Poubojowa ocena zapalenia opłucnej u świń

Zespół oddechowy świń jest nadal jednym z głównych wyzwań w światowej produkcji trzody chlewnej, a najczęstszymi zmianami patologicznymi obserwowanymi w ubojniach są zmiany przypominające enzootyczną bronchopneumonię (EP), z uszkodzeniami zlokalizowanymi dogłowowo- brzusznie, a także zapalenie opłucnej. Z tego powodu rzeznie są dobrym miejscem do pozyskania informacji o statusie zdrowotnym stada i do monitorowania skuteczności kontroli chorób.
Zmiany w płucach o charakterze przewlekłym są często obserwowane w ubojniach, ponieważ rozwój zapalenia opłucnej trwa 3 i więcej miesięcy, co często jest zbyt krótkim czasem na zaniknięcie zmian (Andreasen et al., 2000).Bakterią mającą największy udział w patogenezie zapalenia opłucnej świń jest Actinobacillus pleuropneumoniae. W ten proces zaangażowanych jest jeszcze kilka innych patogenów, jak na przykład Haemophilus parasuis, Pasteurella multocida i Streptococcus suis (Meyns et al., 2011). Lokalizacja zmian może być dogłowowo- brzuszna i doogonowo- gdzbietowa ( Zdjęcie 1 i 2). Granica między tymi dwoma obszarami leży w grzbietowych końcach szczelin międzypłatowych. Uszkodzenia zlokalizowane dogłowowo- brzusznie są powiązane ze zmianami przypominającymi EP, podczas gdy tylno- grzbietowe najczęściej świadczą o przejściu zakażenia Actinobacillus pleuropneumoniae (Christensen and Enoe, 1999). Poubojowy system oceny zapaleń opłucnej (The Slaughterhouse Pleuritis Evaluation System -SPES), stworzony przez Dottoriego et. al. w 2007 roku bazuje na pięciopunktowej skali ( Tabela 1), w zależności od lokalizacji i rozległości zrostów opłucnej. (1) średnia wartość SPES, czyli suma punktów każdego płata/ liczbę ocenianych płatów. (2) indeks Actinobacillus pleuropneumoniae (APPI) czyli częstość występowania zmian zaliczonych w skali SPES ≥ 2 w danej partii zwierząt pomnożone przez średnią punktację pleuritis u badanych zwierząt ≥2.

Zdjęcie 1: prawe płuco świni. Przewlekłe dogłowowo- brzuszne zapalenie opłucnej obejmujące także przednią część płata doogonowego.	Zdjęcie 2: Lewe płuco świni. Przewlekłe zapalenie opłucnej obejmujące dogłowową część płata dobrzusznego.

Tabela 1: Skala SPES dla przewlekłego zapalenia opłucnej (CP).

Od kwietnia do czerwca 2008 roku poddano ocenie poubojowej skalą SPES pod kątem obecności przewlekłego zapalenia opłucnej 48 partii zwierząt (średnio 100 świń/ partia) tuczników o masie 160 kg, w wieku 9-10 miesięcy.

W celu oceny seroprewalencji A. pleuropneumoniae z każdego stada pobrano po 20 próbek krwi od zwierząt o masie 80 kg, a w ubojni próbki były pobierane od 20 zwierząt z każdej partii.

W sumie przebadano 4889 płuc. Przewlekłe pleuritis ( punktacja SPES 1) zaobserwowano w 2322 ( 47,5%) płucach. Doogonowo- grzbietowe zapalenie ( punktacja SPES ≥ 2) sugerujące przebycie pleuropneumonii zaobserwowano w 1227 płucach (25,1%). Średnia wartość SPES dla wszystkich płuc wynosiła 0,83 (95% CI 0,78-0,86), zawierając się między 0,04 a 1,87. Średnia wartość APPI wyniosła 0,61 (95%CI 0.51–0.71) zawierając się między 0 a 1,84.

Wyniki pokazują, że zmiany w obrębie opłucnej były często obserwowane w badaniu poubojowym na terenie Włoch (47.5% badanych płuc). Obecne były także zmiany doogonowo- grzbietowe sugerujące zakażenie A. pleuropneumoniae (25,1%). Te wyniki są zgodne z wynikami badań prowadzonych na terenie innych krajów europejskich (Cleveland-Nielsen et al., 2002; Pagot et al., 2007; Marois et al., 2008; Meyns et al., 2011), jednak są dwukrotnie wyższe od tych uzyskanych w Hiszpanii (Fraile et al., 2010).

Średnia wartość SPES, APPI i procent płuc z punktacją SPES ≥ 2 były powiązane z zakażeniem A. peluropneumoniae, co potwierdziło duże znaczenie tego patogenu jako przyczyny CP. Zwierzęta z dwóch stad, które były seronegatywne w badaniu na A. pleuropneumoniae nie wykazały zmian doogonowo- grzbietowych, co wskazuje na wysoką wiarygodność badania z użyciem skali SPES. Czterdzieści dwa procent płuc wykazało przewlekłe zapalenie opłucnej (SPES ≥ 1). Zmiany doogonowo- grzbietowe (SPES ≥ 2) zaobserwowano w 24% płuc. Zmiany punktowane na 2 zaobserwowano w 14,3%, a 3 i 4 odpowiednio w 8,3% i 1,6% płuc. Średnia wartość SPES dla wszystkich płuc wyniosła 0,77, zaś średnia wartość APPI 0,60. Wartości APPI zostały podzielone na 4 kategorie: najlepsza część < 0.28, średnia najlepsza część od 0.28 do 0.53, średnia najgorsza część od 0.53 do 0.81 i najgorsza część > 0.81 (Zdj. 3).

Zdj 3: Wartości APPI: 4 kategorie: najlepsza część < 0.28, średnia najlepsza część od 0.28 do 0.53, średnia najgorsza część od 0.53 do 0.81 i najgorsza część > 0.81