Dla prosiąt odsadzenie jest najbardziej stresującym okresem w jej dotychczasowym życiu, ponieważ przed odsadzeniem:
- Mają do dyspozycji sutek matki, z którego piją mleko.
- Matka zachęca je do jedzenia.
- Jedzą od 12 do 24 razy dziennie.
- Piją wysoko strawny pokarm płynny: mleko lochy.
Jednak po odsadzeniu:
- Muszą się dzielić karmnikiem.
- Muszą jeść kiedy mogą lub kiedy ich koledzy z kojca im na to pozwalają.
- Przechodzą na jedzenie paszy stałej.
Dlatego jest to bardzo skomplikowany i bardzo krytyczny czas, w którym dochodzi do:
- Oddzielenia prosięcia od lochy.
- Zmiany żywienia z mleka lochy na paszę stałą.
- Zmiany miejsca (często z uwzględnieniem transportu).
- W wielu przypadkach wymieszania z nowymi świniami w jednym kojcu
W tej serii 3 artykułów omówimy w bardzo praktyczny sposób jakie zadania i kluczowe punkty musimy przeanalizować i wdrożyć w naszych gospodarstwach, aby osiągnąć sukces w odsadzaniu.
Odsadzanie zaczyna się “przed odsadzeniem”
Skuteczne odsadzanie zaczyna się na PORODÓWCE, gdzie kluczowymi celami powinno być uzyskanie:
- Prosięcia o prawidłowej masie ciała i wieku przy odsadzeniu.
- Prosięcia ze zdrowym układem pokarmowym, przygotowanym do odsadzenia.
- Prosięcia prawidłowo uodpornionego.
- Jeśli to możliwe, prosięcia, które zostało już zsocjalizowane.
1. Prosię o prawidłowej masie ciała i wieku przy odsadzeniu
Aby prosię było wysokiej jakości i miało dobry start w odchowalni, przy odsadzeniu powinno ważyć minimum 6 do 6,5 kg.
Odpowiednia waga urodzeniowa będzie prowadzić do dobrej wagi odsadzeniowej. Trudno jest interweniować w zakresie masy urodzeniowej, ale konsekwencje zbyt niskiej masy urodzeniowej mogą być krytycznie ważne. W ostatnim badaniu przeprowadzonym wspólnie z Uniwersytetem w Saragossie na 3483 prosiętach zaobserwowaliśmy, że zwierzęta o masie ciała mniejszej niż 1,07 kg mają wyższą śmiertelność (wykres 1).
Kolejnym kluczowym aspektem w uzyskaniu pożądanej masy odsadzeniowej jest wiek prosięcia. Średni wiek powinien wynosić od 26 do 28 dni, przy czym minimalny wiek osobniczy to 24 dni.
2. Prosię ze zdrowym układem pokarmowym, przygotowane do odsadzenia
Dobry stan zdrowia jest kluczem do ograniczenia występowania biegunek na porodówce, co wspomoże w prawidłowy rozwój flory jelitowej. W tym celu niezbędne jest kontrolowanie problemów związanych z rotawirusami.
Oprócz dobrego zdrowia, zarządzanie, które zapewnia prosięciu idealne warunki, pomoże zmniejszyć ryzyko problemów trawiennych. Dobra kontrola termiczna na tym etapie jest koniecznością.
Po zapewnieniu idealnych warunków środowiskowych musimy rozpocząć proces adaptacji układu pokarmowego do paszy, którą prosięta będą miały później w odchowalni. Aby to zrobić musimy wdrożyć żywienie przygotowujące do dosadzenia.
Idealnie byłoby, gdyby rozpoczęło się ono około piątego dnia i moim zdaniem powinno składać się z dwóch faz:
Faza 1, celem jest, aby nauczyły się jeść, od 5 dnia do około 15:
- Karma o aromatach i smakach ułatwiających naukę.
- Karma, która zawiera wysokostrawne białko.
- Najlepiej w formie mączki, gdyż przykleja się do pyska i zmusza do jej zlizywania.
- Niewielkie ilości (150 g na miot) oferowane w kilku karmieniach dziennie, tak aby była zawsze świeża i trzymana z dala od źródeł ciepła, kątów, lochy i poideł.
Faza 2, dzień 16 i dalej:
- Pasza mikrogranulowana, wysoce strawna i smakowita, ale z mniejszą ilością cukru i produktów mlecznych niż poprzednia pasza. Chodzi nam o dostosowanie i rozwój układu pokarmowego prosiąt.
- Lepiej jest podawać małe ilości w kilku karmieniach dziennie.
- Powinna to być ta sama pasza, która będzie stosowana przy odsadzeniu i w kolejnych dniach.
Nie możemy również zapominać o dostarczaniu wody prosięciu. Mleko ma wysoki procent wody, ale jedynym poborem wody w odchowalni będzie to, co prosię samo wypije. Dlatego na porodówce należy zapewnić wodę dobrej jakości w ilościach wystarczających do tego, aby prosię mogło ją łatwo wypić. Używanie systemu, który jest podobny do tego, który prosięta znajdą w odchowalni, pomoże im w adaptacji.
3. Prosię prawidłowo uodpornione
Istotne jest, aby prosięta przyjmowały siarę:
- Od własnej matki
- W ciągu pierwszych 24 godzin po urodzeniu
Według Chantal Farmer w jej artykule opublikowanym na 3trzy3 prosię musi spożyć 178 gramów siary na kilogram żywej wagi. Aby to osiągnąć, niezbędne będzie zarządzanie, które zapewnia, że prosięta nie są wyziębione na porodówce, a także wdrożone są praktyki takie jak dzielone ssanie.
Prosię, które dzięki siarze uzyskało odpowiednią odporność bierną od matki, będzie miało większą szansę na rozwinięcie dobrej odporności czynnej w późniejszym okresie i dlatego będzie mniej narażone na choroby przy odsadzeniu.
4. Zsocjalizowane prosię
W badaniach Jaime Figueroa i Deborah Temple stwierdzono, że w pierwszych dniach po odsadzeniu prosięta z niesocjalizowanych miotów miały więcej interakcji agresywnych i mniej interakcji pozytywnych. Ponadto liczba poważnych urazów była również znacząco wyższa, a ich wyniki produkcyjne gorsze.
Jest coraz więcej badań, które to potwierdzają, ale choć wyniki wskazują na korzyści z tej wcześniejszej socjalizacji, będzie to możliwe tylko w gospodarstwach o odpowiednim statusie zdrowotnym, w których mieszanie tych prosiąt nie stanowi poważnego ryzyka destabilizacji sanitarnej.