Jak możemy uczynić przemysł trzody chlewnej bardziej zrównoważonym?

Szybki rozwój przemysłu hodowlanego zwiększył presję na zasoby naturalne. Przemysł trzody chlewnej przyczynia się również do emisji gazów cieplarnianych (GHG). Jego roczne globalne emisje szacuje się na około 700 milionów ton ekwiwalentu CO₂, co jest znaczną liczbą. Jednak w porównaniu do innych sektorów hodowlanych jest ona niższa. Na przykład przemysł produkcji wołowiny odpowiada za około 5,8% globalnej emisji gazów cieplarnianych, generując ponad 1,3 miliarda ton ekwiwalentu CO₂ rocznie. Głównym źródłem tych emisji jest metan uwalniany podczas fermentacji (fermentacji jelitowej) i zarządzania obornikiem. To plasuje bydło jako jednego z największych emitentów w obrębie hodowli zwierząt, z dwukrotnie większą emisją niż w przypadku trzody chlewnej.

Jeśli rozszerzymy porównanie na branże niezwiązane z hodowlą zwierząt, takie jak lotnictwo komercyjne, znajdziemy interesującą perspektywę. W 2019 r. lotnictwo wyemitowało około 918 mln ton CO₂, co stanowi około 2,5% globalnej emisji CO₂ z wykorzystania paliw kopalnych. Ten poziom emisji jest porównywalny z emisjami przemysłu trzody chlewnej, co podkreśla wpływ obu branż na środowisko.

Podczas gdy sektor trzody chlewnej od lat pracuje nad sposobami, aby stać się bardziej zrównoważonym, przeanalizujmy teraz wszystkie punkty w łańcuchu wartości, w których można podjąć interwencje w celu zmniejszenia tych emisji i przyspieszenia zrównoważonego rozwoju.

Bardziej zrównoważone żywienie zwierząt

Dziewięćdziesiąt procent paszy składa się z soi i zbóż. Zboża takie jak pszenica, jęczmień i kukurydza są powszechnie produkowane w Unii Europejskiej, ale warunki nie są optymalne dla produkcji soi i muszą być importowane. Importowana soja może być związana z procesami wylesiania przed jej produkcją, co ma znaczący wpływ na środowisko. Wycinka drzew prowadzi do zmniejszenia ilości sekwestrowanego CO2, co przyczynia się do globalnego ocieplenia i zmniejszenia ilości dostępnego tlenu. Dlatego ważne jest, choć nie jest to całkowicie wymagane przez UE, aby gospodarstwa kupowały soję z certyfikatem zrównoważonego rozwoju, który gwarantuje, że przy jej produkcji nie doszło do wylesiania.

Soja jest najlepszym znanym dotychczas źródłem białka do produkcji pasz, ponieważ ma bardzo dobry profil aminokwasowy. Jednakże, można zwiększyć ilość źródeł białka, takich jak rośliny strączkowe (groch lub fasola). Kraje, w tym Francja i Niemcy, już badają, jak uprawiać więcej roślin wysokobiałkowych. Badane są również sposoby pozyskiwania białka z alternatywnych źródeł, takich jak mikroalgi, owady lub białka, które można uzyskać z fermentacji grzybów.

Z drugiej strony, poprawa wydajności i precyzji karmienia świń (oferowanie wymaganej paszy w każdym okresie wzrostu i dopasowanie zapotrzebowania na białko do wymaganego spożycia składników odżywczych) zmniejsza ilość azotu w gnojowicy. Poprawa żywienia skutkuje mniejszą ilością obornika i bardziej zrównoważonym nawozem.

Redukcja emisji i przetwarzanie odchodów zwierzęcych

Zarządzanie gnojowicą jest jednym z kluczowych punktów poprawy zrównoważonego rozwoju procesu produkcji w przemyśle mięsnym. Rolnicy mają do dyspozycji szereg technologii przetwarzania gnojowicy w celu poprawy zarządzania gnojowicą. Głównym ograniczeniem jest wysoka zawartość wody, która sprawia, że jej transport jest bardzo kosztowny. Obecnie najczęściej stosowaną technologią jest separacja frakcji stałych i cieczy, która pozwala na uzyskanie frakcji stałej o wysokim stężeniu składników odżywczych i materii organicznej, która powinna być eksportowana do obszarów o zapotrzebowaniu na składniki odżywcze. Z drugiej strony, uzyskana frakcja ciekła powinna być stosowana na pobliskim obszarze.

Poziom wdrożenia nowych technologii przetwarzania w celu poprawy zarządzania gnojowicą jest nadal stosunkowo niski ze względu na aspekty ekonomiczne, techniczne i prawne. Dlatego też prowadzone są badania nad nowymi technologiami i strategiami wytwarzania nowych produktów o wysokiej wartości dodanej, głównie bio-nawozów z gnojowicy, które pomagają uczynić cały proces bardziej zrównoważonym. Wiele z tych strategii opiera się na projektowaniu biorafinerii, które są obiektami łączącymi różne technologie przetwarzania obornika na małą skalę.

Jednym z głównych produktów o wartości dodanej, które można uzyskać z obornika, jest biogaz. Jego produkcja otwiera drzwi do nowych form odzyskiwania energii w samym gospodarstwie lub eksportowania go i generowania nowych dochodów, które mogą pomóc w uczynieniu branży bardziej zrównoważoną. Ważne jest jednak, aby nie tracić z oczu faktu, że produkcja biogazu generuje nowy produkt uboczny, poferment, którym musimy efektywnie zarządzać. Kraje takie jak Dania posiadają już systemy zarządzania gnojowicą i produkcji biogazu, z około 50 instalacjami, w tym jednymi z najważniejszych w Europie.

Lepszy dobrostan zwierząt i typologia gospodarstw

Fermy trzody chlewnej przeszły znaczące zmiany strukturalne, takie jak przyjęcie systemów wolnostanowiskowych. Ponadto wprowadzono materiały wzbogacające, takie jak słoma, drewno lub zabawki, pozwalające świniom na wyrażanie naturalnych zachowań, takich jak eksploracja i interakcja z otoczeniem. Jednocześnie automatyzacja i zaawansowane technologie, takie jak czujniki do monitorowania zdrowia zwierząt, zoptymalizowały wydajność gospodarstw.

Szwecja i Holandia są znane z rygorystycznego egzekwowania standardów dobrostanu zwierząt, w tym zakazu kontrowersyjnych praktyk, takich jak obcinanie ogonów, z naciskiem na poprawę warunków środowiskowych w zagrodach w celu zmniejszenia stresu i zachęcania do naturalnych zachowań.

Bardziej zrównoważony proces przetwórstwa

Na etapie uboju i przetwórstwa należy przestrzegać określonych przepisów dotyczących redukcji zużycia energii i emisji. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest wykorzystanie energii odnawialnej, poprawa efektywności energetycznej obiektów lub zmniejszenie zużycia wody poprzez jej precyzyjne wykorzystanie i dobre uzdatnianie, tak aby można ją było ponownie wykorzystać. Zastosowanie zaawansowanych technologii oczyszczania ścieków z przemysłu rolno-spożywczego pozwala na uzyskanie wody z potencjałem do ponownego wykorzystania, a tym samym promuje obieg zamkniętego obiegu podstawowego zasobu. Centrum Technologiczne Bioróżnorodności, Ekologii oraz Technologii Środowiskowych i Spożywczych (CT BETA) Uniwersytetu Vic - Centralnego Uniwersytetu Katalonii (UVic-UCC) pracowało nad poradnikiem promującym odzyskiwanie i ponowne wykorzystanie wody w przetwórstwie mięsa, w oparciu o wyniki i wnioski uzyskane w ramach projektów badawczych i transferu wiedzy.

Należy również poprawić zarządzanie produktami ubocznymi ubojni, określając najlepszy sposób waloryzacji każdego produktu ubocznego lub uzyskanych odpadów organicznych (skrawki mięsa, krew, kości, skóra, odpady z oczyszczania). Niektóre z nich mogą być wykorzystywane jako surowce do produkcji żywności dla ludzi lub zwierząt, inne do celów agronomicznych lub odzysku energii, a niektóre produkty powinny być utylizowane.

Narzędzia, które pozwalają nam być bardziej wydajnymi

Aby pomóc branży trzody chlewnej osiągnąć wyższe standardy zrównoważonego rozwoju, CT BETA z UVic-UCC, we współpracy z klastrami INNOVACC i I + Porc, Stowarzyszeniem GSP i 333Corporate, opracowało innowacyjne narzędzie zaprojektowane do obliczania śladu środowiskowego w całym łańcuchu wartości branży trzody chlewnej:PigPEF.

Wnioski

Podsumowując, aby przemysł trzody chlewnej był bardziej zrównoważony, konieczne jest zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów, właściwe zarządzanie gnojowicą oraz stosowanie lokalnych i zrównoważonych źródeł białka. Kluczowe znaczenie ma również poprawa dobrostanu zwierząt, promowanie bardziej etycznych systemów i lepszych warunków dla świń. Wdrażanie innowacyjnych technologii na wszystkich etapach procesu, od gospodarstw po przetwórstwo, może zmniejszyć wpływ na środowisko i poprawić zrównoważony rozwój branży.