Aklimatyzacja loszek w celu kontroli Mycoplasma hyopneumoniae

Mycoplasma hyopneumoniae jest patogenem układu oddechowego o wysokiej prewalencji i istotnym znaczeniu ekonomicznym w przemyśle hodowli trzody chlewnej (Maes et al., 2008). Straty ekonomiczne generowane przez zakażenia Mycoplasma hyopneumoniae związane są z obniżeniem średnich dziennych przyrostów, spadkiem współczynnika wykorzystania paszy oraz z wzrostem kosztów leczenia (Maes et al., 2018).

Jednym z największych wyzwań w przypadku zakażeń Mycoplasma hyopneumoniae są różnorodne obrazy kliniczne zakażeń, co wiąże się z zmiennymi kosztami leczenia. Zmienność objawów klinicznych wynika ze aktualnego statusu zdrowotnego danego stada loch. W stadzie o niestabilnym statusie zdrowotnym lochy siejące znaczne ilości bakterii narażają prosięta na zakażenie, co skutkuje ostrzejszym przebiegiem klinicznym choroby i zwiększonymi kosztami leczenia w końcowej fazie produkcji (Fano et al., 2007).

W celu utrzymania stabilnego statusu zdrowotnego potrzebne jest odpowiednie przystosowanie loszek przed wprowadzeniem ich do stada loch. Na fermach, gdzie loszki z własnego chowu pozostają w stadzie jako kolejne matki, nie jest to aż tak problematyczne, ponieważ takie loszki z dużym prawdopodobieństwem będą mieć kontakt z drobnoustrojem i wykształcą odporność. Natomiast w przypadku kupowania loszek remontowych do stada istnieje obecnie duża szansa, że takie zwierzęta nie miały wcześniej kontaktu z Mycoplasma hyopneumoniae. W takich sytuacjach ważne jest, aby loszki jak najszybciej zostały narażone na zakażenie, aby wykształciły odpowiednią odporność i siały mniejszą ilość drobnoustroju w czasie porodu. Na podstawie dostępnej wiedzy twierdzi się, że od narażenia na Mycoplasma hyopneumoniae do wykształcenia odporności i zaprzestania siewstwa, musi minąć co najmniej 240 dni (Pieters et al., 2009). W związku z czym, wszelkie postępowania należałoby podejmować na 240 dni przed pierwszym oproszeniem, czyli mniej więcej w 80 dniu jej życia, w zależności od wieku w jakim jest ona dopuszczana do rozrodu. W zależności od sposobu narażania loszek na kontakt z Mycoplasma hyopneumoniae, aklimatyzację loszek remontowych należałoby rozpocząć w wieku 50-80 dnia życia.

Metody ekspozycji

Tradycyjna metoda ekspozycji ma miejsce, gdy loszki pochodzą z własnego stada i są narażone na kontakt z patogenem obecnym w chlewni. Wobec loszek remontowych pochodzących z zakupu najczęściej stosuje się aklimatyzację z narażeniem na kontakt ze zwierzętami siejącymi. Problemem dotyczącym Mycoplasma hyopneumoniae, jest fakt, że kontakt z siewcą jest stosunkowo mało efektywną metodą zarażenia. Ostatnio opublikowane badania (Roos et al., 2016) wykazały, że w trakcie 30- dniowego czasu ekspozycji potrzeba większej ilości siewców niż zwierząt naiwnych, bądź czas ten musi zostać wydłużony. Na podstawie tych danych można stwierdzić, że efekty takiego sposobu ekspozycji nie są wystarczająco przewidywalne, w związku z czym może to skutkować niejednorodnym statusem zdrowotnym takich zwierząt. Po zastosowaniu takiej metody, należałoby przeprowadzić dokładną diagnostykę laboratoryjną, aby mieć pewność, że wszystkie zwierzęta uległy zarażeniu.

W związku ze zmiennymi i niespójnymi efektami opracowano inne metody ekspozycji. Inokulacja dotchawicza jest metodą od dawna stosowaną w przebiegu różnych prac badawczych, a użytym materiałem może być inokulum z homogenatu płuc (płuca zwierząt dodatnich ze stada). Metoda ta jest bardzo pracochłonna i wymaga 3-4 odpowiednio przeszkolonych osób pracujących w zespole. Przeprowadza się ją na dwa sposoby- narażenie na ekspozycję wszystkich loszek bądź opracowanie modelu zakażeń, który wystarczy, aby doszło do zarażenia wszystkich naiwnych zwierząt. Metoda ta również wymaga laboratoryjnego potwierdzenia skuteczności po 3-6 tygodniach od ekspozycji. Mimo dużo większego nakładu pracy, zapewnia jednorodną ekspozycję wszystkich zwierząt w określonym czasie.

Narażenie drogą oddechową opracowano stosując ten sam homogenat płuc, który użyto przy inokulacji dotchawiczej. Jedyną różnicą jest droga wprowadzenia drobnoustrojów do organizmu świni. W tym przypadku wykonywane jest zamgławianie pomieszczenia, w którym przebywają loszki. Zamgławianie przeprowadza się w miejscach zamkniętych, o małej powierzchni, np. pomieszczenia służące do rozładunku zwierząt, przyczepy transportowe oraz w samej odchowalni loszek. Wydaje się, że jest to metoda o wysokiej skuteczności, umożliwiająca równomierną ekspozycję wszystkich zwierząt, a jednocześnie nie wymaga dużo nakładu pracy oraz jest bezpieczniejsza, zarówno dla osób wykonujących zamgławianie, jaki i dla samych zwierząt. Tak, jak w przypadku poprzednich metod, diagnostyczne potwierdzenie skuteczności metody po 3-4 tygodniach od ekspozycji jest niezbędne. Mimo dostępnej obecnie wiedzy, wciąż jeszcze należy wykonać wiele badań, aby lepiej zrozumieć wszystkie zachodzące procesy i udoskonalić metody tak, aby zapewnić jak najlepsze i długotrwałe efekty po ekspozycji na patogen.

Wnioski

Prawidłowo przeprowadzona aklimatyzacja loszek w celu kontroli Mycoplasma hyopneumoniae może ograniczyć skutki zakażeń. Nie jest to rozwiązanie całkowicie eliminujące straty finansowe, ale ogranicza niejednorodną ekspozycję prosiąt, redukuje kolonizację układu oddechowego patogenem, a także skutki choroby. Ze względu na ciągle ponoszone koszty i nakład pracy związany z aklimatyzacją, wielu właścicieli ferm podjęło działania w celu wyeliminowania choroby metodami o długotrwałej skuteczności.