Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) jest jedną z najważniejszych chorób świń, która może mieć duży wpływ na zdrowie świń, a tym samym powodować zwiększone stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych i obniżenie dobrostanu.
Najczęstszą drogą przenoszenia PRRS jest handel z zakażonymi świniami oraz rozprzestrzenianie się lokalne, co w ostatnich latach spowodowało wzrost liczby serododatnich stad świń w Danii.
Zwalczanie PRRS na poziomie stada poprzez stosowanie dobrze ugruntowanych protokołów możebyć stosunkowo proste dla niektórych stad, ale skomplikowane i kosztowne dla innych. Ponadto ryzyko ponownego zakażenia w wyniku lokalnego rozprzestrzenienia się wirusa z sąsiedniego stada świń może być wysokie na obszarach gęstego występowania świń.
Dlatego też Duński Urząd ds. Weterynarii i Żywności we współpracy z Duńską Radą ds. Rolnictwa i Żywności, Danske Svineslagterier (organizacja branżowa zrzeszająca duńskie spółdzielnie i prywatne rzeźnie) oraz Duńskim Stowarzyszeniem Weterynaryjnym opracował strategię mającą na celu ograniczenie PRRS w Danii.
Celem jest zwiększenie do 2025 r. liczby stad uznanych za seroujemne pod względem PRRS. Zostanie to osiągnięte poprzez ukierunkowane zarządzanie PRRS, które będzie stanowiło zachętę do zwiększenia liczby stad tuczników ujemnych pod względem PRRS. To z kolei zwiększy popyt na prosięta seroujemne pod względem PRRS i będzie stanowiło zachętę do eliminacji PRRS ze stad loch.
Częstość występowania stad PRRS- serododatnich w Danii
W Danii około połowa wszystkich producentów dobrowolnie zadeklarowała status PRRS w stadzie w duńskim systemie SPF. Deklaracja PRRS w systemie SPF opiera się na monitorowaniu przeciwciał przeciwko PRRS. Liczbę stad w 2021 r. o statusie PRRS-seroujemnym, PRRS-serododatnim i PRRS-nieznanym, na podstawie danych SPF i danych z Centralnego Rejestru Stad (CHR), przedstawiono w Tabeli 1.
Tabela 1. Rozkład stad świń według typu produkcji i statusu serologicznego PRRS w systemie SPF.
PRRS seroujemne | PRRS serododatnie | PRRS-nieznane | |
---|---|---|---|
Stada loch | 57% | 26% | 17% |
Stada w cyklu zamkniętym | 45% | 12% | 43% |
Stada tuczników | 23% | 12% | 65% |
Na podstawie danych z rejestru CHR i bazy SPF za okres grudzień 2020 - styczeń 2021. Obejmuje zgłoszenie zarówno PRRS1, jak i PRRS2
Deklaracja statusu PRRS
Obowiązkowa deklaracja statusu serologicznego PRRS wszystkich stad świń jest podstawą strategii ograniczania występowania choroby w Danii. Deklaracje stad zmienią się zatem z dobrowolnych deklaracji na oficjalne deklaracje na mocy rozporządzenia wykonawczego wydanego przez duński Urząd Weterynarii i Żywności. Deklaracja statusu serologicznego PRRS z każdego stada opiera się na analizach krwi i jest udostępniana w czasie rzeczywistym za pośrednictwem publicznej bazy danych. Oznacza to, że producenci i lekarze weterynarii uzyskują dostęp do informacji na temat regionalnego i krajowego występowania PRRS, a tym samym umożliwiają podejmowanie inicjatyw na rzecz regionalnego zwalczania PRRS na podstawie profesjonalnych informacji. Obowiązkowe zgłoszenie stada dotyczy wszystkich stad w Danii, w których znajduje się więcej niż 10 macior lub łącznie więcej niż 100 zwierząt. Nadzór nad PRRS będzie oparty na duńskiej zasadzie systemu SPF, zgodnie z którą status zdrowotny jest deklarowany dla połączonych stad. Status zdrowotny świń jest brany pod uwagę w przypadku handlu i transportu między stadami.
Obniżona cena świń zakażonych wirusem PRRS
Danish Crown, który dokonuje uboju około 70% wszystkich duńskich świń, postanowił dokonać potrącenia w wysokości 0,20 DKK/kg (= 0,027 euro/kg tuszy) w ciągu pierwszych 17 tygodni, kiedy stado jest zakażone wirusem PRRS, a następnie potrącenie będzie stopniowo wzrastać. Będzie to, zgodnie z pozostałymi elementami strategii, motywacja dla producentów świń przeznaczonych do tuczu końcowego do wyeliminowania PRRS ze swoich stad. Następnie pozostałe duńskie przedsiębiorstwa prowadzące ubój również zdecydowały się na odliczenie dla stad zakażonych wirusem PRRS.
Regionalne programy zwalczania chorób
Doświadczenie z poprzednich dobrowolnych inicjatyw wykazało, że regionalne programy zwalczania PRRS mogą być trudne i wymagają dokładnej koordynacji i komunikacji między lekarzami weterynarii i producentami świń. Duńska Rada ds. Rolnictwa i Żywności zorganizuje zatem inicjatywy regionalne, aby zapewnić stosowanie systematycznego podejścia do zwalczania na określonych obszarach regionalnych o dużej gęstości stad serododatnich w odniesieniu do PRRS. Celem jest zbliżenie lekarzy weterynarii i producentów świń na danym obszarze w celu opracowania wspólnej strategii ograniczania PRRS na danym obszarze geograficznym.