0
Prawie 50 lat po rozpoznaniu jako czynnika wywołującego enzootyczne zapalenie płuc, Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyopneumoniae) wciąż stanowi istotny czynnik chorobotwórczy w przemyśle trzody chlewnej, co powoduje znaczące straty ekonomiczne. Bezpośrednim problemem związanym z zakażeniem M. hyopneumoniae jest występowanie przewlekłej choroby układu oddechowego, której może towarzyszyć suchy kaszel. Enzootyczne zapalenie płuc zwykle przbiega z wysoką zachorowalnością i niską śmiertelnością, a także znacznie wpływa na średnie dzienne przyrosty i współczynnik wykorzystania paszy w stadach dotkniętych chorobą. Ponadto, innym kluczowym aspektem infekcji M. hyopneumoniae jest skłonność zakażonych zwierząt do zachorowania na inne choroby układu oddechowego pochodzenia bakteryjnego i wirusowego, co okazało się mieć szczególnie znaczenie na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, po pojawieniu się na przykład wirusa zespołu rozrodczo- oddechowego.
W ciągu ostatnich lat zakażenia M. hyopneumoniae opisywano na całym świecie. Ostatnie doniesienia nadal wykazują wysoką częstość występowania patogenu w większości krajów produkujących trzodę chlewną. Ponadto wykazano, że strefy geograficzne, które wcześniej uważano za wolne od M. hyopneumoniae, nie mogą być już traktowane jako takie, ponieważ obecność patogenu została potwierdzona w populacjach dzików bądź dzikich świń, co tym samym stwarza potencjalne zagrożenie dla świń domowych.
Z czasem nasza wiedza na temat wielu cech związanych z M. hyopneumoniae i zakażeń u świń się pogłębiła, zwłaszcza w ostatnich latach. Należy tu zwrócić uwagę choćby na różne stopnie zjadliwości i braku klonalności szczepów M. hyopneumoniae. Podejrzewano również zmienność tej bakterii, a nadejście nowych narzędzi diagnostycznych i badań molekularnych pozwoliło na wyraźne potwierdzenie różnic między różnymi szczepami M. hyopneumoniae. Jednakże potencjalne konsekwencje zmienności genetycznej tego patogenu dopiero zaczynają być badane i może być zbyt wcześnie, by stwierdzić określony wpływ różnych wariantów i ich specyficznych właściwości w zakażeniach terenowych.
Tabela 1. Szczepy Mycoplasma hyopneumoniae mogą być klasyfikowane w oparciu o objawy chorobowe obserwowane u eksperymentalnie zakażonych zwierząt.
 |
Wirulencja | Szczep | Pochodzenie |
| Niska | F13.7B | Europa | |
| Średnia | 232 | USA | |
| Wysoka | F7.2C | Europa |
Innym aspektem, który jest często poruszany w odniesieniu do obecnych zakażeń M. hyopneumoniae jest większa trudność w osiąganiu kontroli nad zakażeniami klinicznymi. W szczególności widoczne jest to w stadach, w których były już uprzednio wdrożone skuteczne programy kontroli. Przyczyna takiego zjawiska nie jest jedna, lecz jest to grupa czynników, które mogły zmienić patogen lub też sposób współczesnej hodowli zwierząt.
W celu wyeliminowania zakażenia M. hyopneumoniae w stadzie zostały opracowane liczne protokoły postępowania, a nawet całe systemy na poziomie krajowym. Wcześniejsze próby wyeliminowania tego patogenu były podejmowane z myślą o małych hodowlach i wymagały znaczącego zmniejszenia pogłowia stada. Innowacyjne strategie eliminacji M. hyopneumoniae zostały stworzone przez połączenie nowszych technologii, informacji uzyskanych z badań naukowych oraz z innych programów eliminacji chorób. Te najnowsze strategie pozwalają na przeprowadzenie eliminacji w gospodarstwach o znacznych rozmiarach, bez znacznego zmniejszania pogłowia zwierząt przeznaczonych do reprodukcji, nawet w fazie aktywnej eliminacji. Czymś, co zostało już jasno stwierdzone, to korzyści ekonomiczne płynące z hodowli świń wolnych od M. hyopneumoniae, a więc istnieje uzasadniona potrzeba eliminacji tego patogenu w wielu systemach produkcyjnych.
Tabela 2. Porównanie najczęściej stosowanych programów eliminacji M. hyopneumoniae
| Metoda | Odpowiednia dla dużych gospodarstw | Użycie szczepienia | Użycie antybiotyków | 14-dniowa przerwa produkcyjna |
| Częściowa depopulacja | Nie | Nie | Tak | Tak |
| Zmodyfikowana częściowa depopulacja | Tak | Tak | Tak | Nie w każdym przypadku |
Podsumowując, zakażenia M. hyopneumoniae są w dalszym ciągu istotnym problemem w hodowli świń na całym świecie, a wysoka częstość występowania choroby wywoływanej przez ten patogen jest nadal notowana w większości obszarów produkcji trzody chlewnej. W próbie kontroli zakażeń M. hyopneumoniae pojawiają się nowe wyzwania, wywołane przez cechy samego drobnoustroju, bądź też przez sposób rozpoznawania stad dotkniętych problemem. Jednak fakt pomyślnego ukończenia licznych programów eliminacji i utrzymania ujemnego statusu stad, sprawiło, że eliminacja M. hyopneumoniae jest realna do osiągnięcia na wszystkich poziomach produkcji trzody chlewnej.
