Zakażenia Escherichia coli u świń (2 z 2)

Epidemiologia poodsadzeniowej kolibakteriozy i choroby obrzękowej

Zakażenia występują powszechnie wśród świń hodowlanych na świecie - szczepy E.coli wydają się być "stałym bywalcem" większości ferm trzody chlewnej, więc ich eliminacja nie jest aktualnie możliwa. Szczepienia loch lub loszek szczepionką ETEC nie chroni odsadzonych świń przed infekcją. Zaatakowane chorobą świnie często pochodzą z miotów od młodych loch. Po odsadzeniu, brak mleka maciory oraz zawartych w nim przeciwciał IgA, stwarza warunki do wzrostu szczepów E.coli.

Główne czynniki predysponujące do wystąpienia poodsadzeniowych chorób związanych E.coli:

1. Niska temperatura pomieszczeń (poniżej 15ºC), jako efekt przeciągów i niewydajnego ogrzewania – do ok. 10 tygodnia życia układ termoregulacyjny świń nie jest w pełni wykształcony.
2. Słaba higiena wynikająca z niedokładnego czyszczenia obiektów na warchlakarni – konieczna jest wysoka dawka zakaźna E.coli aby pojawiły się pełne kliniczne objawy choroby.
3. Dieta wysokobiałkowa i zakażenia rotawirusowe mogą korzystnie wpływać na kolonizacje jelit przez E. coli

Ponadto, specyficzne receptory dla fimbrii obecne na enterocytach są cechą genetycznie zwiazna Dlatego niektóre nowoczesne linie świń są uważane za bardziej podatne na wybuch chorób związanych z E. coli takiej jak choroba obrzękowa.

Można zaobserwować ponowny wyraźny wzrost ilości przypadków chorób wywoływanych przez E.coli w Europie. Jest to prawdopodobnie związane z decyzjami politycznymi które skutkują zmniejszeniem użycia tlenku cynku w paszach dla trzody. Tlenek cynku wcześniej okazał się bardzo skuteczny w zwalczaniu choroby na fermach. Teraz często dochodzi do usunięcia tego związku z pasz dla odsadzonych zwierząt.

Rys 1. Liczne kolonie E. coli przylegające do kosmków jelitowych (IFA).

Diagnoza poodsadzeniowej kolibakteriozy i choroby obrzękowej świń

Do badania sekcyjnego nadają się tylko świeżo padłe świnie. W badanych przypadkach biegunki ETEC przeważnie stwierdza się rozszerzone, przekrwione pętle jelita cienkiego wypełnione wodnistą żółtą zawartością (patrz rysunek 2). Ogólnie można stwierdzić objawy odwodnienia i redukcji tkanki tłuszczowej. Zmiany histologiczne są minimalne ale często można zaobserwować dużą liczba bakterii przylegających do kosmków jelitowych (rysunek 1). Próby do badań należy umieścić w buforowanej formalnie nie później niż 30 min od śmierci . Interpretacja prób pobranych od świń martwych od ponad godziny jest bardzo problematyczna.

Rys.2 W badanie sekcyjnym przypadków biegunki ETEC przeważnie stwierdza się rozszerzone, przekrwione pętle jelita cienkiego wypełnione wodnistą żółtą treścią

W chorobie obrzękowej charakterystyczny jest obrzęk powiek, krtani, żołądka i jelita grubego. Nabrzmiała podśluzówka żołądka widoczna jako galaretowaty płyn występujący wzdłuż całej krzywizny większej. Typowe jest nacieczenie krezki jelit. Histologicznie możemy stwierdzić obecność płynu przesiękowego w tych narządach i w mózgu.

Badanie bakteryjne jelit może potwierdzić obecność dużej liczby bakterii E. coli. Należy wykonać badania określające: zdolności do hemolizy, wytwarzane toksyn i wrażliwości na antybiotyki. Są setki różnych serotypów E. coli. W odróżnieniu np. do Salmonelli serotypy maja przypisany numer (a nie nazwę). Antygen fibrialny F4 (K88) jest najpowszechniej występującym szczepem powodującym biegunki i ma zdolność do kolonizacji całego jelita cienkiego. Natomiast szczep F18 jest najczęstszą przyczyną choroby obrzękowej świń. W celu identyfikacji serotypu są dostępne badania takie jak odczyn aglutynacji i PCR

Zarządzanie i kontrola wystąpienia chorób wywoływanych przez E.coli

Ważne jest aby znać historie choroby i antybiotykowrażliwość szczepów E. coli obecnych na fermie. Chore świnie powinny być leczone indywidualnie, a leczenie grupowe polega na podaniu antybiotyku razem z wodą. Jeśli zwierzęta wyglądają na odwodnione wskazane jest podawanie elektrolitów. Najczęściej używane antybiotyki do leczenia chorób wywoływanych przez E coli to apramycyna, neomycyna, tiamulina i sulfonamidy. Ponowne wprowadzenie tlenku cynku w ilości 2500ppm na tonę paszy, może być konieczne w celu ograniczenia nawrotów choroby. Wskazane jest dodawanie tego związku przez co najmniej dwa- trzy tygodni po odsadzeniu . Temperatura, przepływ powietrza, przeciągi i wahania temperatur muszą być zoptymalizowane. (15ºC nie jest wystarczającą temperaturą dla 3tyg. prosiąt). Istotna jest także higiena - wielkość grup i częstotliwość ich zmian wpływają na dokładność mycia kojców. Niektóre linie świń nie mają receptorów dla F4 lub F18 na enterocytch. Jednak mogą być problemy z asymilacją tych lin świń do hodowli mieszanych, wiec nie zostały powszechnie przyjęte.

Od kliku lat ponownie stosuje się szczepienia zapobiegających poodsadzeniowej kolibakteriozie świń. Czas potrzebny do wytworzenia poszczepiennej odporności u zwierząt świeżo odsadzonych wymaga podania szczepionki we wczesnym etapie życia noworodków. Przykładowo, ochrona przeciwko chorobie obrzękowej wymaga zaszczepienia prosiąt w 4 dniu życia aby organizm mógł wytworzyć przeciwciała przeciwko shigatoxynie Stx2e przed ekspozycją po odsadzeniu.