0
Wstęp
Mycoplasma hyopneumoniae (M.hyo) is jest czynnikiem wywołującym enzootyczne zapalenie płuc świń, także najczęściej izolowanym patogenem w przypadku zespołu oddechowego świń (PRDC). Nowoczesne metody hodowli; całe- puste, całe- pełne, czy produkcja typu multi-site znacznie zredukowały przypadki mykoplazmowego zapalenia płucna przestrzeni ostatnich dziesięcioleci. Enzootyczne zapalenie płuc jest przede wszystkim przewlekłą chorobą układu oddechowego świń na etapie tuczu i objawia się długotrwałym nieproduktywnym kaszlem, spowolnionym wzrostem, słabym wykorzystaniem paszy, wysoką zachorowalnością i niską śmiertelnością. Jednak po pojawieniu się zespołu rozrodczo- oddechowego świń i cirkowirusa świń typu 2b, rola M. hyo jako pierwotnego czynnika chorobotwórczego, nabrała znaczenia. Przypadki z terenu pokazują, że szczepionki tracą swoje właściwości ochronne, czy to ze względu na ewolucję patogenności M. hyo, czy przez inne, nowe patogeny towarzyszące zakażeniu.
Wykres 1: Diagnoza czynników etiologicznych przedstawiona w procentach. Źródło: ISU.
Szczepionki
Zainteresowanie szczepionkami komercyjnymi rozpoczęło się pod koniec 1960 roku i pod koniec 1970 roku takie szczepionki były już dostępne. Od tego czasu na rynku jest dostępnych wiele szczepionek przeciwko M. hyo, zarówno na pojedynczy patogen jak i szczepionek kombinowanych. Szczepionki komercyjne znacznie zminimalizowały objawy kliniczne związane z zapaleniem płuc, chociaż samo szczepienie nie zapobiega infekcji, transmisji, ani całkowicie nie wyeliminuje zachorowalności. Mimo to zastosowanie szczepionki jest standardem w Stanach Zjednoczonych ze względu na poprawę wydajności. Podobnie, przeprowadzane badania nad leczeniem skazują, że leczenie nie zapobiega kolonizacji lub zakażeniu urzęsionych komórek nabłonkowych. Zostało również wykazane, że szczepienie macior ma niewielki wpływ na poziom przeciwciał siarowych M.hyo, a ponadto przeciwciała matczyne nie zapobiegają kolonizacji prosiąt. Badania wskazują, że transmisja zakażenia Mycoplasmą jest powolna, ale długi czas trwania infekcji kompensuje niską prędkości transmisji. Zebrane razem informacje stawiają pod znakiem zapytania stosowanie szczepień loch i intensywną antybiotykoterapię stad loch przed lub podczas prób eliminacji M.hyo.
Chemioterapeutyki
Tetracykliny są od dawna wykorzystywane do kontrolowanie skutków zakażeń M.hyo i zakażeń towarzyszących. Szczepy M.hyo są na ogół wrażliwe na linkomycynę, kanamycynę, erytromycynę, walnemulinę, tiamulinę, enrofloksacynę, oksytetracyklinę, tylozynę i sulfonamidy. Środki przeciwdrobnoustrojowe, które są często stosowane z powodzeniem w USA obejmują linkozamidamy, pleuromutyliny, fluorochinolony, florfenikol i aminoglikozydy. Występuje rozwój oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, co należy mieć na uwadze przy wyborze antybiotyku. Fluorochinolony stosowane są w leczeniu enzootycznego zapalenia płuc w UE. Zarówno enrofloksacyna i marbofloksacyna wykazały znaczną skuteczność w terenie, ale udokumentowano spadek skuteczności po serii pasażów u świń. Problemem oporności M.hyo nie jest widoczny dopóki nie dojdzie do koinfekcji innymi patogenami jak np PRRSV, PCV2, czy grypą. Taka sytuacja często prowadzi do niepowodzenia leczenia, ale niekoniecznie ze względu na oporność.
Zdjęcie 2: płuca zwierzęcia zakażonego eksperymentalnie Mycoplasma hyopneumoniae
Diagnostyka/Monitoring
Przed 1990 rokiem nie było wielkiego zainteresowania zakupem zwierząt wolnych od M.hyo, ze względu na wysoki koszt, prawdopodobieństwo ponownych zakażeń, i ryzyko zakupienia zwierząt dodatnich przy kolejnym remoncie stada. Jednak istnieją szczepy M.hyo, które wydają się być bardziej antygenowe niż większość izolatów więc wprowadzenie go nie tyle może spowodować zakłócenie stanu zdrowia stada podstawowego, co destabilizację zdrowia rosnących świń. Dzisiaj obserwuje się duże zainteresowanie zwierzętami wolnymi od M.hyo i systemami hodowlanymi sprzyjającymi podtrzymaniu tego statusu. W raz z rozwojem wiedzy na temat epidemiologii M.hyo, ceny takich zwierząt spadły i coraz powszechniej stosuje się nowoczesne systemy filtracji powietrza.
Eliminacja
Zainteresowanie eliminacją M.hyo rozpoczął program certyfikacji SPF, który początkowo próbował usunąć mykoplazmy ze wszystkich podstawowych i średnich dostawców stad podstawowych. Gdy stało się jasne, że dotychczas stosowane systemy bezpieczeństwa biologicznego (bioexclusion) były niewystarczające w zapobieganiu wprowadzania M.hyo, stada wtórne zostały wyłączone. Wczesne podjęcie leczenia zwierząt odsadzanych wcześnie i segregacja typu off- site zwierząt po odsadzeniu okazała się być skuteczną metodą likwidacji enzootycznego zapalenia płuc w stadach, gdzie u stada podstawowego nie obserwowano objawów. Obecnie niemal wszyscy dostawy zwierząt remontowych stada podstawowego w Ameryce Północnej mają status wolnych od M.hyo. Wczesne sukcesy w produkcji i utrzymaniu zwierząt wolnych od M.hyo i restrukturyzacja systemów hodowli na all-in, all-out (AIAO) zachęciło do takich działań.
Pod koniec lat 90tych, kiedy zaczęto stosować "rollover" w przypadku PRRS (zamknięcie stada na zwierzęta remontowe i następnie wprowadzenie ujemnych loszek)odkryto, że M.hyo można również usunąć w ten sposób, jeśli po okresie zamknięcia stada były dostępne ujemne loszki. Wartość statusu wolnego od M.hyo może wynosić od 1,75 dolarów do 1,90 dolarów/ świnię w USA. W komercyjnych gospodarstwach typu od rozrodu- do odsadzenia, z powodzeniem stosuje się powyższy system, dodatkowo z użyciem szczepień i antybiotyków.
Podsumowanie
Wciąż istnieje potrzeba dalszych badań nad M.hyo, zwłaszcza badań terenowych dotyczących procedur eliminacji, metodologii bioasekuracji i nowych szczepionek, które hamują kolonizację dróg oddechowych. Z doświadczeń autora wynika, że eliminacja M. hyo jest mniej kosztowna i łatwiejsza niż PRRS. Tak więc może być dobrym kandydatem do regionalnych lub krajowych działań zwalczania.
