Kiedy najlepiej szczepić prosięta przeciw PCV2?

Skuteczność szczepionek przeciw PCV2 obecnych na rynku została wielokrotnie udowodniona w warunkach terenowych i polega na minimalizacji wpływu na zdrowie świń chorób związanych z PCV2 (PCVD). Regularne i powszechne stosowanie szczepionek w wielu fermach doprowadziło do zaniku zakażeń PCV2 przebiegających z objawami klinicznymi i utrzymywania się ich w formie bezobjawowej, a niekiedy do całkowitej eliminacji zakażeń i produkcji serologicznie ujemnych tuczników. We większości przypadków szczepienie przeciw PCV2 jest ekonomicznie uzasadnione.

Obecnie szczepienia prosiąt przeciw PCV2 prowadzi się najczęściej w wieku 3-4 tygodni (około odsadzenia). Nie wiadomo jednak czy zawsze jest to wiek optymalny. Decyzja o terminie szczepienia powinna być podjęta uwzględniając następujące czynniki:

Odporność siarowa (MDI): wiadomo, że wysoki poziom przeciwciał siarowych (MDA) w czasie szczepienia może prowadzić do obniżenia poziomu odpowiedzi poszczepiennej. Takie zjawisko obserwuje się kiedy poziom przeciwciał oznaczanych w teście IPMA jest wyższy niż 10 log₂. Obecność wysokiego poziomu MDA nie wydaje się wpływać na odporność komórkową wywołaną szczepieniem. W celu uniknięcia takiej interferencji, lub w celu podwyższenia skuteczności szczepienia należy rozważyć opóźnienie jego terminu. Może być szczególnie ważne jeśli stosuje się szczepienie zarówno loch jak i prosiąt.

Rozwój układu odpornościowego prosiąt: stopień dojrzałości układu odpornościowego prosiąt nie jest dobrze poznany. Badania wykazały, że szczepienie przeciw PCV2 serologicznie ujemnych prosiąt w wieku 5 dni doprowadziło do uodpornienia przeciw zakażeniu tym wirusem. Oznacza to, że przynajmniej w tym wieku poziom rozwoju układu odpornościowego prosiąt jest wystarczający do uzyskania odporności po szczepieniu. W warunkach fermy rzadko udaje się stwierdzić obecność prosiąt serologicznie ujemnych w tym wieku.

Dynamika zakażenia PCV2: najczęściej do wiremii PCV2 dochodzi pod koniec okresu warchlakarni lub na początku tuczu, lecz jest to parametr zmienny. Zdarzają się zakażenia bardzo wczesne i sprzyja to występowaniu PCVD. Do wczesnych zakażeń może dochodzić niestabilnych fermach loch. Dlatego też, w celu ochrony prosiąt we wczesnym okresie życia zaleca się szczepienie loch. Odsetek prosiąt zakażonych noworodków jest zwykle niewielki lecz różni się między fermami i grupami zwierząt. W jednym z badań opisano obecność wirusa we krwi u 40% prosiąt bezsiarowych, z kilku ferm gdzie przebieg zakażenia był bezobjawowy. Inne badania nie wykazały jednak takiej skali zakażeń u prosiąt bezsiarowych. PCV2 szerzy się bardzo łatwo między wrażliwymi prosiętami i dlatego tak ważne jest wzmocnienie odporności poprzez szczepienie loch. Badania wykazały, że szczepienie wiremicznych i serologicznie dodatnich prosiąt skutecznie obniżyło wiremię po ich nadkażeniu. Niemniej, najprawdopodobniej skuteczność szczepienia wiremicznych prosiąt jest niższa niż szczepienia prosiąt naiwnych.

Immunosupresja: każdy czynnik immunosupresyjny w czasie szczepienia może zmniejszyć skuteczność immunizacji. Wśród tych czynników należy wymienić współistniejące choroby, inne szczepienia, stres i niedożywienie.

Efekt będzie zależny od wieku, w którym wykonywane jest szczepienie. Chociaż szczepienia przeciw PCV2 są stosowane powszechnie to mało jest dostępnych danych na temat skuteczności immunizacji w różnym wieku. W jednym z takich badań bezobjawowo zakażone prosięta były szczepione w 3, 6 lub 10 tygodniu życia a jedna grupa była nie zaszczepiona. Świnie monitorowano między 2 i 25 tygodniem życia. Skuteczność szczepienia w 3 i 6 tygodniu życia była podobna, i rzadziej obserwowano wiremiczne zwierzęta w porównaniu do grupy kontrolnej. Szczepieni w wieku 10 tygodni było najprawdopodobniej zbyt późne i zbiegało się z pojawieniem się wiremii a odsetek zakażonych świn nie różnił się od grupy kontrolnej nieszczepionej.

W podsumowaniu można stwierdzić, ze optymalny wiek szczepienia prosiąt to taki, w którym poziom odporności biernej jest niski,i przed wystąpieniem naturalnego zakażenia (Ryc. 1).

Ryc. 1. Określenie optymalnego wieku szczepienia prosiąt przeciw PCV2.