Matka Natura jest mądra, a jej mądrość, nabyta po wielu latach niekończącej się pracy i doskonalenia, uczyniła, że różne gatunki opracowały skuteczne mechanizmy do osiągnięcia ich końcowego celu: przedłużenie trwania gatunku.
Obecność rui u samic jest jednym z tych mechanizmów.
Proces krycia jest "drogim" procesem, który pociąga za sobą znaczne wykorzystanie energii, którą Matka Natura stara się oszczędzać, minimalizując niepotrzebne krycia, które nie mają szans na sukces.
Obecność rui, to jedyny moment, w którym samice są gotowe do rozmnażania, gdzie owulacja zbiega się z kryciem.
Kryteria skutecznego krycia zostały zmodyfikowane w ciągu ostatnich lat. Wcześniej uważało się za skuteczne osiągnięcie wskaźnika oproszeń na poziomie 80% i 11 urodzonych prosiąt. Teraz, w celu poprawy wyników, ważne jest, aby "złapać" wszystkie komórki jajowe powstałe podczas owulacji.
Pomimo swej mądrości, Matka Natura nie miała na uwadze, że w pewnym momencie zwierzęta zostaną hodowane w gospodarstwach, i że będą weekendy. Do tej pory, Matka Natura nie jest w stanie przezwyciężyć problemów, które mogą się z tym wiązać, więc to my musimy spróbować im zaradzić.
W wielu artykułach jakie omówiłem, zaznaczałem, że jeden z najważniejszych danych jakie musimy znać w celu wydajnej produkcji to długość ciąży. Pozwoli nam to zorganizować różne obowiązki w gospodarstwie, tak żeby nie wypadały w weekend.
Odsadzenie | Krycie | Poród (ciąża: 115 dnia) |
Poród (ciąża: 116 dnia) |
Poniedziałek, 1 październik 2012 | Piątek, 5 październik 2012 | Poniedziałek 28 styczeń 2013 | Wtorek, 29 styczeń 2013 |
Wtorek, 2 październik 2012 | Sobota, 6 październik 2012 | Wtorek, 29 styczeń 2013 | Środa, 30 styczeń 2013 |
Środa, 3 październik 2012 | Niedziela, 7 październik 2012 | Środa, 30 styczeń 2013 | Czwartek, 31 styczeń 2013 |
Czwartek, 4 październik 2012 | Poniedziałek, 8 październik 2012 | Czwartek, 31 styczeń 2013 | Piątek, 1 luty 2013 |
Piątek, 5 październik 2012 | Wtorek 9 październik 2012 | Piątek, 1 luty 2013 | Sobota, 2 luty 2013 |
Sobota, 6 październik 2012 | Środa, 10 październik 2012 | Sobota, 2 luty 2013 | Niedziela, 3 luty 2013 |
Niedziela, 7 październik 2012 | Czwartek, 11 październik 2012 | Niedziela, 3 luty 2013 | Poniedziałek, 4 luty 2013 |
Powyższa tabela pokazuje przewidywane daty krycia i oproszeń, w zależności od dnia odsadzenia, zakładając, że czas od odsadzenia do krycia (WBI) wynosi 4 dni, a długość ciąży 115 lub 116 dni.
WBI może wydawać się nieco krótki, ale jest on realny w przypadku wysokiej produkcji nowoczesnych typów genetycznych. Kolor czerwony wskazuje najmniej korzystne dni do przeprowadzania naszych prac, w kolorze pomarańczowym dni, w których dostępność jest mniejsza niż zwykle.
W odniesieniu do pomocy porodowej, piątek jest zaznaczony na pomarańczowo, ponieważ działania poporodowe mogą się okazać niewystarczające. Jeśli chcemy aby prosięta wypiły odpowiednią ilość siary, możemy zacząć przenoszenie prosiąt dopiero dzień po narodzeniu. Porody w piątek generują więcej uwagi w weekend, jeśli chcemy, żeby mioty miały dobry start.
Po obejrzeniu tabeli, teoretycznie najlepszymi dniami dla odsadzenia prosiąt jest poniedziałek, czwartek i wtorek.
W przypadku gospodarstw, w których nasienie nie może być dostarczone w poniedziałki, zacząłem rozważać, który dzień w tygodniu będzie najlepszy do krycia (lub odsadzenia) . W związku z tym postanowiono odsadzać prosięta od części macior w poniedziałki.
W wyniku uzyskanych danych, zaczęliśmy odsadzać w poniedziałki w różnych systemach produkcyjnych, w których wcześniej odsadzano w poniedziałki i czwartki.
Wykres 1. Całkowita liczba urodzonych prosiąt w poszczególnych dniach tygodnia
Przy ocenie ogólnej liczby prosiąt urodzonych w zależności od dnia krycia widzimy, że najlepszy dzień dla krycia loch jest piątek.
Widzimy również różnice w płodności według dnia krycia. Najlepsze dni to wtorki, piątki i soboty.
Figure 2. Płodność %
Podczas oceny liczby odsadzonych prosiąt według dnia odsadzenia, nie ma wątpliwości: najlepszym dniem na odsadzanie jest poniedziałek.
Wykres 3. Całkowita liczba prosiąt urodzonych w zależności od dnia odsadzenia
Jedną z rzeczy jaki zaobserwowano przy odsadzeniu w poniedziałek jest to, że lochy wchodzą w ruję nieco wcześniej, niż kiedy prosięta są odsadzane w czwartek.
Na wykresie pokazano % loch, które wchodzą w ruję zgodnie z dniem odsadzenia. Zwykle 4 dni po odsadzeniu 50% macior jest kryta. Kiedy odsadzenia odbywają się w poniedziałek, odsetek loch krytych 4 i 5 dni po odsadzeniu jest wyższa niż przy odsadzaniu w czwartek.
Wykres 4. % loch wchodzących w ruję zgodnie z dniem odsadzania
Jeśli ocenimy zsumowany odsetek loch, które wchodzą w ruję po odsadzeniu ocenia, widzimy, że przy poniedziałkowym odsadzaniu, pięć dni później 90% loch jest krytych, natomiast w przypadku macior, od których odsadzanie odbywało się w czwartek czekamy 2 lub 3 dni dłużej.
Wykres 5. Zsumowany % loch, które weszły w ruję po odsadzeniu
Zazwyczaj najlepsze lochy, które mają najlepsze owulacje, są pierwszymi, u których występuje ruja po odsadzeniu: u nich owulacja zaczyna się wcześniej.
W szczególnych przypadkach, u niektórych loch, owulacja nie jest precyzyjnym zdarzeniem, a dłuższym procesem. Poszczególne komórki jajowe nie docierają jajowodu w tym samym czasie, a to jest konieczne, żeby oczekujące na nie, kapacytowane plemniki mogły je zapłodnić. Plemniki mogą potrzebować nawet 24 godzin od chwili inseminacji aby kapacytować.
W celu uzyskania dobrych wyników, wszystkie komórki jajowe muszą zostać zapłodnione. Odsadzenia w poniedziałek prawdopodobnie powodują intensywniejszą stymulację i pozwalają zapłodnić komórki jajowe, które pierwsze osiągają jajawód.
W związku już wkrótce w wielu systemach produkcyjnych, w których odsadza się tylko raz w tygodniu, będą to robić w poniedziałki.
W większości przypadków, w których wypróbowano odsadzania w poniedziałek, system się sprawdził i jest nadal stosowany. Wyjątkiem są przypadki, w których, po odsadzenia w poniedziałek wiele porodów wypada w niedzielę, a to sprawia, że w takich stadach lepiej jest odsadzać we wtorki.