Dostępne badania:
Sekcja zwłok
- Ocenia obecność zmian tkankowych, które mogą sugerować obecność choroby.
- Lokalizacja zmian: końcowe jelito kręte (czasami może obejmować kątnicę)
- Istnieją 3 bardzo różne formy choroby:
- Enteropatia krwotoczna proliferacyjna (ostra/nadostra)
- Pogrubienie błony śluzowej jelit
- Zawartość krwotoczna ze skrzepami
- Enteropatia krwotoczna proliferacyjna (ostra/nadostra)
- Adenomatoza jelit świń (przewlekła, niepowikłana)
- Znaczne pogrubienie pofałdowanego jelita
- Zwykle bez obecności krwi
- Martwicze zapalenie jelit (przewlekłe, powikłane)
- Znaczace pogrubienie, pofałdowanie jelita
- Na zgrubiałym jelicie widoczne zmiany włóknikowo- martwicze
- Zwykle bez krwi
- Zalety:
- Wstępną diagnozę można postawić po sekcyjnym badaniu jelit.
- Można rozróżnić 3 różne formy choroby.
- Wady:
- Zmiany nie wyłączne/diagnostyczne dla enteropatii proliferacyjnej świń; inne choroby mogą powodować podobne zmiany.
- Ocena zgrubienia może być subiektywna, zwłaszcza gdy skurcze jelit mogą tymczasowo powodować, że ściany jelita wydają się grubsze niż normalnie.
Histopatologia
- Ocenia obecność zmian tkankowych (pogrubienie), które mogą potwierdzić obecność choroby.
- Typ próbki: tkanka
- Zalety:
- Zmiany histopatologiczne są niemal diagnostyczne
- Można potwierdzić obecność proliferacji niedojrzałych komórek nabłonkowych krypt.
- Odnotowanie minimalnego lub brak nacieku komórek zapalnych.
- Potrafi wykryć łagodny przebieg choroby
- Zmiany histopatologiczne są niemal diagnostyczne
- Wady:
- Potrzeba tkanek jelitowych utrwalonych w formalinie od niedawno zmarłego zwierzęcia
- Czasami choroba może mieć charakter segmentowy, szczególnie we wczesnym stadium choroby
Immunohistochemia (IHC)
- Wykrywa obecność antygenu bakteryjnego
- Typ próbki: tkanka
- Zalety:
- Złoty standard
- Wykrywa bakterie w miejscu zmiany (dowód przyczyny choroby)
- Potrafi zidentyfikować niskie, umiarkowane lub duże ilości obecnych bakterii
- Wady:
- Wymaga obecności znacznie większej liczby bakterii niż PCR
Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)
- Wykrywa obecność określonej sekwencji bakteryjnego kwasu nukleinowego (DNA)
- Rodzaje próbek: tkanki jelitowe, wymazy kałowe, kał
- Zalety:
- Wysoka czułość
- Kwantyfikacja PCR (wartości Ct wyniku) jest związana z obecnością zmian
- Umiarkowany koszt
- Często może łączyć ( pulować) próbki kału lub tkanek w celu obniżenia kosztów, jednocześnie minimalizując utratę czułości (szczególnie w odniesieniu do znaczenia klinicznego).
- Wady:
- Wysoka czułość – potwierdza obecność bakterii, ale nie choroby
- Nie można odróżnić bakterii z żywej szczepionki od infekcji typu terenowego
Test immunoenzymatyczny (ELISA)
- Wykrywa obecność przeciwciał
- Rodzaje próbek: surowica
- Zalety:
- Zwierzęta pozostają dodatnie przez wiele tygodni
- Może być stosowana w przypadkach przewlekłych
- Wyższa czułość diagnostyczna niż w przypadku immunofluorescencji (IFA)
- Wady:
- Wykryte specyficzne przeciwciała i czas wykrycia mogą się nieznacznie różnić w różnych dostępnych na rynku zestawach.
- Do uzyskania seropozytywności mija 2-4 tygodnei od zakażenia, w zależności od liczebności bakterii.
- Nie można odróżnić, czy przeciwciała powstały na skutek szczepienia szczepionką żywa, czy zakażenia szczepani terenowymi
Immunofluorescencja (IFA)
- Wykrywa obecność przeciwciał
- Rodzaje próbek: surowica
- Zalety:
- Zwierzęta pozostają dodatnie przez wiele tygodni
- Może być stosowana w przypadkach przewlekłych
- Wady:
- Niższa czułość diagnostycza niż ELISA
- Nie nadaje się do dużej liczby próbek
- Do uzyskania seropozytywności mija 2-4 tygodnei od zakażenia, w zależności od liczebności bakterii.
- Nie można odróżnić, czy przeciwciała powstały na skutek szczepienia szczepionką żywa, czy zakażenia szczepani terenowymi
- Niezawodność w dużym stopniu zależy od umiejętności osoby przeprowadzającej badanie
Interpretacja wyników:
Sekcja
- Dodatni: często wystarcza diagnoza wstępna
- Ujemny: brak zmian sekcyjnych
Histopatologia
- Dodatni: silny związek między zgrubieniem a chorobą
- Ujemny: brak zmian w jelitach
IHC
- Dodatni: obecność bakterii w miejscu występowania zmian
- Ujemny: brak obecności bakterii, lub jest to zbyt wczesne stadium zakażenia (powolny wzrost bakterii), lub jest zbyt późno od początku infekcji
PCR
- Dodatni:
- Ct <20 silny związek ze zmianami jelitowymi (IHC) i chorobą
- Ct>30 wskazują na obecność bakterii, ale nie jest to związane ze zmianami jelitowymi (ujemny IHC), a zatem prawdopodobnie nie będzie miał w tym czasie wpływu ekonomicznego.
- Ujemny: Wynik ujemny lub bakterie mogły zostać nie wykryte, jeśli badanie nastąpi zbyt wcześnie (bakterie wolno rosnące) lub zbyt późno po zakażeniu.
ELISA
- Dodatni: jest to dowód na ekspozycję na (> 2-4 weeks) szczepionkę lub bakterie terenowe
- Ujemny:
- Brak kontaktu ze szczepionką lub bakteriami terenowymi
- Zbyt wczesne stadnium zakażenia (bakterie wolno rosnące)
- Stosowanie antybiotyków może hamować rozwój bakterii i osłabiać odpowiedź immunologiczną.
IFA
- Dodatni: jest to dowód na ekspozycję na (> 2-4 weeks) szczepionkę lub bakterie terenowe
- Ujemny:
- Brak kontaktu ze szczepionką lub bakteriami terenowymi
- Zbyt wczesne stadnium zakażenia (bakterie wolno rosnące)
- Stosowanie antybiotyków może hamować rozwój bakterii i osłabiać odpowiedź immunologiczną.
Scenariusze postepowania
Tuczniki na tuczu wstępnym z biegunką (ostrą lub przewlekłą):
- Zbierz próbki kału od 10 lub więcej nieleczonych świń, u których występuje biegunka i przekaż na badanie PCR w pulach po 5 sztuk.
- Sekcja zwłok 1-3 niedawno padłych świń lub poddanych eutanazji, u których występowała biegunka. Dokładnie oceń końcowe jelito kręte pod kątem zgrubienia, pobierz próbkę jelita krętego i umieść w roztworze formaliny do histopatologii i IHC.
Tuczniki na tuczu końcowym, które słabo przyrastają (przewlekle):
- Sekcja zwłok 1-3 niedawno padłych świń lub poddanych eutanazji, u których występowała biegunka. Dokładnie oceń końcowe jelito kręte pod kątem zgrubienia, pobierz próbkę jelita krętego i umieść w roztworze formaliny do histopatologii i IHC.
Szacowanie czasu zakażania się:
- Pobierz próbki od 10-15 świń w 8, 11, 14 i 17 tygodniu życia
- Dwa sposoby pobierania:
- Przekrojowe, poprzeczne– zbierz jednorazowo z różnych grup wiekowych (szybciej uzyskasz wyniki).
- Podłużne – pobieraj od tych samych świń, co kilka tygodni (wyniki są dokładniejsze).
- Próbki surowicy przetestuj za pomocą ELISA (preferowane) lub IFA.
- Próbki kału testowane metodą PCR w pulach po 5 sztuk.
- Dwa sposoby pobierania: