0
Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) po raz pierwszy wykryto na Węgrzech w 1995 roku. Do 2002 roku PRRS był chorobą podlegającą obowiązkowi zgłaszania i jej rozprzestrzenienie było bardzo niewielkie (2-3%). W 2002 roku chorobę usunięto z listo chorób podlegających obowiązkowi zgłaszania, a po wejściu Węgier do UE, do kraju zaczęły napływać świnie o nieznanym statusie zdrowotnym, z Holandii, Danii i Niemiec. Krótko po tym rozprzestrzenienie PRRS znacznie wzrosło. Duża zmienność genetyczna szczepów PRRSV wskazuje na ich zawleczenie z wielu źródeł, jak i ewolucję wirusów lokalnych. W związku z tym, że PRRS zmniejsza opłacalność produkcji świń, na Węgrzech wprowadzono program eradykacji PRRSV.
W trakcie planowania programu eradykacji najważniejsze punkty dotyczyły (i) rejestracji i dokładnej lokalizacji ferm, szczególnie zakażonych PRRSV, (ii) dystrybucji wirusa w systemach produkcyjnych i (iii) stosunków własności poszczególnych ferm.
Proces planowania eradykacji PRRS rozpoczął się w 2011 roku, kiedy to wprowadzono program monitoringu choroby w fermach świń. Do roku 2014 PRRS wykryto w 3,5% małych gospodarstw i u 4,3% badanych zwierząt z tych farm (badano głównie lochy).
Do 2014 roku nie badano systematycznie dużych ferm świń. Najnowszy wyniki wskazują, że 14% spośród 600 badanych ferm było zakażonych PRRSV.
Po ogłoszeniu Krajowego Programu Eradykacji PRRS rozporządzeniem ministra rolnictwa (3/2014 VM; 16 styczeń 2014), lecz przed jego publikacją, odpowiedzialny komitet przeprowadził konsultacje na temat jego prowadzenia, z najważniejszymi zainteresowanymi stronami z sektora produkcji trzody chlewnej, firmami genetycznymi i integratorami.
Rozporządzenie ministra precyzuje definicję świni zakażonej PRRSV. Świnię uznaje się za zakażoną jeśli (i) wykazuje ona objawy kliniczne i zmiany sekcyjne sugerujące PRRS i w jej organizmie wykryty wirusa PRRSV; (ii) w organizmie wykryto wirusa PRRSV lub jego materiał genetyczny; (iii) jest serologicznie dodatnia w kierunku PRRSV, nieszczepiona, a obecność przeciwciał jest potwierdzona różnymi metodami.
Każde stado świń na Węgrzech musi mieć określony status odnośnie PRRS. Koszty monitoringu pokrywane są przez właściciela lecz gospodarstwa przydomowe zwolnione są z opłaty a mali i średniej wielkości producenci są wspierani w tym zakresie przez państwo. Każde zwierzę stada podstawowego oraz pewien odsetek tuczników (95% poziomu zaufania, 5% prewalencja) musi być dwukrotnie badany serologicznie. W stadach wolnych od PRRS badanie musi być powtarzane corocznie. Stada zakażone są zobowiązane do wdrożenia programu eradykacji. Eradykacja musi się opierać na zamknięciu stada podstawowego lub całkowitej depopulacji/repopulacji. Klasyfikacja ferm może odbywać się na podstawie badania serologicznego (ELISA, a w przypadku podejrzenia wyniku fałszywego, test IPMA) wykonanego przez Krajowe Laboratorium Referencyjne (NRL). Monitoring stad może być wykonywany przez państwowe laboratoria diagnostyczne zaakceptowane przez NRL.
Loszki i knury mogą być importowane na Węgry z ferm wolnych od PRRS z wynikami laboratoryjnymi potwierdzającymi ten status nie starszymi niż 14 dni. Importowana grupa zwierząt musi przebywać na kwarantannie przez 60 dni. Zwierzęta muszą być zbadane w ciągu 48 godz po przybyciu na kwarantannę i na 7 dni przed jej zakończeniem. Świnie importowane do tuczu na obszarach wolnych od PRRS, lub obszarach gdzie prowadzona jest eradykacja, muszą pochodzić z ferm wolnych od PRRSV.
Według danych Krajowego Programu Eradykacji PRRS do 31 maja 2015 roku osiągnięto następujące cele:
- Każde gospodarstwo przydomowe na Węgrzech jest wolne od PRRS
- Wszystkie fermy w regionie północno wschodnim (powiaty Nógrád, Heves, Borsod-Abaúj Zemplén) są wolne od PRRS (Rycina)
- Południowo zachodni region (powiaty Vas i Zala) są wolne od PRRS
- W trakcie realizacji programu uzyskano ważne doświadczenie, które będzie wykorzystane w zwalczaniu innych problemów ważnych dla produkcji świń
Rycina. Mapa Węgier pokazująca powiaty o różnym statusie PRRS. Zielona gwiazdka oznacza powiaty wolne od PRRS, biała gwiazdka oznacza powiat gdzie znajduje się jedna ferma zakażona PRRS, czerwone gwiazdki oznaczają powiaty gdzie prowadzona jest eradykacja. Powiaty nie oznaczone gwiazdką są zakażone PRRSV i program eradykacji będzie wdrożony w późniejszym terminie.
W powiecie Somogy jedna duża ferma w miejscowości Somogyszob nie uzyskała statusu wolnego od PRRS. Uważa się, ze do końca 2017 roku wszystkie fermy w tym powiecie uzyskają status wolny od PRRS.
Powiaty Baranya, Tolna, Fejér, Pest, Komárom-Esztergom, Hajdú-Bihar są w trakcie eradykacji.
Obecnie, na podstawie zebranych doświadczeń, szacuje się, że Węgry staną się krajem wolnym od PRRS w 2020 roku.
