Przypadek kliniczny: Problemy z salmonellozą i PCV2 u warchlaków i tuczników

Wstęp

W maju 2014 roku wezwano nas do fermy, gdzie u 7 tygodniowych prosiąt stwierdzono zapalenie opon mózgowych i biegunkę, przebiegające ze śmiertelnością około 5% w trzy tygodnie po odsadzeniu.

Ferma produkowała w systemie od odsadzenia do uboju i była zlokalizowana na obszarze o dużym zagęszczeniu produkcji. W fermie stosowano zasadę całe pomieszczenie pełne-całe pomieszczenie puste a prosięta trafiały tam w wieku 4 tygodni (7 kg wagi). Świnie wysyłano do rzeźni w wadze 105 kg. Świnie przebywały w jednym budynku mieszczącym około 1200 sztuk. Pomieszczenie było podzielone na kojce, początkowo mieszczące po 80-100 młodych prosiąt, które później przesiedlano do innych kojców. Podłoga w kojcach była lita i stosowano ściółkę ze słomy.

Na fermę tuczu przywieziono prosięta z fermy loch gdzie od 6 miesięcy obserwowano słabe przyrosty po odsadzeniu. Między 4 i 7 tygodniem życia pojawiały się problemy ze strony układu pokarmowego (często wywoływane przez Salmonella typhimurium) i między 5 i 10 tygodniem życia zapalenie opon mózgowych (zwykle wywoływane przez Streptococcus suis). Sześć miesięcy wcześniej na fermie miał miejsce wybuch ostrej cirkowirozy.

Ferma loch była dodatnia w kierunku Mycoplasma hyopneumoniae i Streptococcus suis (obserwowano częste problem z tym patogenem), oraz wolna od PRRS.

Opis grupy odsadzonej w maju 2014

Odsadzane prosięta trafiały do magazynu i następnego dnia były transportowane. Przeciętny wiek prosiąt wynosił 28 dni a waga 6,5 kg.

Prosięta po przybyciu na fermę tuczu szczepiono przeciw PCV2, M. hyo i PRRS. Ponieważ na fermie loch świnie przebywały na zewnątrz szczepienie na miejscu było utrudnione.

Niektóre warchlaki wykazywały objawy zapalenia opon mózgowych w pierwszym tygodniu po odsadzeniu i były leczone amoksycyliną w wodzie. Efekty leczenia były niewielkie i przypadki zapalenia opon mózgowych pojawiały się w kolejnym tygodniu. Wtedy podawano linkomycynę-spektynomycynę w wodzie przez 5 dni co przynosiło szybką poprawę. Jednak u świń w wieku około 42 dni pojawiała się wodnista biegunka o kolorze musztardy. Świnie leczono kolistyną przez 5 dni i objawy ustępowały. Badanie sekcyjne wykazało obecność zmian charakterystycznych dla salmonellozy a z próbek kału wyizolowano Salmonella typhimurium.

W końcu trzeciego tygodnia po odsadzeniu śmiertelność sięgnęła 5%, i na początku czwartego tygodnia stwierdzono wzrost występowania przypadków biegunki.

Wizyta na fermie

Zwierzęta były zróżnicowane wagowo. Niektóre były chude z zapadniętymi bokami, blade I pokryte nastroszonym włosem. Poniżej 3% zaobserwowano wyniszczenie. U koło 5% zaobserwowano mazistą lub wodnistą biegunkę o kolorze musztardy. Kaszel występował u co najmniej 20-30% świń.

Ryc. 1: 52-dniowe świnie. Słabe przyrosty i utrata kondycji.

Ryc. 2: 52-świnie. Zróżnicowanie wagi.

Ryc. 3: 52-dniowe świnie. Utrata kondycji i i bladość powłok.

Badanie sekcyjne kilku sztuk wykazało objawy uogólnionej cirkowirozy (PCV2-SD): powiększenie pachwinowych węzłów chłonnych, płyn w jamie brzusznej, żółtaczka, obrzęk miąższu płuc. Stwierdzono również zmiany w przewodzie pokarmowym.

Dochodzenie diagnostyczne

Z próbek płuc wysłanych do laboratorium wyizolowano Pasteurella multocida. Badanie PCR wykluczyło PRRSV i grypę. Również badanie immunohistochemiczne w kierunku PRRSV dało wynik ujemny. Badanie immunohistochemiczne w kierunku PCV2 wykazało w tkankach obecność antygenu wirusa. Ilościowy PCR przeprowadzony w kierunku PCV2 na próbkach płynu ustnego wykazał obecność od 5×10⁷ do 1×10⁸ kopii genomu/ml.

Rozwój sytuacji

Po dwóch tygodniach prowadzonego leczenia zaobserwowano zmniejszenie nasilenia objawów oddechowych a kondycja świń się poprawiła. Zawartość PCV2 w płynie ustnym uległa zmniejszeniu do 10⁶ - 10⁷ kopii/ml. Śmiertelność do sprzedaży sięgnęła 9%.

Wprowadzone procedury

Nie było możliwe rozpoczęcie badań w celu dokładnego określenia krążenia PCV2 lecz na podstawie dotychczasowych obserwacji zakażenie miało miejsce przed końcem trzeciego tygodnia po odsadzeniu. Szczepienie przeciw PCV2 okazało się nieskuteczne, prawdopodobnie ze względu na zbyt późne stosowanie. Prośba skierowana do kierownika fermy loch aby wprowadzić wcześniejsze szczepienie przeciw PCV2 była odrzucona. Wprowadzono za to szczepienie przy odsadzeniu, czyli 1-4 dni wcześniej niż dotychczasowo.

Ocena efektów

Kolejne grupy prosiąt wykazywały objawy salmonellozy. Mimo pozornie skutecznego leczenia kolistyną 5% warchlaków padało w ciągu 2 tygodni.

U kilku grup wystąpiła PCV2-SD już w drugim tygodniu po odsadzeniu. Śmiertelność do sprzedaży sięgnęła w niektórych grupach 9%, a koszt leczenia antybiotykami był wysoki ze względu na problemy oddechowego i neurologiczne. W chorych grupach liczba kopii genomu PCV2 sięgała 10⁸ kopii/ml płynu ustnego. U prosiąt w tym samym wieku lecz pochodzących z innych ferm loch zawartość PCV2 sięgała 10² - 10⁴/kopii/ml. Nie stwierdzano u nich problemów ze strony układu oddechowego czy pokarmowego.

Ryc. 7:Biegunka u 5-tygodniowych świń wywołana przez Salmonella typhimurium.
Zwykle występowała u dużego odsetka świń.

Ryc. 8. Biegunka wywołana przez Salmonella typhimurium.

Ryc. 9: U warchlaków często stwierdzano bladość powłok i utratę kondycji.

Ryc. 10: 5-tygodniowy warchlak. Powiększenie węzłów chłonnych.

Ryc. 11: 5-tygodniowy warchlak. Śródmiąższowe zapalenie płuc i płyn w jamie klatki piersiowej.
 

Ryc. 12: Marwicowe zapalenie jelita u 5-tygodniowej świni wywołane przez Salmonella typhymurium.

Ze względu na duże straty kierownictwo fermy loch zostało poproszone o podjęcie odpowiednich kroków.

Rozwiązanie problemu

W październiku 2014, po ponad trzech latach tym samym miejscu, lochy zaczęto przemieszczać na inny teren wybiegu.

Magazyn warchlaków został oczyszczony i częściowo odnowiony. Poziom higieny w magazynie warchlaków jest bardzo ważny i producenci i lekarze świadomi tego zlecają jego czyszczenie i dezynfekcję po przejściu 3 grup zwierząt.

Ryzyko transmisji chorób jest większe w przypadku obecności w pomieszczeniach magazynu gryzoni i ptaków, a także ciągłej obecności zwierząt, które z różnych powodów nie zostały wysłane w transporcie, i do których dołączają prosięta 1-3 tygodnie młodsze…

W opisywanym przypadku zarządzanie magazynem było niedbałe, i natychmiast po wprowadzeniu koniecznych zmian problem ustąpiły. U kolejnych grup prosiąt poziomy wirusa w płynie ustnym utrzymywały się na niskim poziomie poniżej 5 × 10⁴ kopii/ml i nie stwierdzano objawów klinicznych ani zmian mikroskopowych cirkowirozy.

Dyskusja

Stan zdrowia prosiąt bezpośrednio po odsadzeniu ma krytyczne znaczenie dla późniejszego rozwoju zwierząt. Dobry poziom higieny i właściwe zarządzanie odsadzaniem i transportem świń pozwala na uniknięcie problemów w czasie tuczu.

Ze względu na presję na ograniczenie stosowania antybiotyków producenci powinni optymalizować zarządzanie zdrowiem prosiąt aby zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia problemów jak w opisywanym przypadku. W niektórych sytuacjach nie jest możliwa rezygnacja z antybiotykoterapii lecz w wielu może być wystarczająca poprawa higieny i właściwe zarządzanie przepływem zwierząt.