Koinfekcje i jednoczesne szczepienie PCV2 i Mycoplasma hyopneumoniae

Cirkowirus świń typ 2 (PCV2) jest jednym z najważniejszych z ekonomicznego punktu widzenia drobnoustrojów. Ten mały, powszechnie występujący wirus jest uznany za niezbędny czynnik etiologiczny szeregu chorób znanych jako choroby związane z cirkowirusem świń (PCVD). Wśród tych chorób najistotniejszą jest wielonarządowe zakażenie PCV2 (PCV2-SD, znana kiedyś jako poodsadzeniowy, wielonarządowy zespół wyniszczający - PMWS). Chociaż zakażenie PCV2 jest niezbędne do wywołania objawów i zmian sekcyjnych i mikroskopowych PCV2-SD (Ryc. 1), ich wywołanie jest łatwiejsze jeśli zwierzęta są zakażane dodatkowo innymi drobnoustrojami. Jednym z tych drobnoustrojów jest Mycoplasma hyopneumoniae (Mhyo). Mhyo jest głównym czynnikiem etiologicznym enzootycznego zapalenia płuc, przewlekłej choroby układu oddechowego, która atakuje głównie warchlaki i tuczniki. Obserwowane zmiany mikroskopowe wskazują na odoskrzelowe i śródmiąższowe zapalenie płuc z rozrostem tkanki limfoidalnej związanej z oskrzelami (BALT) (Ryc. 2). Wspólnie z innymi patogenami, włączając PCV2, Mhyo odgrywa główną rolę w wywoływaniu zespołu oddechowego świń (PRDC). Oczywistym jest, że diagnostyka i zwalczanie interakcji między tymi dwoma patogenami ma bardzo duże znaczenia dla producentów świń i lekarzy weterynarii na całym świecie.

Ryc. 1: Znaczne obniżenie liczby limfocytów i zapalenie ziarniniakowe w tkance limfoidalnej. Obecność ciałek wtrętowych w cytoplazmie komórek.	Ryc. 2: Odoskrzelowe i śródmiąższowe zapalenie płuc z rozrostem tkanki limfoidalnej związanej z oskrzelami (BALT) wywołane w wyniku doświadczalnego zakażenia Mhyo.

Istnieje wiele obserwacji terenowych koinfekcji PCV2 i Mhyo. Ostatnie wyniki badań wskazują, że serokonwersja dla Mhyo jest czynnikiem ryzyka ostrego przebiegu PCVD. Należy jednak pamiętać, że infekcja lub serokonwersja po infekcji tymi dwoma drobnoustrojami nie dowodzi synergistycznej interakcji i rozwoju choroby. Dlatego też z nie należy wyciągać zbyt daleko idących wniosków z wyników badań nad występowaniem PCV2 i Mhyo. Konsekwencje i implikacje takich koinfekcji powinny być oceniane tylko w warunkach doświadczalnych. Różne wyniki infekcji doświadczalnych dały nieco rozbieżne wyniki. Doświadczenie, w którym naiwne świnie zakażano najpierw Mhyo a dwa tygodnie później PCV2, wykazało zaostrzenie zmian związanych z PCV2. To zaostrzenie przypisuje się zdolności Mhyo do stymulacji proliferacji makrofagów i w wyniku tego ułatwianiu replikacji PCV2, a także zmianom w profilu wydzielanych cytokin. Z drugiej strony inne badanie wykazało, że jednoczesne zakażanie Mhyo i PCV2 świń serologicznych nie miało efektu synergistycznego. Te odmienne wyniki obserwacji wynikają prawdopodobnie z różnic w układzie doświadczenia (Tab. 1). Tak więc potencjonowanie zmian wywołanych PCV2 w wyniku koinfekcji Mhyo ma miejsce jednak zależy od wielu czynników.

Tab. 1: Różnice w układzie doświadczalnym badania dwóch modeli koinfekcji Mhyo i PCV2 spowodowały różne wyniki eksperymentów.

Potencjonowanie zmian wywołanych przez PCV2 było również przypisywane stymulacji układu odpornościowego. Szczepienie przeciw Mhyo było wskazywane jako jeden z czynników stymulujących replikację PCV2. Ponadto stymulacja ta była przypisywana pewnym adjuwantom a nie działaniu samego antygenu szczepionkowego. W celu uniknięcia ewentualnej stymulacji replikacji PCV2 proponuje się szczepienie przeciw Mhyo zanim dojdzie do zakażenia PCV2. Wyniki doświadczeń wskazały, że szczepienie Mhyo od 2 do 4 tygodni przed zakażeniem PCV2 nie powoduje nasilenia objawów PCV2-SD.

Strategia szczepień przeciw tym dwóm patogenom ewoluowała w podobny sposób, od dwukrotnej immunizacji do szczepienia jedną dawką. Ponadto fakt, że szczepienie przeciw PCV2 i Mhyo może mieć miejsce w tym samym czasie rodzi wątpliwości czy te dwie szczepionki mogą być podawane równocześnie lub w jednej dawce. Strategia jednej dawki zmniejsza nakład pracy i stres zwierząt. W przypadku takiej decyzji skuteczność obu szczepionek stosowanych jednocześnie powinna być poddana ponownej ocenie. Obecnie brak jest publikacji naukowych pokazujących różnice w skuteczności szczepienia jednoczesnego, w dwóch lub w jednej iniekcji.

Po kilku latach stosowania szczepionek przeciw PCV2 i Mhyo wiadomo, że odgrywają one ważną rolę w redukcji objawów klinicznych i zmian wywołanych tymi zakażeniami, oraz, że istotnie poprawiają wskaźniki produkcji. Z drugiej strony wyniki niektórych ostatnich badań terenowych wskazują, że niektóre szczepionki dla młodych prosiąt (jak wymienione) mogą negatywnie wpływać na spożycie paszy i przyrosty tuż po odsadzeniu. Ten przejściowy, negatywny wpływ szczepionki powinien zawsze być brany pod uwagę przy analizie pozytywnych skutków immunizacji w całym cyklu produkcyjnym.