Małe dawki wirusa mogą wywołać afrykański pomór świń

Lepsza znajomość wirusa ASF pomoże w jego kontroli i wczesnej diagnostyce. Lider zespołu badawczego, prof. Grzegorz Woźniakowski pomaga lepiej zrozumieć tę chorobę. W swojej pracy (Walczak i in. 2020) podejmuje próbę wskazania ryzyka związanego ze stopniem wiremii i siewstwem wirusa oraz przedstawia możliwe trudności z odpowiednim rozpoznaniem choroby na poziomie gospodarstwa.

Pracując z 3 różnymi dawkami, 1000-500-5 jednostek hemaglutynacji (HAU, jednostka kwantyfikacji wirusa) wysoce zjadliwego szczepu, eksperyment dostarcza cennych informacji o istotnych, praktycznych implikacjach dotyczących zapobiegania i wczesnej diagnostyki. Chcemy podsumować jego główne ustalenia.

Zakażenie świń jest możliwa przy zaledwie pięciu jednostkach wirusa ASF: fakt, że miano potrzebne do wywołania infekcji może być naprawdę niskie, mówi weterynarzom i rolnikom, że potencjalne wprowadzenie ASF na farmę może wiązać się z bardzo małą dawką wirusa.

Jakie są główne praktyczne konsekwencje tak małej dawki zakaźnej?

Dla nas prawdziwym zaskoczeniem było to, że już pięć jednostek wirusa wystarczyło do odtworzenia klinicznego przebiegu choroby. Myślę, że dla Polski i krajów ościennych był to najważniejszy przekaz. Ma wpływ na to, jak zapobiegać potencjalnemu rozprzestrzenianiu się ASF na świnie domowe z populacji zakażonych dzików żyjących na wolności. Czasami trudno jest przekonać ludzi, że pewne procedury dotyczące bioasekuracji i podejmowane działania są kluczowe, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa na gospodarstwa trzody chlewnej. Ostatecznie myślę, że kluczową kwestią jest świadomość. Dokładamy wszelkich starań, aby organizować kampanie prezentujące wyniki naszych badań na zwierzętach, zwiększając świadomość odnośnie do potencjalnej zakaźności wirusa i niebezpieczeństwa ASF, który może pojawić się w prawie każdym gospodarstwie trzody chlewnej.

Czy dawka wyjaśniałaby różnicę w postaciach klinicznych? Innymi słowy, czy pięć jednostek wywoła mniejszy efekt kliniczny, niż gdyby dawka była wyższa?

Nie, obserwowaliśmy ten sam przebieg kliniczny, niezależnie od pierwotnej dawki lub miana wirusa w zakażeniu.

Patrząc na drogi infekcji i bardzo niską dawkę zakaźną, czy tak mała dawka zależałaby od infekcji drogą donosową, bezpośredniego kontaktu lub aerozolu? Jak miałaby dotrzeć do świni?

Sprawdziliśmy, czy możliwe jest zarażenie świni drogą donosową i rzeczywiście ma to miejsce, jest to istotne w rozprzestrzenianiu się ASF. Zbadano również drogę zakażenia za pośrednictwem aerozolu i powietrza. Wyniki są nadal analizowane, ale mamy dowody, że mogą to być kolejne możliwości zakażenia. Należy wziąć pod uwagę, że drogi zakażenia takie jak aerozol lub kontakt bezpośredni zostały wcześniej udowodnione przez innych autorów.

Biorąc pod uwagę, że szczep ASF użyty w Twoim eksperymencie był wysoce zjadliwy, czy zauważyłeś różnice w obrazie klinicznym?

Podczas tego eksperymentu choroba wystąpiła w co najmniej trzech formach ASF (ostrej, podostrej i przewlekłej). Niektóre wcześniejsze badania sugerują, że postać choroby może zależeć od zjadliwości konkretnego izolatu wirusa (tj. postać przewlekła - szczepy o niskiej zjadliwości, podostra - szczepy o umiarkowanej zjadliwości itp.). Inne badania ujawniły, że przebieg kliniczny ASF może zależeć nie tylko od zjadliwości izolatu, ale może być również powiązany z dawką, drogami zakażenia i indywidualnymi predyspozycjami zwierząt. Niemniej jednak nasze badanie dowiodło, że ten sam izolat wirusa może powodować różne kliniczne postacie choroby.

A co z obecnością objawów klinicznych? Czy zauważyłeś różnice?

Podczas eksperymentu zobaczyliśmy zwykłe, typowe dla ASF, ale niespecyficzne objawy kliniczne, takie jak gorączka, bladość ciała, apatia i zmniejszone spożycie paszy. Ale należy również wziąć pod uwagę, że niektóre wiremiczne zwierzęta miały opóźnioną gorączkę; w niektórych przypadkach gorączka nie była nawet odnotowana. Jedno zwierzę wiremiczne, które wykazywało wysoką gorączkę, nadal było zainteresowane paszą.

W naszym eksperymencie zaobserwowaliśmy interesujące zjawisko; u jednej zarażonej świni widzieliśmy chorobę przewlekłą. Świnia ta przeżyła do 32 dnia eksperymentu i wykazała klasyczny przebieg kliniczny afrykańskiego pomoru świń. To pokazuje, że w pewnych warunkach świnie lub dziki mogą przeżyć infekcję.

Czy zauważyłeś różnice w okresie inkubacji?

Najkrótszy okres inkubacji oszacowano na 5 dni. Świnie z przewlekłą postacią choroby (osobniki, które przeżyły) wykazywały opóźnione okresy inkubacji (12 i 20 dni), ale z drugiej strony kilka świń z podostrą postacią ASF wykazywało również opóźnione okresy inkubacji (16 i 17 dni), a zatem okresów inkubacji nie można było jednoznacznie powiązać z postacią choroby.

Jakie są praktyczne implikacje twojego badania w zakresie diagnostyki i monitorowania w gospodarstwie?

Diagnoza weterynaryjna może być trudna, a ostateczne wyniki powinny zawsze opierać się na badaniach laboratoryjnych. Objawy kliniczne mogą być niespecyficzne i zmienne. Niektóre objawy obserwowane w praktyce mogą sugerować chorobę, którą można wyleczyć antybiotykami, na przykład różycę. Ale wirus ASF rozprzestrzenia się powoli, ze świni na świnię. Czasami jedna świnia z wysoką temperaturą, powyżej 41,5 stopnia, może być pierwszym klinicznym objawem wybuchu ogniska afrykańskiego pomoru świń.

Fermy świń, zwłaszcza te zlokalizowane na obszarach zagrożonych, powinny natychmiast zdiagnozować każdy przypadek niewyjaśnionej śmierci zwierzęcia, a tusza (jako materiał o najwyższej ilości wirusa) powinna zostać odpowiednio zutylizowana zgodnie z procedurami bioasekuracji.

Personel gospodarstwa i weterynarze są pierwszymi, którzy mogą mieć kontakt z zakażonymi zwierzętami. Ich świadomość dotycząca właściwych procedur diagnozowania, postępowania i usuwania podejrzanych zwierząt, a także znajomość aktualnej epidemiologii może odgrywać kluczową rolę w zapobieganiu i minimalizowaniu skutków potencjalnego ogniska choroby.