0
Urodzenie dużego miotu żywych świń jest ostateczną miarą sukcesu w stadzie hodowlanym. Całkowita wielkość urodzonych miotów mieści się w przedziale 14-16 świń i na przestrzeni lat wzrasta. Jednak zwiększona wielkość miotu wiąże się z większym ryzykiem martwych urodzeń. Jeśli gospodarstwa wiedziałyby, kiedy lochy będą rodzić, mogłyby poprawić przeżywalność prosiąt poprzez uczestniczenie w porodach. Długość ciąży u współczesnej lochy wynosi 115-116 dni, ale jest normalnie rozłożona na 112-119 dni.
Zwiększona liczebność miotu nie jest związana z długością ciąży, ale jest związana z dłuższym czasem trwania porodu i zwiększonym ryzykiem martwych urodzeń.
Zsynchronizowane oproszenia mogą wspomóc przepływ produkcji i poprawić efektywność pracy. Fermy mogą indukować poród prostaglandynami dzień przed spodziewanym porodem (114 d) u tych, które nie rozpoczęły porodu do 116 dnia, lub zapobiegać wczesnemu porodowi w dniach 112-114, stosując doustne progestageny. Obecnie jednak nie można przewidzieć, które lochy urodzą wcześnie, w terminie, a które nawet późno.
W tygodniach poprzedzających poród szybki rozwój płodu powoduje zauważalne powiększenie brzucha, podczas gdy gruczoły mleczne również się rozwijają i powiększają.
W dniach poprzedzających oproszenie z sutka może kapać niewielka ilość siary, a na wiele godzin przed porodem mleko może być ściągane ze strzyka.
Grzbiet lochy może być wygięty w kołyskę, a srom może obrzęknąć, zaczerwienić się i rozluźnić.
W ciągu 12-24 h przed oproszeniem, być może w odpowiedzi na oksytocynę lub prolaktynę, lochy wykazują zachowania związane z budową gniazda, z ryciem kończynami i nosem na podłodze oraz gryzieniem prętów.
Przed urodzeniem pierwszego prosięcia locha jest niespokojna i wielokrotnie wstaje i kładzie się, zanim położy się na boku do porodu.
W miarę zbliżania się porodu, częstość oddechów wzrośnie z ~20 do >60 oddechów na minutę.
Hormonalna kontrola porodu
Podczas gdy progesteron pozostaje podwyższony do czasu tuż przed porodem, estrogen łożyskowy wzrasta w tygodniach poprzedzających poród. Poziomy innych hormonów, takie jak prostaglandyna, relaksyna, prolaktyna i oksytocyna wzrastają w dniach i godzinach przed porodem. Estrogen i relaksyna działają synergistycznie w celu rozszerzenia kanału rodnego poprzez osłabienie tkanek łącznych w miednicy, szyjce macicy i sromie.
Sygnał do rozpoczęcia oproszenia pochodzi z dojrzewania mózgu prosiąt, co powoduje uwolnienie kortyzolu z nadnerczy płodu. Powoduje to wzrost estrogenów łożyskowych i uwalnianie prostaglandyn przez macicę. Wysoki poziom progesteronu wspomaga odżywianie płodu przez macicę, jednocześnie ograniczając skurcze macicy. Uwalnianie prostaglandyn niszczy ciałko żółte, a progesteron jest usuwany w ciągu 12-24 godzin. Bez progesteronu silne skurcze macicy mogą być ułatwione przez prostaglandyny i oksytocynę, aby przesunąć pierwsze prosię i rozciągnąć łożysko do szyjki macicy. Z większością łożyska przyczepionego do macicy, skurcze powodują, że nóżki prosięcia przerywają błony i wypływa płyn.
Przebieg porodu
Gdy płód wejdzie do szyjki macicy, odruch skłania lochę do pchania mięśniami brzucha (widać to, gdy prostuje tylne nogi), aby wypchnąć prosię z kanału rodnego.
Poród jest regulowany tak, że jedno prosię wchodzi do kanału rodnego na raz, podczas gdy wszystkie inne pozostają na miejscu. Poród z prawego lub lewego rogu macicy jest przypadkowy, a świnie rodzą się przodując głową lub ogonem, bez związku z przeżywalnością podczas lub po porodzie.
Skurcze są kontrolowane pod względem częstotliwości, siły, kierunku, czasu trwania oraz aktywowanej warstwy mięśniowej. Sygnały neuronalne z dróg rodnych matki regulują oksytocynę i parcie tłoczni brzusznej, podczas gdy lokalna kontrola z łożyska i macicy moduluje hormony i receptory, aby stymulować lub hamować skurcze. Regulatory skurczów obejmują oksytocynę, estrogen, progesteron, prostaglandyny F2 i E2 oraz tlenek azotu i wapń.
Każdy poród związany jest ze szczytem oksytocynowym, a prosięta rodzą się w odstępach 15-20 minutowych. Ale świnie mogą rodzić się w szybkim tempie lub z wydłużonymi odstępami powyżej 30 minut. Prosięta często rodzą się z wciąż przymocowaną pępowiną i z częścią owodni.
W ciągu 5-15 minut po urodzeniu, ruch prosiąt przerywa pępowinę i pozwala świni zlokalizować wymię w ciągu ~20 minut. W ciągu kilku godzin od urodzenia ostatniego prosięcia, przepływ krwi i ciśnienie uwalnia łożysko z macicy i następuje jego wydalenie.
Prosięta martwo urodzone
Podczas porodu wystąpienie prosiąt martwo urodzonych jest bardzo niepokojące, a w porę podjęta interwencja może uratować 1 prosię/ lochę /rok. Martwe urodzenia zdarzają się częściej w ostatniej trzeciej części miotu, oraz u tych loch z krótką (<113 dni) i długą (>117 dni) ciążą. Martwe urodzenia są związane ze zmniejszonymi skurczami i zmęczeniem lochy, szczególnie przy dłuższym okresie oproszenia i przy dłuższych okresach napinania się w celu przepchnięcia prosięcia przez kanał rodny.
Jednym ze wskaźników problemu jest sytuacja, w której odstęp od ostatniego prosięcia wzrasta powyżej 20 minut, a locha wydaje się wysilać. Świnie mogą umrzeć z powodu braku tlenu z pękniętej pępowiny lub z powodu ograniczonego przepływu krwi podczas długotrwałego okresu skurczów. Ponad 50% martwo urodzonych świń ma przerwaną pępowinę i zmarło z powodu braku tlenu przed lub po wejściu do kanału rodnego. Dla ostatnich świń w miocie, odległość, czas i rozciąganie na pępowinie może przyczynić się do pęknięcia. Okres półtrwania tlenu wynosi tylko 5 minut, więc interwencja w odpowiednim czasie wymaga znajomości odstępów między porodami i obserwacji lochy.
Zrozumienie procesów, które kontrolują oproszenia i rozpoznawanie znaków dla różnych etapów porodu, może pomóc gospodarstwom rozwijać skuteczne plany zarządzania dla lochy, obiektów i pracy, aby zwiększyć prawdopodobieństwo żywych urodzonych świń.
