0
Koszty paszy stanowią ponad 70% całkowitych kosztów produkcji trzody chlewnej. W pierwszych miesiącach 2022 r. koszty te znacznie wzrosły z powodu niskich plonów w Ameryce Południowej, niepewności co do eksportu zbóż z regionu Morza Czarnego i rosnących kosztów energii. Rabobank szacuje w swoim najnowszym raporcie kwartalnym, że koszty paszy wzrosły o 20% w porównaniu do ubiegłego roku, ale będą one nadal rosły (rysunek 1) jeszcze bardziej. W związku z tym producenci są skłaniani do usuwania ze składu paszy wszystkiego, co jest uważane za zbędne. Dodatkowym czynnikiem komplikującym formułowanie diety dla odchowu jest fakt, że zakaz stosowania ZnO na poziomie farmakologicznym wchodzi w życie w czerwcu w całej UE. Niniejszy artykuł ma na celu opisanie znaczenia dobrej jakości białka dla sformułowania prostej (czystej) diety dla odchowu i zmniejszenia zależności od dodatków paszowych poprawiających zdrowie jelit przy jednoczesnym utrzymaniu wydajności paszy nawet bez wysokich poziomów ZnO.
Podstawa każdej diety w okresie odchowu: wysokostrawne białka
Diety w okresie odchowu stanowią niewielką część żywienia trzody chlewnej, ale często są niepotrzebnie skomplikowane i kosztowne. Wykazano, że proste diety w fazie odchowu niekoniecznie mają negatywny wpływ na końcową masę ubojową lub jakość mięsa. Kluczem do sukcesu jest stosowanie wysoce strawnych, wysokiej jakości źródeł białka. Odsadzone prosięta mają ograniczoną aktywność enzymatyczną, a zatem są ograniczone w zakresie białek, które mogą trawić. Niemniej jednak ich zapotrzebowanie na aminokwasy na jednostkę energii jest wysokie. Ponieważ odkładanie białka jest priorytetem w tej fazie, więc diety dla prosiąt muszą być bogatsze w białko. Jeśli ich zapotrzebowanie na białko i aminokwasy jest spełnione przy użyciu składników o wysokiej zawartości czynników antyżywieniowych (ANF), koszt tych składników jest niski, ale strawność tych składników jest bardzo ograniczona, co zwiększa ryzyko biegunki po odsadzeniu i dysbiozy.
Czynniki antyodżywcze obejmują szereg substancji (takich jak stachioza, rafinoza, inhibitory trypsyny i β-konglicyna), które zmniejszają trawienie niektórych składników odżywczych i wywołują reakcję zapalną, powodując przewlekłe zapalenie jelit, gorsze trawienie i niską wydajność. Soja ma szczególnie wysoką zawartość czynników antyodżywczych. Powszechnie wiadomo, że wydajność wzrostu i zdrowie jelit prosiąt są zaburzone, gdy karmione są dietami zawierającymi duże ilości czynników antyodżywczych z soi (rysunek 2). Tak więc stosowanie nieobrobionej lub tylko poddanej obróbce cieplnej śruty sojowej nie tylko prowadzi do obniżenia wydajności, ale także zwiększa zapotrzebowanie na rozwiązania poprawiające zdrowie jelit, takie jak dodatki paszowe lub leczenie antybiotykami. To, co zaczęło się jako korzyść ekonomiczna, kończy się jako kosztowne rozwiązanie dla producenta trzody chlewnej.
Wykorzystanie białek zwierzęcych w żywieniu na etapie odchowu
Dlatego też wielu dietetyków decyduje się na unikanie czynników antyżywieniowych poprzez włączanie wysokich poziomów białka zwierzęcego (niezawierającego żadnych czynników antyżywieniowych pochodzenia roślinnego), takich jak białko serwatkowe, mączka rybna i suszona rozpyłowo plazma krwi świń w żywieniu w okresie odchowu. Białko serwatkowe i mączka rybna są prawdopodobnie najczęściej stosowanymi źródłami białka zwierzęcego w tych dietach, ponieważ są bogate w aminokwasy i są wysoce strawne.
Suszona rozpyłowo plazma świń (SDPP) jest bardzo smaczna i wykazano, że indukuje spożycie paszy i dostarcza immunoglobulin. Korzyści płynące z włączenia SDPP do diety w odchowalni są dobrze opisane przez kilku autorów. Jednak włączenie białek zwierzęcych do diet dla prosiąt odsadzonych staje się coraz trudniejsze ze względu na ograniczoną dostępność i wysoką cenę. Dlatego w żywieniu świń można zaobserwować tendencję do włączania coraz bardziej przetworzonych źródeł białka pochodzenia roślinnego, które mają tę zaletę, że są wysoce strawne i mają niską zawartość czynników antyżywieniowych, ale nie są tak kosztowne.
Obniżenie kosztów paszy przy użyciu roślinnych źródeł białka
Soja ma unikalny profil aminokwasowy, ale może być stosowana dla młodych prosiąt tylko wtedy, gdy jest prawidłowo przetworzona w celu zmniejszenia zawartości czynników antyżywieniowych. Istnieją różne techniki redukcji czynników antyżywieniowych w śrucie sojowej, co skutkuje ich różną zawartością. Rozwój tak zwanych specjalistycznych białek sojowych umożliwił częściowe lub całkowite zastąpienie białka zwierzęcego w dietach dla prosiąt odsadzonych bez uszczerbku dla wydajności i zdrowia zwierząt. Jednym z przykładów takiego specjalistycznego białka sojowego jest mączka sojowa poddana obróbce enzymatycznej (ESBM). Badania wykazały, że ESBM może zastąpić mączkę rybną lub SDPP w takich dietach bez pogorszenia wydajności wzrostu zwierząt.
W obecnej sytuacji niezwykle wysokich kosztów paszy zaleca się uważne przyjrzenie się złożoności diet dla młodych prosiąt i przywrócenie ich do podstaw, zaczynając od wysoce strawnych, dobrej jakości składników białkowych. Wybór wysokostrawnych źródeł białka jest bardzo ważny, gdy próbuje się zmniejszyć złożoność diety odchowu, zmniejszając zależność od dodatków paszowych poprawiających zdrowie (jelit), a jednocześnie nie wpływając negatywnie na zdrowie i wydajność zwierząt. Szczególną uwagę należy zwrócić na zawartość czynników antyżywieniowych, aby zminimalizować szkodliwe skutki zdrowotne i stymulować wzrost odsadzonych prosiąt.
