Siara jest niezbędna dla przeżycia i wzrostu nowonarodzonych prosiąt (Ryc. 1), ponieważ jest ich jedynym źródłem energii, a także zapewnia odporność bierną od matki poprzez transfer immunoglobulin. Ponadto siara zawiera hormony, czynniki wzrostu, enzymy, witaminy i minerały, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju prosiąt. Wydzieliny mlekowe uważane za siarę są obecne przez około 24 godziny po porodzie, a następnie stają się mlekiem przejściowym do 72 godzin po porodzie, aby ostatecznie przekształcić się w mleko (Tabela 1). Różnica ta wynika z drastycznych zmian w składzie wydzielin mlekowych, które mają miejsce we wczesnej laktacji. Występuje wyraźny spadek stężenia białka, immunoglobulin i czynników wzrostu oraz wzrost zawartości tłuszczu, laktozy i energii.
Tabela 1. Skład siary, mleka przejściowego i mleka w godzinach i dniach po porodzie.
Skład | Siara | Przejściowe | Mleko | |||
---|---|---|---|---|---|---|
0 h | 12 h | 24 h | 36 h | 72 h | 17 d | |
Białko (%) | 17.7 | 12.2 | 8.6 | 7.3 | 6.1 | 4.7 |
Tłuszcz (%) | 5.1 | 5.3 | 6.9 | 9.1 | 9.8 | 8.2 |
Laktoza (%) | 3.5 | 4.0 | 4.4 | 4.6 | 4.8 | 5.1 |
Sucha masa (%) | 27.3 | 22.4 | 20.6 | 21.4 | 21.2 | 18.9 |
Energia (kJ/100g) | 260 | 276 | 346 | 435 | 468 | 409 |
Immunoglobulina G (mg/mL) | 64.4 | 34.7 | 10.3 | -- | 3.1 | 1.0 |
Obecnie większość loch nie wytwarza wystarczającej ilości siary, aby zapewnić optymalny wzrost prosiąt. Prosię ważące po urodzeniu 1,4 kg powinno spożyć co najmniej 250 g siary, aby przybrać na wadze. Ilość produkowanej siary jest bardzo zmienna w zależności od lochy i wpływa na nią krążące stężenie różnych hormonów. Oksytocyna jest hormonem, który jest często stosowany w porodówkach w celu przyspieszenia porodu, ale odgrywa również ważną rolę w jakości mleka we wczesnej laktacji. Rzeczywiście, oksytocyna wpływa na ilość przestrzeni (ścisłe połączenia) między komórkami gruczołu mlekowego. Podczas fazy siary te połączenia są otwarte, umożliwiając dużym cząsteczkom, takim jak immunoglobuliny, przechodzenie bezpośrednio z krwi lochy do siary (Ryc.2). Po porodzie połączenia te stopniowo się zacieśniają, aby ostatecznie stać się nieprzepuszczalnymi, zmieniając w ten sposób skład wydzieliny mlecznej i kończąc fazę siary.
Niedawno przeprowadzono doświadczenie w Sherbrooke Research and Development Centre of Agriculture and Agri-Food Canada w celu zbadania potencjalnej roli oksytocyny w przedłużaniu fazy siarowej u loch. Dwadzieścia macior rasy Yorkshire X Landrace w drugim porodzie podzielono na dwie grupy badane. Otrzymały zastrzyki z solą fizjologiczną (kontrole) lub bardzo wysoką dawkę (75 IU) oksytocyny 4 razy we wczesnej laktacji. Pierwszą iniekcję wykonano 12 do 20 godzin (średnio 16 godzin) po urodzeniu ostatniego prosięcia, a następnie zastrzyki wykonywano dwa razy dziennie o 08:00 i 16:30, w sumie 4 wstrzyknięcia. Mioty standaryzowano na 11 ± 1 prosiąt w dniu 2 (dzień 1 był dniem oproszenia), a prosięta ważono dwa razy w dniu 2 (w stałych 8-godzinnych odstępach) i raz w dniach 7, 14, 21 (odsadzenie w dniu 22) i 35 po porodzie. Prosięta ssące nie miały dostępu do stałej paszy. Pobrano cztery próbki mleka, dwie w 2. dniu laktacji (rano i po południu) oraz jedną w 4. i 5. dniu laktacji. Określono skład pod względem suchej masy, energii, tłuszczu, białka, immunoglobulin G i A, laktozy, sodu, potasu oraz stężenia czynnika wzrostu IGF-1.
Już po 8 godzinach od pierwszego wstrzyknięcia oksytocyny wystąpiły duże różnice w składzie mleka wynikające z podania substancji. Mleko od loch, którym podano oksytocynę zawierało więcej białek, immunoglobulin G i A, IGF-1 i energii w porównaniu z lochami kontrolnymi. Stosunek sodu do potasu był również znacznie wyższy, wskazując na większe otwarcie (tj. przepuszczalność) między szczelnymi połączeniami gruczołu sutkowego. Różnice te były przejściowe, ponieważ nie występowały już w 4. dobie laktacji. Przyrost masy ciała prosiąt nie różnił się między grupami, ale istniała tendencja do niższej śmiertelności przed odsadzeniem w miotach loch otrzymujących oksytocynę. Należy wspomnieć, że liczba użytych miotów nie była na tyle duża, aby można było wyciągnąć jakiekolwiek wnioski dotyczące wpływu leczenia na wydajność zwierząt.
Z tego badania możemy wywnioskować, że jednorazowe wstrzyknięcie dużej dawki oksytocyny w ciągu 16 godzin po zakończeniu porodu wydłuża fazę siary. Prowadzi to do poprawy jakości mleka we wczesnej laktacji. Zwiększenie stężenia immunoglobulin i czynnika wzrostu IGF-1 w mleku jest szczególnie ważne, ponieważ ma korzystny wpływ na stan odporności i rozwój układu pokarmowego nowonarodzonych prosiąt. Jest to nowe odkrycie u świń i nie ustalono jeszcze minimalnej dawki oksytocyny wymaganej do wywołania takich pozytywnych efektów, a także wpływu tego leczenia na wydajność i zdrowie macior i ich prosiąt.