa przez około 3-4 tygodnie. Serokonwersja (wykrycie przeciwciał) pojawia się zwykle 14 dni po ekspozycji i trwa przez wiele miesięcy lub lat.
Ryc. 1. Schemat wykrywania wirusa i przeciwciał, jak również zmienność wirulencji izolatów po ekspozycji na ASF. Źródło: Laboratorium Referencyjne Unii Europejskiej dla afrykańskiego pomoru świń.
Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)
- Wykrywa obecność specyficznej sekwencji wirusowego kwasu nukleinowego (DNA)
- Typy próbek: surowica, krew pełna lub tkanki
- Zalety:
- Najbardziej czuła i preferowana metoda wykrywania patogenu
- Umiarkowany koszt
- Często możliwe jest łączenie próbek w celu obniżenia kosztów przy jednoczesnej minimalizacji utraty czułości.
- Wady:
- Wymaga odpowiednich starterów
Test hemadsorpcji (HAT)
- Wykrywa obecność wirusa poprzez przyłączenie erytrocytów do zewnętrznej (cytoplazmatycznej) błony makrofagów świń zakażonych ASFV
- Typy próbek: surowica lub osocze
- Zalety:
- Jedno ze standardowych badań referencyjnych
- Wady:
- Kilka szczepów terenowych nie wywołuje hemadsorpcji, a wyniki ujemne wymagają zazwyczaj potwierdzenia metodą PCR.
Wykrywanie antygenów metodą immunoenzymatyczną (Ag-ELISA)
- Wykrywa obecność antygenu patogenu
- Typy próbek: zwykle krew pełna i możliwie również inne tkanki (należy przestrzegać zaleceń producenta zestawu diagnostycznego)
- Zalety:
- Dostępne zestawy komercyjne
- Relatywnie tanie
- Wady:
- Znacznie niższa czułość niż PCR
- Nie zaleca się łączenia próbek
- Wyniki ujemne wymagają zazwyczaj potwierdzenia metodą PCR.
Wykrywanie przeciwciał metodą immunoenzymatyczną (Ab-ELISA)
- Wykrywa obecność przeciwciał
- Typy próbek: surowica lub osocze
- Zalety:
- Zwierzęta pozostają dodatnie przez kilka miesięcy do lat
- Może być stosowany w przypadkach przewlekłych
- Może być stosowany w przypadkach o niskiej wirulencji/podklinicznych
- Serokonwersja może wystąpić w ciągu 7-10 dni.
- Obecnie nie są dostępne żadne komercyjne szczepionki, które mogłyby zakłócić interpretację wyników dodatnich
- Wady:
- Potrzeba 7 do 10 dni, w których zwierzęta stają się seropozytywne
- Nie można odróżnić przeciwciał matczynych od tych po ekspozycji
Test immunofluorescencji pośredniej (IFA)
- Wykrywa obecność przeciwciał
- Typy próbek: surowica lub osocze
- Zalety:
- Test potwierdzający dla nieoczekiwanych pozytywnych próbek ELISA
- Wady:
- Wymaga, aby zwierzęta były zakażone przez co najmniej 1 tydzień
- Niewykonalne w przypadku dużej liczby próbek
- Na wyniki ma wpływ izolat wirusa użyty do badania
- Wiarygodność w dużym stopniu zależy od umiejętności technika
Ryc. 2. Schemat przedstawiający zastosowanie testu IFA jako testu potwierdzającego ASF dla próbek, które nieoczekiwanie uzyskały pozytywny wynik testu ELISA na obecność ASF. Podejrzana ujemna próbka, której wynik testu ELISA jest ujemny, jest uważana za ujemną. Jeżeli próbka ta nieoczekiwanie uzyska wynik dodatni, wówczas można wykonać test ASF IFA jako test potwierdzający. Oznacza to, że jeżeli wynik testu IFA jest pozytywny, potwierdza to, że próbka jest pozytywna. Jeżeli wynik testu IFA jest ujemny, należy założyć, że był to wynik fałszywie dodatni, o ile wynik PCR jest również ujemny, aby potwierdzić brak niedawnej infekcji.
Test pośredni immunoperoksydazy (IPT)
- Wykrywa obecność przeciwciał
- Typy próbek: surowica lub osocze
- Zalety:
- Test potwierdzający dla nieoczekiwanych pozytywnych próbek ELISA
- Wady:
- Wymaga, aby zwierzęta były zakażone przez co najmniej 1 tydzień
- Niewykonalne w przypadku dużej liczby próbek
- Na wyniki ma wpływ izolat wirusa użyty do badania
- Wiarygodność w dużym stopniu zależy od umiejętności technika
Ryc. 3. Schemat przedstawiający wykorzystanie IPT jako testu potwierdzającego ASF dla próbek, które nieoczekiwanie uzyskały pozytywny wynik testu ELISA na ASF. Podejrzana ujemna próbka, której wynik testu ELISA jest ujemny, jest uważana za ujemną. Jeżeli próbka ta nieoczekiwanie uzyska wynik dodatni, można wykonać badanie IPT w kierunku ASF jako test potwierdzający. Oznacza to, że jeżeli wynik testu IPT jest pozytywny, potwierdza to, że próbka jest pozytywna. Jeżeli wynik IPT jest ujemny, należy założyć, że był to wynik fałszywie dodatni, o ile wynik PCR jest również ujemny, aby potwierdzić brak niedawnej infekcji.
Interpretacja wyniku:
Często konieczne jest wykonanie wielu testów, aby zapewnić lepszą interpretację diagnostyki ASF.
Tabela 1. Interpretacja wyników badań diagnostycznych ASF. Źródło: Laboratorium Referencyjne Unii Europejskiej ds. afrykańskiego pomoru świń.
| Test | Wynik | Najbardziej prawdopodobne scenariusze |
|---|---|---|
| PCR | Słaby (Ct>35) | Zwierzę zostało niedawno zarażone i nie doszło jeszcze do serokonwersji (<7 dni). Objawy kliniczne mogą nie być widoczne. |
| Ab-ELISA | Ujemny | |
| IPT | Ujemny | |
| PCR | Dodatni | Zwierzę zostało niedawno zarażone, wystąpiły objawy kliniczne i rozpoczyna się proces serokonwersji (7-10 dni). |
| Ab-ELISA | Ujemny | |
| IPT | Dodatni | |
| PCR | Dodatni |
a) Zakażenie w trakcie. Zwierzę jest nadal w stanie wiremii z objawami klinicznymi i już dokonało serokonwersji (>10 dni). b) Ponowne zakażenie zwierzęcia z wytworzonymi przeciwciałami z poprzedniego zakażenia (ozdrowieniec, który przeżył). Miano IPT dostarczy informacji na temat czasu zakażenia. |
| Ab-ELISA | Dodatni | |
| IPT | Dodatni | |
| PCR | Słaby (Ct>35) lub Ujemny |
a) Przebyte zakażenie. Zwierzę wyzdrowiało po ostrym lub podostrym zakażeniu i może nie prezentować objawów klinicznych. b) Zwierzę zostało zakażone łagodnym szczepem (z lub bez objawów klinicznych). c) Ponowne zakażenie zwierzęcia z wytworzonymi przeciwciałami z poprzedniego zakażenia (ozdrowieniec, który przeżył). Miano IPT dostarczy informacji na temat czasu zakażenia. |
| Ab-ELISA | Dodatni | |
| IPT | Dodatni |
PCR
- Dodatni: wirus jest obecny; trwające zakażenie
- Ujemny: negatywny lub wirus mógł zostać przeoczony, jeśli badanie zostało przeprowadzone późno po zakażeniu
HAT
- Dodatni: wirus jest obecny; trwające zakażenie
- Ujemny: negatywny, zakażenie izolatem niehemadsorpcyjnym lub wirus mógł zostać pominięty, jeśli badanie nastąpiło późno po zakażeniu. Należy potwierdzić wynik negatywny metodą PCR.
Ag-ELISA
- Dodatni: wirus jest obecny; trwające zakażenie
- Ujemny: negatywny, wirus jest obecny, ale w niskim stężeniu, lub wirus mógł zostać pominięty, jeżeli badanie przeprowadzono późno po zakażeniu. Należy potwierdzić wynik negatywny metodą PCR.
Ab-ELISA
- Dodatni: przeciwciała matczyne lub ekspozycja w przeszłości (>7-10 dni) na wirus typu dzikiego
Ujemny: negatywny lub zakażenie zbyt wczesne do wykrycia
IFA
- Dodatni: przeciwciała matczyne lub ekspozycja w przeszłości (>7-10 dni) na wirus typu dzikiego
- Ujemny: negatywny lub zakażenie zbyt wczesne do wykrycia
IPT
- Dodatni: przeciwciała matczyne lub ekspozycja w przeszłości (>7-10 dni) na wirus typu dzikiego
- Ujemny: negatywny lub zakażenie zbyt wczesne do wykrycia
Możliwe scenariusze
Należy pamiętać, że niektóre kraje mogą wymagać zatwierdzenia przez władze federalne przed przeprowadzeniem jakichkolwiek testów na obecność ASF.
Podejrzenie wybuchu ostrego ASF u świń wkażdym wieku
- Pobrać krew pełną od wielu zarażonych zwierząt i przebadać metodą PCR; można rozważyć połączenie próbek
- Pobrać śledziony i migdałki od padłych świń i przebadać metodą PCR; można rozważyć łączenie próbek
Fot. 1. Pobieranie próbek w przypadku podejrzenia ASF. Zdjęcie dzięki uprzejmości Dr. Nadezhda Konovalova.
Podejrzenie przewlekłego krążenia ASF u świń w każdym wieku, bez przypadków śmiertelnych
- Pobrać krew pełną od 30 świń z objawami klinicznymi (ukierunkowane pobieranie próbek) lub losowo (bez objawów klinicznych) i zbadać metodą PCR (można rozważyć łączenie próbek) oraz zbadać indywidualnie metodą Ab-ELISA.
