Opis fermy
Opis przypadku dotyczy stada loch na greckiej fermie produkującej w cyklu zamkniętym. Pojemność stada wynosiła 650 loch (wielka biała x landrace) i 35 loch babek służących do produkcji loszek F1. Odsadzone lochy i loszki utrzymywano w indywidualnych kojcach przez 30-35 dni i dwukrotnie inseminowane świeżym nasieniem tego samego knura. W 30-35 dniu ciąży lochy były przemieszczane do kojców grupowych (10 loch w grupie). Schemat szczepień stada loch pokazano w tabeli 1. Profilaktyka przeciw pasożytnicza obejmowała pojedynczą iniekcję iwermektyny 14 dni przed porodem i dwukrotnie u knurów.
Ferma była serologicznie dodatnia w kierunku PRRSV i rok wcześniej wykryto wirusa u loch, warchlaków i knurów (wyniki dodatnie w PCR u 30% stada, 90% warchlaków i 35% tuczników).
Tabela 1. Schemat szczepień stada podstawowego i warchlaków
Choroba | Schemat |
Loszki | |
Choroba Aujeszky | 90 + 120 dzień życia |
Parwowiroza+różyca | 150 + 180 dzień życia |
Atrophic Rhinitis | 150 + 180 dzień życia |
PRRSV | 180 + 210 dzień życia |
Escherichia coli + Clostridium perfringens | 160 + 190 dzień życia |
Lochy | |
Choroba Aujeszky | 4 tygodnie przed porodem |
Parwowiroza+różyca | 2 tygodnie przed porodem |
Atrophic Rhinitis | 3 tygodnie przed porodem |
PRRSV | 60 dzień ciązy + 6 dzień laktacji |
Escherichia coli + Clostridium perfringens | 2 tygodnie przed porodem |
Knury | |
Choroba Aujeszky | 3 razy do roku |
Parwowiroza+różyca | 3 razy do roku |
Atrophic Rhinitis | 3 razy do roku |
Prosięta | |
Mycoplasma hyopneumoniae | 7 + 21 dzień życia |
Porcine Circovirus type 2 | przy odsadzeniu |
Opis przypadku
U 90% loch stwierdzono rumień wielopostaciowy (EM) oraz zaburzenia oddechowe, bez padnięć zwierząt. Od stycznia 2014 roku do maja 2014 roku, u lochy przemieszczanych do kojców grupowych w około 30-35 dniu ciąży stwierdzano EM charakteryzujący się obrzękiem i zaczerwieniem skóry całego ciała, szczególnie na szyi i głowie, koło oczu u uszu (Ryc. 1-3). Ponadto stwierdzano posmutnienie, depresję, gorączkę (40-41,5 stopni) przez 1-3 dni, trudności w poruszaniu, i objawy oddechowe (utrudnione oddychanie, wypływ z oczu i nosa zawierający śluz i krew (Ryc. 4, 5). Objawów tych nie stwierdzano u loch karmiących, u loch krótko po odsadzeniu, ani u nowo wstawionych, jeszcze nie inseminowanych loszek. Objawy były silnie wyrażone i utrzymywały się przez kilka tygodni u większości (około 90%) ciężarnych loch po ich umieszczeniu w kojcach grupowych, jak i loch i loszek w stadzie babek. Ponadto, u 10-15% inseminowanych loch i loszek pojawiała się ruja krótko po zmieszaniu w kojcach grupowych (tab. 2).
Tabela 2. Wskaźniki rozrodu w 2014
Wskaźnik | Miesiąc | |||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
Współczynnik wyproszeń (%) | 72 | 68.7 | 71.4 | 73.8 | 74.9 | 78.1 | 77.3 | 67.4 | 76.3 | 85.0 | 92.5 | 94.2 |
Ronienia (%) | 1.9 | 2.2 | 2.4 | 2.1 | 2.0 | 1.8 | 1.6 | 1.5 | 1.1 | 0.5 | 0.4 | 0.2 |
Powtórki rui (%) | 26.0 | 29.0 | 26.0 | 24.0 | 23.0 | 20.0 | 21.0 | 31.0 | 22.5 | 14.4 | 7.0 | 5.5 |
Nieprawidłowe porody (%) | 0.1 | 0.1 | 0.2 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.1 |
Prosięta żywe na miot | 13.2 | 13.2 | 13.1 | 13.2 | 13.2 | 13.1 | 13.3 | 13.1 | 13.2 | 12.9 | 13.1 | 13.1 |
Prosięta odsadzone na lochę | 10.7 | 10.9 | 10.8 | 10.8 | 10.9 | 11.0 | 11.1 | 11.1 | 11.2 | 11.4 | 11.6 | 11.8 |
Ryc. 1-2. Chore lochy w kojcach grupowych w z objawami EM charakteryzyjącymi się obrzękło zaczerwienioną skórą.
Ryc. 3. Chora locha z objawami EM. Obszary zaczerwienia z obrzękiem na szyi i głowie.
Ryc. 4-5. Chore lochy z EM, depresją, brakiem apetytu, gorączką i zaburzeniami oddechowymi i wypływem z oczu i nosa zabarwionym krwią.
Badania laboratoryjne
W maju 2014 roku od 7 chorych loch pobrano krew, i od 4 loch wymazy z pochwy i nosa. Lochy reprezentowały różny wiek i były w 30-45 dniu ciąży. W dodatku, w sierpniu 2014 roku pobrano wymazy z nosa od 7 chorych loch.
Krew zbadano następującymi metodami: a) qPCR w kierunku PRRSV typ 1 i typ 2 oraz w kierunku PCV2; b) ELISA w kierunku Actinobacillus pleuropneumoniae (App), Erysipelothrix rhusiopathiae (Ery), PRRSV, ADV gE, pomoru afrykańskiego świń (ASFV), pomoru klasycznego świń (CSFV), i Leptospira spp. Wymazy z nosa zbadano PCR w kierunku na obecność genu toksyny apx-IV App, Bordetella bronchiseptica, Haemophius parasuis, Pasteurella multocida, Streptococcus suis, cytomegalowirusa (PCMV) i grypy (SIV) (H1N1, H3N2, H1N2).
Ponadto dwie próbki krwi poddano badaniu hodowlanemu. Wykonano też badanie hematologiczne i biochemiczne. W rzeźni pobrano próbki skóry, wątroby, nerek i płuc od chorych loch do badania histopatologicznego.
Próbki paszy zbadano na mikotoksyny [aflatoksyny (B1, B2, G1, G2), deoksynilawenol, (DΟN), acetylodeoksynilawenol (acetyl-DΟN), niwalenol, zearalenon (ΖEΝ)] metodą HPLC.
Wyniki
Wyniki testów ELISA i PCR pokazano w tabeli 3. Wszystkie lochy były serologicznie dodatnie w kierunku App i PRRSV, i serologicznie ujemne w kierunku ASFV, CSFV, ADV i Leptospira spp. Nie wykryto wiremii PRRSV i PCV2. Wyniki badania wymazów z nosa są pokazane w tabeli 4. Nie wykryto B. bronchiseptica, P. multocida i PCMV. We wszystkich próbkach wykryto S. suis a jedna próbka (nr 11) była dodatnia w kierunku App, H. parasuis i S. suis. Jedna próbka z maja 2014 była dodatnia w kierunku SIV.
Tabela 3. Wyniki badania próbek surowicy od 7 loch ze zmianami na skórze i zaburzeniami oddechowymi
Patogen | Test | Liczba dodatnich / Liczba badanych | |
Maj 2014 | Sierpień 2014 | ||
Actinobacillus pleuropneumoniae | APX-IV ELISA | 7/7 | 4/7 |
Różyca | ELISA | 0/7 | 0/7 |
Afrykański pomór świń | ELISA | 0/7 | 0/7 |
Klasyczny pomór świń | ELISA | 0/7 | 0/7 |
Porcine Circovirus type 2 | qPCR | 0/7 | 0/7 |
PRRSV | ELISA | 7/7 | 7/7 |
PRRSV Typ 1 (EU) | PCR | 0/7 | 0/7 |
PRRSV Typ 2 (US) | PCR | 0/7 | 0/7 |
ADV | gE ELISA | 0/7 | 0/7 |
Leptospira spp. | ELISA* | 0/7 | 0/7 |
*L. Pomona, L. tarassovi, L. canicola, L. grippothyphosa, L. Bratislava: wszystkie próbki < 1:100
Tabela 4. Wyniki badania PCR wymazów z nosa
Liczba dodatnich / Liczba badanych | Patogeny | ||||||
App | B. bronchiseptica | H. parasuis | P. multocida | PCMV | S. suis | SIV | |
Maj 2014 | 1/4 | 0/4 | 1/4 | 0/4 | 0/4 | 4/4 | 1/4 (H1N1) |
Sierpień 2014 | 1/7 | 0/7 | 6/7 | 0/7 | 0/7 | 7/7 | 0/7 |
Badania wymazów z pochwy wykazało obecność E. coli i Streptococcus spp. We wszystkich próbkach. Antybiogram wykazał ich wrażliwość na penicylinę, ampicylinę i kombinację amoksycyliny i kwasu klawulonowego.
Badania hematologiczne i biochemiczne wykazały średnią leukocytozę z limfopenią, oraz łagodną anemię i trombocytopenię w jednym przypadku. W dwóch przypadkach liczba eozynofilii przekraczała 3000/ μl. W dwóch przypadkach wysoka liczba białych krwinek była zbieżna z infekcją. Badanie histopatologiczne skóry wykazało przekrwienie wierzchnich i środkowych warstw skóry (ryc. 6). Nie stwierdzono istotnych zmian w innych narządach.
W paszy dla loch nie stwierdzono obecności mikotoksyny.
Ryc. 6. Badanie histopatologiczne skóry. Zwiększone unaczynienie powierzchniowych i środkowych warstw skóry.
Leczenie
W maju 2014 roku przeprowadzono iniekcje amoksycyliny i kwasu klawulonowego u loch w dniu odsadzenia, a w pierwszym tygodniu po połączeniu loch w grupy podawano w paszy 400 ppm amoksycyliny. Ponadto chorym lochom podawano kwas acetylosalicylowy przez 3 dni. W celu zmniejszeni agresji loch okolice szyi i grzwietu smarowano ziołowym preparatem o gorzkim smaku
W sierpniu 2014 roku do programu szczepień włączono szczepienie przeciw SIV i H. parasuis u loch i loszek oraz szczepienie przeciw App u loszek remontowych. Dwa miesiące po wprowadzeniu szczepień objawy kliniczne (EM, objawy oddechowe) uległy dramatycznemu zmniejszeniu.
Rozwój przypadku/wnioski
Stres wpływa na obniżenie odporności a więc w systemach grupowego utrzymania loch bardziej prawdopodobne jest występowanie infekcji. Ponadto stres może wpływać na aktywację infekcji bezobjawowych. W opisywanym przypadku inseminowane lochy/loszki były poddawane wpływu stresu w okresie kiedy ich odporność była obniżona co sprawiało, że były one jeszcze bardziej wrażliwe na zakażenia i występowanie objawów. Wiadomo, że zagęszczenie i mieszanie świń jest stresogenne i negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Ponieważ EM wynika z reakcji nadwrażliwości uruchamianej infekcją lub chorobą, możliwym powodem manifestacji klinicznej EM mogła być gorączka (na skutek zakażenia S. suis, H. parasuis i App) i stres. Prawdopodobieństwo, że wpływał na to SIV jest niewielkie ponieważ choroba nie rozprzestrzeniała się na inne lochy i do takiego zakażenia nie dochodzi u loch po odsadzeniu o połączeniu w kojcach grupowych.
Obecnie opisywane objawy obserwujemy sporadycznie i są one słabiej wyrażone. Występują one głównie u loszek po inseminacji i u umieszczeniu ich we wspólnych kojcach. Leczenie obejmuje dwukrotne iniekcje amoksycyliny+kwas klaulonowy oraz meloksikamu. Niekiedy oprócz tego podaje się również kwas acetylosalicylowy.
Podsumowując należy stwierdzić, że stres związany z grupowym utrzymywaniem loch mógł być czynnikiem uruchamiającym proces chorobowy z udziałem różnych patogenów układu oddechowego, i ujemnie wpływać na stan zdrowia i wydajność reprodukcyjną stada loch.