Wstęp
Okres po odsadzeniu prosiąt można podzielić na dwie różne fazy fizjologiczne: fazę ostrą (pierwszy tydzień po odsadzeniu) i fazę dojrzewania (od 2 tygodnia do 5-6 tygodnia po odsadzeniu). W fazie ostrej świnie wykazują niski pobór paszy, zastój wzrostu, upośledzenie funkcji żołądka i jelit (a tym samym złe trawienie i złe wchłanianie) oraz dysbiozę mikrobioty jelitowej (a tym samym zmniejszoną fermentację). Z drugiej strony w fazie dojrzewania przywracane jest pobór paszy i wzrost poprzez poprawę funkcji przewodu pokarmowego.
Zabiegi żywieniowe stosowane w dietach po odsadzeniu powinny iść w parze z różnymi etapami fizjologicznymi: podczas ostrej fazy należy skoncentrować się na zdrowiu jelit poprzez włączenie składników wysoce strawnych i smacznych, aminokwasów funkcjonalnych i składników gruboziarnistych przy jednoczesnej redukcji wiązania kwasu, stosunek włókna fermentującego do obojętnego (<1) oraz zawartość białka w diecie; podczas fazy dojrzewania należy skupić się na utrzymaniu zdrowych prosiąt i stymulowaniu wzrostu poprzez zwiększenie zawartości białka (oraz standaryzowanego stosunku strawnej lizyny w jelicie krętym do energii netto, SID Lys:NE), w tym średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych jako źródła tłuszczu i umożliwienie większego stosunku fermentowalnego do obojętnego włókna (>1,5).
Rola poziomu i jakości białka surowego
Wiadomo, że wysoki poziom białka surowego (CP) jest głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia biegunki poodsadzeniowej u prosiąt (Heo i wsp. 2008). Dzieje się tak, ponieważ fermentacja niestrawionych CP na końcu jelita cienkiego i okrężnicy może prowadzić do namnażania się bakterii chorobotwórczych i wytwarzania szkodliwych produktów, takich jak aminy biogenne, między innymi amoniak, co prowadzi do biegunki. Z drugiej strony dezaminacja i wydalanie nadmiaru białka z moczem wiąże się z dodatkowym kosztem energetycznym dla prosięcia.
Punktem krytycznym przy formułowaniu diet dla młodych zwierząt jest to, że większość danych dotyczących strawności uzyskano w standardowych badaniach, w których wykorzystuje się zwierzęta dorosłe. Ma to kluczowe znaczenie przy stosowaniu składników bogatych w białko u zwierząt z niedojrzałą czynnością przewodu pokarmowego. Wcześniej donoszono (Batal i Parsons, 2002 a, b,), że strawność energii metabolicznej (MEn) i aminokwasów (AA) w diecie kukurydziano- sojowej znacznie wzrasta wraz z wiekiem (0 do 21 d). ze względu na zmiany w strawności śruty sojowej. W kolejnym badaniu (Batal i Parsons, 2003) wartość strawnej lizyny i MEn zwykłej śruty sojowej, koncentratu białka sojowego, izolatu białka sojowego i kazeiny zmieniała się w zależności od wieku.
Innym krytycznym czynnikiem, który wydaje się wzbudzać większe zainteresowanie wśród artykułów naukowych, jest szybkość trawienia źródeł bogatych w CP. W badaniu Montoya et al. (2018), szybkość trawionego białka wchodzącego do jelita cienkiego (tj. opuszczającego żołądek) była silnie skorelowana z szybkością strawności AA i lokalizacją wchłaniania AA w jelicie cienkim. Wyniki te sugerują, że trawienie i wchłanianie wysokostrawnych białek zachodzi głównie w pierwszej połowie jelita cienkiego, podczas gdy słabostrawne białka są trawione i wchłaniane w całym jelicie cienkim, z większym ryzykiem wystąpienia niestrawionych CP w końcowym odcinku jelita krętego.
W niedawnej pracy doktorskiej przeprowadzonej na Uniwersytecie Wageningen (Chen, 2017) zgłoszono różnice w strawności CP wzdłuż jelita cienkiego u świń (Tabela 1). Wyniki tej pracy sugerowały, że suszone białko osocza (DPP) jest szybko i wysoko przyswajalnym źródłem białka, ponieważ strawność CP diety zawierającej DPP wynosiła 59% w proksymalnym jelicie cienkim, w porównaniu z dietą ze śrutą sojową, której trawienie CP wyniosło tylko 26%. Co ciekawe, bliższe współczynniki strawności między obiema dietami osiągnięto pod koniec jelita krętego dla diety ze śrutą sojową (74%) oraz w trzecim odcinku jelita cienkiego dla diety DPP (76%). Wyniki te sugerują, że przyszłe badania określające strawność CP/AA powinny być prowadzone u młodych prosiąt i należy uwzględnić pomiary kinetyki białek (pomiar strawności CP/AA wzdłuż jelita cienkiego). Jest to sprzeczne ze standardowymi protokołami strawności, które mierzą strawność CP i AA tylko na końcu jelita krętego przy użyciu modeli świń rosnących.
Tabela 1. Pozorna strawność CP (%) diet doświadczalnych zawierających pojedyncze źródło białka wzdłuż jelita cienkiego u świń rosnących (z Chen, PhD, 2017)
% | Śruta sojowa | Suszone białka osocza |
---|---|---|
I segment jelita cienkiego | 11.9 | 57.0 |
II segment jelita cienkiego | 25.8 | 59.0 |
III segment jelita cienkiego | 54.8 | 75.6 |
IV segment jelita cienkiego | 74.4 | 86.6 |
Kał | 83.4 | 95.9 |