0
Opis fermy
Gospodarstwo w którym odbywał się wyłącznie tucz świń, pochodzących z różnych stad w Danii, znajdowało się w południowo-zachodniej Polsce. Zwierzęta przeznaczone do tuczu były w wieku 10 tygodni po okresie odchowalni na fermach macierzystych.
Ferma składa się z 4 jednakowych budynków, w których odbywa się tucz 7 000 zwierząt. Zasiedlanie fermy odbywa się co 5 miesięcy. W jednym budynku znajdują się zwierzęta (ok 1750) zakupione z jednej fermy produkującej warchlaki charakteryzujące się podobnym statusem zdrowotnym. Wszystkie budynki w których odbywał się tucz miały identyczne warunki bytowe i system utrzymania, były żywione tymi samymi mieszankami pełnoporcjowymi, oraz obowiązywały na nich te same zalecenia zootechniczno-weterynaryjne, inna była tylko obsługa.
W fermie przestrzegana jest zasada „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste” (cpp-cpp). Warunki środowiskowe uznać należy za dobre. W gospodarstwie prowadzone były szczepienia przeciw PCV2, mykoplazmowemu zapaleniu płuc, różycy i pleuropneumonii.
Stado posiada „średni” status zdrowotny uzależniony od statusu zdrowotnego ferm z których zwierzęta pochodzą.
- PAR- ujemne, NPAR – dodatnie
- PRRSV: ujemne
- Actinobacillus pleuropneumoniae: dodatnie
- Choroba Aujeszky: ujemne
- Mycoplasma hyopneumoniae: dodatnie
- Grypa: dodatnie
Opis przypadku klinicznego
W końcu kwietnia 2015, we wczesnych godzinach rannych, przywieziono w trzech samochodach do przewozu świń, łącznie około 1750 warchlaków w wadze 18-22kg. Świnie z każdego samochodu po ok. 600 osobników zostały umieszczone w trzech oddzielnych halach, jednego z budynków chlewni.
Przygotowane hale były umyte, zdezynfekowane poprzez fumigacje, a następnie środkami do dezynfekcji suchej. Wnętrze budynków zostało dogrzane do temperatury około 22°C. W tym samym czasie na fermie w innych ok 3400 warchlaków, które przyjechały wcześniejszymi transportami.
Objawy chorobowe dotyczyły jednej grupy zwierząt (ok 600) znajdujących się w pojedynczej hali.
Po około 10 godzinach od wstawienia, pojawiły się objawy biegunkowe (kał luźnej konsystencji, koloru od żółto-zielonego po kakaowo-bordowy, czasami z domieszką krwi). Wykonano sekcję jednego zwierzęcia, padłego w pierwszym dniu. Stwierdzono krwotoczne zap. jelita cienkiego i grubego z obrzękiem błony śluzowej (Fig. 1.), powiększenie śledziony oraz przekrwienie krezki jelita cienkiego.
Zdjęcie 1. Krwotoczne zapalenie jelit z obrzękiembłony śluzowej
Zastosowano amoksycylinę i kolistynę dla całej grupy. Zalecono również wszystkim świniom, które wykazywały objawy kliniczne (biegunka), iniekcyjne podanie enrofloksacyny.
Drugiego dnia około godziny 11 stwierdzono, że padło sześć świń z hali pierwszej, a kolejne 10 wykazywało objawy obejmujące sinicę i porażenia kończyn. Około godziny 13. stwierdzono około 60 świń z objawami, które obejmowały: apatię, zaleganie, pieniste wymioty niestrawioną treścią, a także objawy nerwowe takie jak „bezcelowe wędrowanie”, przyjmowanie przez świnie pozycji siedzącego psa połączone z charakterystycznymi ruchami głową oraz napieranie na przeszkody.
We wszystkich kojcach obecny był luźny kał – zielonożółty do brunatnego. Wewnętrzna ciepłota ciała u zwierząt wykazujących objawy kliniczne oscylowała od 38,5 do 41°C. W trakcie sekcji stwierdzano z różnym nasileniem: zasinienie powłok, zawały brzeżne na śledzionie (Fig. 2-3), zwiększoną ilość krwistego płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), nieżytowe i krwotoczne zapalenie jelita cienkiego i grubego.
Zdjęcia 2-3. Brzeżne zawały śledziony.
Trzeciego dnia pojawiło się kolejne 15 świń z objawami. Wiele świń wykazywało nerwowe objawy kliniczne określone jako „indukowane wykonywaniem iniekcji” – zaczynały się trząść, przewracały się i nie potrafiły już wstać. Łącznie tego dnia, padło kolejnych 10 świń.
Czwartego dnia tylko pięć „nowych” świń wykazywało objawy kliniczne. Świnie w kojcach zrobiły się żywsze, jednak wszystkie u których zauważono wcześniej objawy nerwowe pozostawały wciąż apatyczne.
Do badań wysłano następujące próbki materiału: kał, wymazy z mózgu, płyn mózgowo-rdzeniowy, krew, wymazy z jamy brzusznej, jelita oraz płuca. Postępowanie lecznicze polegające na podawaniu antybiotyków nie przynosiło efektów terapeutycznych.
Wyniki badań laboratoryjnych
Tabela. 1. Kierunki, materiał, metody i wyniki badań laboratoryjnych.
| Kierunek | Haemophilus parasuis | Afrykański pomór świń | Klasyczny pomór świń | Kolibakterioza | Rozrostowe zapalenie jelit | Dyzenteria świń | Choroba Aujeszky | Streptococcus suis |
| Materiały | Wymazy, PMR | Węzły chłonne, krew, śledziona | Węzły chłonne, krew, śledziona | Kał | Kał | Kał | Surowica | PMR |
| Metody | PCR | PCR | PCR | Klasyczne techniki bakteriologiczne, PCR (stx2e, F18, F4) | PCR | PCR | ELISA | Klasyczne techniki bakteriologiczne, PCR (stx2e, F18, F4) |
| Wyniki | negatywny | negatywny | negatywny | negatywny | negatywny | negatywny | negatywny | negatywny |
Tabela. 2. Wyniki poziomów sodu w PMR i surowicy (mmol/l) świń z objawami nerwowymi.
| Nr chorej świni | PMR | Surowicy |
| 1 | 148 | 135 |
| 2 | 173 | 153 |
| 3 | 175 | 147 |
| 4 | 171 | 134 |
| 5 | 160 | 136 |
Średnie stężenie sodu w surowicy zwierząt z objawami wynosiło 141 mmol/l i nie różniło się istotnie od stężenia sodu w surowicy świń, które objawów nie wykazywały – 137 mmol/l.
Natomiast wyniki badań sodu w płynie mózgowo-rdzeniowym u zwierząt padłych było na poziomie 165 mmol/l i było znacznie wyższe od stężenia sodu w ich surowicy. Było ono również znacznie wyższe od stężenia sodu, które stwierdzano w płynie mózgowo-rdzeniowym świń zdrowych – 139 mmol/l w badaniach przeprowadzonych przez Oswieler i Hurd (1974).
Wnioski
Podsumowując, z około 600 świń, które trafiły do pierwszej hali u około 80 świń wystąpiły objawy kliniczne, z czego objawy nerwowe odnotowano u 40 świń. W sumie w ciągu dwóch tygodni padło 35 świń, z czego 30 w ciągu początkowych 3 dni. Spośród świń, które wykazywały objawy nerwowe przeżyło tylko 7.
Na podstawie objawów klinicznych oraz badań sekcyjnych, a także badań laboratoryjnych, można stwierdzić, że najbardziej prawdopodobną przyczyną zaistniałych na fermie objawów było zatrucie solą, a dokładnie jego forma spowodowana brakiem dostępu do wody. Warchlaki zostały zakupione w Danii i w czasie do 24 godzin zostały przetransportowane do Polski przy najprawdopodobniej ograniczonym lub nawet całkowitym braku dostępu do wody. Wspomniane łamanie przepisów transportowych nie zostało jednak udowodnione.
Niestety, nie udało się uzyskać bardziej szczegółowych informacji na temat warunków transportu, a także składników paszy na fermie macierzystej. Można jedynie domniemywać, że bezpośrednią przyczyną zatrucia było ograniczenie dostępu do wody podczas transportu. Na zaistniałą sytuację mógł także mieć wpływ poziom soli w paszy stosowanej na fermie, z której pochodziły zwierzęta. Świadczyć o tym mogą również objawy i zmiany sekcyjne stwierdzone w przewodzie pokarmowym chorych świń.
Po rozładunku na fermie docelowej świnie, które wskutek wcześniejszych działań miały podniesiony poziom sodu w organizmie, otrzymały nieograniczony dostęp do świeżej wody, co spowodowało nagłe wystąpienie objawów klinicznych.
