Diagnostyka laboratoryjna: choroba Aujeszkyego (wścieklizna rzekoma - PRV)

Ten artykuł koncentruje się na diagnostyce klinicznej choroby, a nie na jej monitoringu.

Dostępne testy:

Immunohistochemia (IHC)

• Wykrywa obecność antygenu wirusowego
• Rodzaje próbek: tkanki
• Zalety:
  • Wykrywa wirusa w miejscu zmiany (dobry dowód na przyczynę zmian).
  • Każdy pozytywny wynik jest uważany za znaczący.
• Wady:
  • Należy dostarczyć prawidłową próbkę tkanki.
  • Wymaga obecności znacznie większej ilości wirusa niż PCR.
  • Ocena tylko małej próbki tkanek.
  • Infekcje utajone prawdopodobnie zostaną przeoczone, chyba że uwzględni się nerw trójdzielny i/lub migdałki.

Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)

• Wykrywa obecność określonej sekwencji wirusowego kwasu nukleinowego (DNA)
• Rodzaje próbek: tkanki
• Zalety:
  • Wysoka czułość
  • Kwantyfikacja PCR (PCR ilościowe) jest związana z obecnością zmian.
  • Umiarkowany koszt
    • Często może łączyć próbki tkanek w celu obniżenia kosztów, jednocześnie minimalizując utratę czułości (szczególnie w odniesieniu do znaczenia klinicznego).
  • Niektóre testy PCR mogą odróżnić wirusy typu dzikiego od wirusów szczepionkowych z delecją genową.
• Wady:
  • Aby uzyskać najlepsze wyniki, wymagane są próbki tkanek (pobrane pośmiertnie).
  • Infekcje utajone prawdopodobnie zostaną przeoczone, chyba że uwzględni się nerw trójdzielny i/lub migdałki.

Test immunoenzymatyczny (ELISA)

• Wykrywa obecność przeciwciał
• Rodzaje próbek: surowica
• Zalety:
  • Zwierzęta pozostają dodatnie przez wiele tygodni.
  • Może być stosowany w przypadkach przewlekłych.
  • Może być stosowany do różnicowania ekspozycji na szczep typu dzikiego od szczepionki z delecją genową (zobacz: Tabela 1).
  • Każdy pozytywny wynik dla wirusa typu dzikiego jest uważany za znaczący.
  • Dopiero po 5-7 dniach zwierzę stanie się seropozytywne po ekspozycji na szczep typu dzikiego.

Tabela 1 pomaga zademonstrować możliwości DIVA (Differentiate Vaccinated from Infected) niektórych testów ELISA podczas stosowania szczepionki z delecją genu.

• Wady:
  • Konieczność dopasowania odpowiedniego testu do właściwej delecji genu w szczepionce.
  • Po szczepieniu zwierzę staje się seropozytywne w ciągu 10-14 dni.

Neutralizacja wirusa (VN)

• Wykrywa obecność przeciwciał
• Rodzaje próbek: surowica
• Zalety:
  • Zwierzęta pozostają pozytywne przez wiele tygodni
  • Może być stosowany w przypadkach przewlekłych
  • Wyższa czułość niż ELISA (może wykryć niższe stężenie przeciwciał)
• Wady:
  • Niewykonalne dla dużej liczby próbek.
  • Zwierzęta stają się seropozytywne w ciągu 12 dni.
  • Nie można odróżnić szczepionki od infekcji typu dzikiego.
  • Poprawność wykonania testu w dużym stopniu zależy od umiejętności technika.
  • Reaktywność zależy od użytego izolatu wirusa

Interpretacja wyniku:

IHC

• Dodatni: wirus jest obecny w miejscu zmiany
• Ujemny: zwierzę negatywne lub infekcja jest w zbyt późnym stadnium na wykrycie wirusa

PCR

• Dodatni: wirus jest obecny. Niedawne szczepienie zmodyfikowanym żywym wirusem także może skutkować pozytywnymi wynikami PCR
• Ujemny: zwierzę negatywne lub wirus mógł zostać pominięty, jeśli badanie nastąpi późno po zakażeniu

ELISA (delecja genowa)

• Dodatni: przeciwciała matczyne lub wcześniejsza ekspozycja (>5-7 dni) na wirus typu dzikiego.
• Ujemny: zwierzę negatywne lub infekcja szczepem typu dzikiego zbyt wcześnie do wykrycia.

VN

• Dodatni: po kontakcie (> 5-14 dni) na szczep dziki lub szczepionkowy
• Ujemny:
  • Ujemny w stosunku do szczepionki lub wirusa typu dzikiego
  • Zakażenie zbyt wcześnie do wykrycia (<5-7 dni dla wirusa typu dzikiego lub <10-14 dni dla szczepienia)

Możliwe scenariusze

Stado loch z ronieniam

• Zbierz 6-8 płodów i pobierz próbki do testu PCR.
• Lochy/loszki, które roniły: pobrać surowicę od macior/loszek, które niedawno roniły, do testów PCR. Może łączyć się w grupach po 5 próbek
  • Testy ELISA poszczególnych próbek można wykonać, jeśli minęło > 7 dni od ronienia.
  • W stadach nieszczepionych na chorobę Aujeszky’ego preferowane jest badanie VN zamiast ELISA ze względu na wyższą czułość diagnostyczną testu.

Selekcja loszek remontowych ze stad szczepionych ze znanymi zwierzętami dodatnimi

• Pobierz próbki krwi od 100% loszek remontowych i przetestuj poszczególne próbki za pomocą testów ELISA i VN.
  • Utrzymuj tylko zwierzęta pozytywne w VN i negatywne w teście ELISA (patrz Tabela 1 powyżej).

Selekcja loszek remontowych ze stad zaszczepionych bez znanych zwierząt dodatnich

• Pobierz próbki krwi od co najmniej 30 losowo wybranych loszek remontowych i przetestuj poszczególne próbki za pomocą testów ELISA i VN.
  • Jeśli wszystkie badane próbki są pozytywne w VN i negatywne w teście ELISA (patrz Tabela 1 powyżej), możesz zatrzymać całą grupę zwierząt zastępczych.
  • Jeśli jakakolwiek próbka jest ujemna pod względem VN, należy przetestować 100% pozostałych loszek i zatrzymać tylko loszki, które zostały zaszczepione (VN= dodatni).
  • Jeśli wynik testu ELISA u jakichkolwiek loszek jest pozytywny, należy ponownie ocenić zasadność trzymania jakiegokolwiek zwierzęcia z grupy, ponieważ mogłoby to sugerować, że stado źródłowe jest teraz pozytywne pod względem choroby Aujeszkyego.