Alternatywne źródła białka

W ostatnich latach w branży żywienia zwierząt nastąpiła globalizacja, która spowodowała uzależnienie od niektórych surowców, które w dodatku są bardzo wrażliwe na wszelkie spekulacyjne ruchy głównych globalnych funduszy kapitałowych. W szczególności w odniesieniu do źródeł białka, śruta sojowa pojawiła się jako niekwestionowany punkt odniesienia, dyktujący zachowanie cen dla innych produktów produktów białkowych (głównie rzepak i słonecznik). W Europie (UE-27), około 70% surowców białkowych jest importowanych z krajów trzecich, a tylko 0,4% gruntów ornych w Europie jest wykorzystywana do produkcji soi. Ponadto przewidywany w ciągu najbliższych lat, gwałtowny wzrost popytu na mięso przez ludzkość spowodowało aktywne poszukiwanie alternatywy, zarówno z punktu widzenia społecznego jak i środowiskowego.

Wykres 1. Produkcja soi na świecie

Alternatywy

Reorientacja upraw

Mając na uwadze, że Europa jest największym na świecie producentem pszenicy i generuje nadwyżki, pierwsze podejście może dotyczyć przekierowania profilu produkcji na części gruntów na uprawy o wyższej zawartości białka, takich jak rośliny strączkowe (groch, fasola czy ciecierzyca). Niektóre raporty europejskie wykluczają te możliwości: ponieważ będzie wymagał zaangażowania do 40% gruntów ornych, a także ponieważ ten typ produkcji może spowodować dodatkowe problemy (na przykład ze względu na wrażliwość na choroby grzybowe), nie pozwalające odpocząć ziemi. Pszenica musiałaby być produkowana w innych, mniej wydajnych krajach, ponieważ nie będzie produkowana w Europie (gdzie uprawa jest bardzo wydajna ).

Owady

Inne alternatywy o dużym potencjale, takie jak owady (jak larwy much lub owadów innych rodzajów), są także rozważane. Mają one tę zaletę, mogą być szybko wytwarzane bez zastosowania wymagających warunków (nawet energii ponieważ są one poikilotermiczne) na podłożu z substancji organicznych bez produkowania toksycznych odpadów, co byłoby przyjazne dla środowiska. Owady są bogate w białko (osobniki dorosłe) i tłuszcz (głównie larwy) i są powszechnie spotykane w naturalnej diecie zwierząt wszystkożernych, zarówno ptaków jak i trzody chlewnej. Może to także znacznie zmniejszyć zanieczyszczenia środowiska zanieczyszczeniami mineralnymi z odchodów (np redukcja 70% azotu, 50% fosforu i 38 do 93% innych metali ciężkich -Newton et al., 2008 ). Ponadto, dodając larwy do diety brojlerów zaobserwowano zmniejszenie liczby E. coli i Salmonella w kale (Erickson i wsp., 2004).

Tabela 1. Surowe białko i surowy tłuszcza w różnych źródłach białkowych.

Z żywieniowego punktu widzenia strawność białka wynosi około 70-80%, a więc bardzo zbliżone do mączki sojowej. Pewni autorzy stworzyli Indeks Podstawowych Aminokwasów (EAAI) (Smith, 2010). Interpretacja zależności od wymagań żywieniowych danego gatunku: wartości zbliżone do 1 są najbliżej światowych wymagań. Tak więc, jak widać w tabeli, niektóre owady wzmacniają te wartości, nawet w porównaniu do mąki sojowej.

Tablela 2. Indeks Podstawowych Aminokwasów.

Jednak istnieją także pewne wady takich źródeł pokarmu, na przykład ryzyko na poziomie bezpieczeństwa mikrobiologicznego (owady mogą przenosić chorobotwórcze bakterie i wirusy) i toksyczności (niektóre chrząszcze wytwarzają toksyczne substancje rakotwórcze jako narzędzie obrony, inne gromadzą się metale ciężkie w ciele). Na razie dodawanie owadów jako składnika pasz dla zwierząt nie jest dozwolone, ponieważ są one uważane za białko zwierzęce. Innym ważnym czynnikiem z legislacyjnego punktu widzenia jest to, że nie ma rozporządzenia w sprawie dobrostanu zwierząt w odniesieniu do owadów ani wskazań, co co do właściwych procedur ich uboju.

Tenebrio molitor Source: Mnolf, Wikimedia Commons

Alphitobius diaperinus Source: University of Florida, Entomology and Nematology department

Hermetia illucens Source: Texas A&M Agrilife Extension

Przykłady larw mącznika (Tenebrio molitor), Alphitobius diaperinus, muchy black soldier (Hermetia illucens), i muchy domowej (Musca domestica).

Algi

Kolejną ważną grupę stanowią algi. Istnieje duże zainteresowanie w uprawie tych produktów do produkcji paliwa ekologicznego ale nie możemy zapominać, że mogą one zawierać około 25 do 50% białka (Becker, 2007; Mulder, 2010). Na razie, produkcja jest niewielka, zwłaszcza w przypadku mikroalg, ale te większe są już produkowane na dużą skalę w niektórych krajach azjatyckich jako pożywienie dla ludzi, a także do produkcji alginiatów i innych produktów. Także rodzaj Lemna (rzęsy) może się okazać szczególnie interesujący, ponieważ są bogate w białka (do 45%), w zależności od ilości azotu i fosforu w środowisku. Jego wielką zaletą jest szybki wzrost, przyrost biomasy o 50% co 48h (Nieuwenhuis i Maring, 2009; Derksen i Zwart, 2010; Zondervan, 2012).

Białka jednokomórkowe

Prawdopodobnie ogromny potencjał wydajności są białka jednokomórkowe, bardzo niejednorodne i generująca kontrowersje, które mogą obejmować niektóre gatunki już wspomnianych alg. Niektóre drożdże i bakterie mają potencjał do generowania białka z podłoża, które nie może być wykorzystane, takie jak ścieki. Możliwość ta jet na przykład 10000 razy bardziej wydajna niż rośliny soi pod względem czasu potrzebnego do wytworzenia biomasy. Istnieje oczywiście ryzyko obecności metali ciężkich, mikotoksyn lub możliwych rakotwórczych metabolitów, chociaż niektóre już opatentowane produkty gwarantują brak obecności tych elementów. Częściej w paszy dla świń stosowane są białka uzyskane z drożdży stosowanych w przemyśle spirytusowym (Saccharomyces sp.), z zawartością surowego białka blisko 45% i wysokiej zawartości aminokwasów lizyny i treoniny.

Wnioski

Badania naukowe i badania w poszukiwaniu alternatywnych białek na paszę dla zwierząt powinny być przeprowadzane w możliwie najbardziej innowacyjny i zróżnicowany sposób, aby zmniejszyć obecną zależność od surowców i wspólne wspieranie trwałości w stale rosnącym świecie.