Innowacja w zarządzaniu gnojowicą: System Moving Floor

Model szwedzki

Szwecja wyróżnia się w UE jako pionier we wdrażaniu przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt i była jednym z pierwszych krajów, które wprowadziły obowiązek stosowania ściółki lub materiałów nadających się do manipulacji oraz zakazały rutynowego obcinania ogonów (w 1988 r. zakazano wszelkich interwencji chirurgicznych, których nie można było uzasadnić z weterynaryjnego punktu widzenia, w tym obcinania ogonów). Co więcej, w niektórych przypadkach ich przepisy są nawet bardziej rygorystyczne niż te ustanowione na poziomie europejskim, takie jak minimalne wymagania dotyczące powierzchni na zwierzę (świnie są trzymane w kojcach o powierzchni 0,8-0,9 m²/świnię, począwszy od około 30 kg żywej wagi) i zakaz stosowania podłóg całkowicie rusztowych. Przepisy te doprowadziły do bardziej rygorystycznego systemu w zakresie infrastruktury i zarządzania, ale także zachęciły do innowacji w celu poprawy wydajności.

Innowacja w zarządzaniu gnojowicą: wybór systemu ruchomej podłogi

Podczas naszej wizyty w gospodarstwie produkującym 8000 świń rocznie w hrabstwie Västmanland dowiedzieliśmy się o jednym z pierwszych wdrożeń systemu Moving Floor w produkcji trzody chlewnej. Technologia ta, szeroko stosowana w ponad 100 komercyjnych fermach bydła w Europie, Kanadzie i Chinach, ma na celu poprawę higieny kojców, redukcję emisji i optymalizację kosztów operacyjnych.

Od stycznia 2024 r. gospodarstwo to służy jako projekt pilotażowy. Przebudowana chlewnia ma 12 pomieszczeń porodowych, 12 kojców w odchowalni i 12 tuczowych z 10 zwierzętami na kojec (1,16 m²/zwierzę). Renowacja została wsparta przez Szwedzką Radę Rolnictwa i Szwedzką Agencję Energetyczną, odzwierciedlając zaangażowanie kraju w zrównoważony rozwój.

Zasada działania tego systemu

Moving Floor to zautomatyzowany system ruchomej podłogi składający się z bardzo wytrzymałego przenośnika taśmowego, który powoli przesuwa gnojowicę (około 6 cm na ruch) za pomocą pneumatycznego mechanizmu ciągnącego. Gnojowica jest usuwana do dolnych kanałów, gdzie jest przenoszona poza chlewnię, minimalizując jej gromadzenie się i zmniejszając emisję gazów.

Podłoga kojców jest zawsze utrzymywana w czystości, a poprzez zgarnianie gnojowicy kilka godzin po jej wydaleniu, system zapobiega większemu uwalnianiu amoniaku, które następuje cztery do sześciu godzin po wydaleniu.

Sterowanie PLC (Programmable Logic Controller) systemu pozwala na zarządzanie ruchem podłogi, dystrybucją słomy i automatycznym czyszczeniem kanałów, co pozwala na zaplanowanie różnych sesji czyszczenia. Ponadto na końcu każdego kojca znajduje się urządzenie zabezpieczające, które zatrzymuje ruch podłogi w szczególnym przypadku, gdy świnia zostanie zakleszczona w odpływie gnojowicy.

Kolejną kluczową cechą jest automatyczne dostarczanie ściółki (sieczki lub wiórów) za pomocą ruchomego dozownika zsynchronizowanego z czyszczeniem podłogi. System ten zachęca do naturalnych zachowań związanych z ryciem, ograniczając nudę i agresywne zachowania.

Wstępne wyniki i weryfikacja naukowa

System jest oceniany przez instytuty takie jak Szwedzki Instytut Badawczy (RISE) i Szwedzka Agencja Weterynaryjna (SVA), analizujące jego skuteczność w ograniczaniu emisji i wpływ na dobrostan zwierząt.

Do tej pory nie wykryto żadnej negatywnej korelacji między ruchem podłogi a zachowaniem świń. Ponadto wykonano ponad 17 000 zdjęć w celu oceny urazów kończyn, stwierdzając, że system jest bezpieczny.

Czujniki amoniaku i wentylacji optymalizują cykle czyszczenia, osiągając redukcję do 85%. Podczas gdy w tradycyjnych systemach poziom amoniaku wynosi od 7 do 14 ppm, ruchoma podłoga redukuje go do 1-4 ppm.

Zarządzanie gnojowicą i kompostowanie

Gospodarstwo jest podłączone do scentralizowanej biogazowni, a także pilotuje kompostowanie na miejscu, wykorzystując mały zbiornik do przetwarzania gnojowicy. Ideą kompostownika jest wykorzystanie naturalnego procesu samonagrzewania się gnojowicy i przyspieszenie go. Emisje generowane podczas procesu mogą być przetwarzane za pomocą oczyszczacza, w przeciwieństwie do kompostowania gnojowicy na wolnym powietrzu.

Proces ten ma na celu uzyskanie wysokiej jakości nawozów o niższej zawartości amoniaku.

Kwestie ekonomiczne i operacyjne

Zgodnie z danymi, które nam dostarczono, koszt wdrożenia szacuje się na około 430 euro na miejsce (prawie połowa kosztów budowy nowych obiektów w Szwecji, które wynoszą około 1000 euro na miejsce), ponieważ system ruchomej podłogi wymaga jedynie płaskiej powierzchni podłogi do wdrożenia, co eliminuje prace modernizacyjne w przypadku przebudowy fermy. Koszty konserwacji wynoszą średnio od 10 do 15 euro rocznie na kojec w przypadku części zamiennych. Średnie zużycie energii wynosi mniej niż 500 kWh na lochę rocznie. Jeśli chodzi o zwrot z inwestycji, inwestycja w system zwraca się średnio w ciągu trzech lat, biorąc pod uwagę zarówno koszty operacyjne, jak i korzyści dla zdrowia zwierząt oraz wyższe tempo wzrostu świń.