Przypadek kliniczny: Ostry wybuch epidemicznej biegunki świń w fermie loch i warchlakarni

Epidemiczna biegunka świń (PED)

• PED nie jest wymieniona na liście Światowej Organizacji Zdrowia (OIE);
• PED nie jest uważana w USA za chorobę egzotyczną
• PED nie jest zoonozą, a więc nie przenosi się na człowieka
• PED nie wpływa na bezpieczeństwo żywności
• PED klinicznie przypomina zakaźne zapalenie żołądka i jelit (TGE)

PED w fermie loch

Do przypadku choroby doszło w fermie liczącej 6000 loch, położonej w stanie Indiana, będącej częścią systemu opartego na 15000 loch z wewnętrznym stadem namnażającym. Kierownik produkcji zadzwonił do mnie po południu w niedzielę 5 maja, 2013 roku, i powiedział, że obserwują wzrost przypadków biegunki u prosiąt na porodówkach, które dotyczą głównie prosiąt w wieku 10-18 dni życia. Powiedział również, że w jednej z ośmiu porodówek (po 650 loch) zaobserwował wymioty i biegunkę u loch. Nikt z pracowników fermy nie miał wcześniej do czynienia z TGE ale uważano, że obserwowane objawy dotyczą tej właśnie choroby.

Nadzór produkcji zachęciłem do poinformowania odbiorcy warchlaków o zaistniałej sytuacji, tak aby miał on czas na podjęcie decyzji odnośnie partii prosiąt odsadzanych w nadchodzącym tygodniu (np. umieszczenia warchlaków w innym obiekcie).

W poniedziałek, 6 maja, 2013 roku, kiedy dotarłem na fermę, sytuacja wyglądała dobrze w sześciu z ośmiu porodówek, po 650 loch każda. W porodówce nr 3 jedna locha miała wymioty. W porodówce nr 8 gdzie planowałem pobrać łyżeczką próbki kału do badań, nie było czego pobrać. Wodnista biegunka pokrywała całą podłogę. W końcu pobraliśmy próbki nasączając papierowy ręcznik.

W porodówce cały czas uważałem, że jest to przypadek PRRS, salmonelozy lub kolibakteriozy. Prosięta do 3 dni życia wykazywały "normalną" endemiczną biegunkę wywołana E. coli/Clostridium, która dotyczyła około 10% miotów. Niestety od 7 do 14 dnia życia biegunkę wykazywało 50% prosiąt. Prosięta układały się na lochach i były pokryte zaschniętym biegunkowym kałem.

W tym momencie byłem już przekonany, że mam do czynienia z TGE i zaleciłem podawanie lochom materiału od chorych prosiąt (feedback).

Procedura podawania lochom materiału od chorych prosiąt (feedback)

Wbrew moim zaleceniom podawania jelita jednego prosięcia 10 lochom, obsługa podawała ten materiał 100 lochom. Zamiast stosować feedback przez trzy dni z rzędu, robiono to przez jeden dzień, i obserwowano lochy na obecność objawów chorobowych. Lochom, które "nie reagowały" na feedback podawano materiał jelitowy prosiąt 3 dni później.

Chcę to podkreślić, ponieważ mimo moich obaw odnośnie niewłaściwego postępowania, doprowadziło ono do produkcji świń wolnych od PED.

Ostrzeżenia dla sąsiednich ferm

W poniedziałek, 6 maja, po południu, skontaktowaliśmy się z innymi fermami położonymi w promieniu 5 mil i poinformowaliśmy opiekujących się nimi lekarzy, że prawdopodobnie ferma jest zakażona wirusem TGE, i że planujemy feedback w celu opanowania sytuacji. Chcieliśmy aby byli świadomi istniejącego zagrożenia, i aby podnieśli poziom bioasekuracji na swoich fermach.

Kolejny wybuch choroby

We wtorek, 7 maja, 2013 roku, w innej fermie z tego samego systemu, liczącej 3600 loch, wystąpiły objawy podobne do TGE w dwóch porodówkach, u prosiąt tuż przed odsadzeniem. Podobne objawy o mniejszym nasileniu zaobserwowano w całej fermie.

Odsadziliśmy tak dużo prosiąt jak to było możliwe, nawet w wieku 10 dni, a następnie zastosowaliśmy podawanie materiału od chorych zwierząt odsadzonym lochom. Pozostałe lochy otrzymały feedback (zamrożone jelita) później, po odsadzeniu prosiąt.

W trzeciej fermie w tym systemie nie doszło do wybuchu choroby. Była ona oddalona od pozostałych o dwie godziny jazdy samochodem. Pasza dla wszystkich ferm pochodziła od tego samego producenta. Po wybuchu choroby wstrzymaliśmy przemieszczanie personelu, sprzętu i materiałów między trzema fermami systemu. Pasza była dostarczana jak przedtem z centralnego źródła niezależnie do wszystkich ferm.

Problemy diagnostyczne

W środę 8 maja, po południu, otrzymano ujemny wynik badania próbek ze stada 6000 loch, testem PCR w kierunku TGEV. W czwartek 9 maja, po południu, otrzymano ujemny wynik badania IHC w kierunku TGEV z tego samego stada oraz ujemny wynik PCR ze stada 3600 loch. Opis badania histologicznego mówił, że "Stwierdzono silny zanik kosmków z utratą nabłonka, a także stosunek kosmków do krypt 1:1. Nie stwierdzono obecności kokcydii ani bakterii. Zmiany wskazują na ostrą wirusową infekcję jelit".

Zaniepokojony uzyskanymi wynikami zadzwoniłem do laboratorium i poprosiłem o powtórzenie badań. Badania powtórzono oraz próbki dodatkowo wysłano do laboratorium federalnego (NVSL) w celu głębszej analizy, w tym metodą mikroskopii elektronowej (EM).

W piątek 10 maja, popołudniu, otrzymałem potwierdzenie wykrycia koronawirusów w badaniu EM. W tym momencie diagnoza brzmiała "koronawirus nie-TGEV". Badanie, czy wykryty wirus to PEDV, było w toku.

Powtórne ostrzeżenie sąsiednich ferm

Tego samego dnia, po wykluczeniu TGEV i podejrzeniu PEDV, po rozmowie z klientem uzgodniliśmy, że należy powtórnie ostrzec sąsiednie fermy i lekarzy o sytuacji. Również stanowy lekarz weterynarii został poinformowany w wykryciu "koronawirusa nie-TGEV".

W czwartek 16 maja, NVSL potwierdziło rozpoznanie PEDV.

Obraz kliniczny

W fermie 6000 loch zastosowano feedback w poniedziałek 6 maja, po południu. Wszystkie lochy dostały wymiotów i biegunki. Prosięta odsadzone w pierwszym tygodniu po zabiegu wyzdrowiały w warchlakarni w ciągu 5-7 dni. W następnym tygodniu ich średnia waga wynosiła 4,8 kg, wobec średniej fermy na poziomie 6,1 kg.

Po zakażeniu loch, infekcji uległy wszystkie prosięta. Wszystkie poniżej 7 dnia życia padały i sytuacja ta utrzymywała się przez 2 tygodnie. W trzy tygodnie później sytuacja uległa poprawie i 15% prosiąt przeżywało do 4 dnia życia. W 8 tygodniu po zakażeniu loch wyniki produkcji prosiąt powróciły do normy sprzed wybuchu choroby.

W dwa tygodnie po zakażeniu loch (feedback) nie obserwowano już objawów chorobowych poza kilkoma przypadkami ronień i martwych urodzeń.

Kontynuacja badań laboratoryjnych

W celu potwierdzenia eliminacji zakażenia PEDV po ustąpieniu biegunki, 90-100 dni po zakażeniu loch przez feedback, co tydzień pobieraliśmy i wysyłaliśmy do badania wymazy z odbytu od 30 prosiąt w wieku 7-14 dni życia. Badanie wykonywano testem PCR próbek pulowanych po 5 sztuk. Planowaliśmy prowadzić te badania aż do uzyskania wyniku ujemnego w 4 kolejnych tygodniach. Oczywiście kontynuowaliśmy obserwacje kliniczne i planowaliśmy ewentualne badanie laboratoryjne w razie potrzeby. Mieliśmy nadzieję na uzyskanie statusu fermy "PEDV dodatnia-stabilna", jak proponowali Morrison i wsp.

PED w warchlakarni

W warchlakarni nie obserwowaliśmy szczególnych objawów klinicznych. Co tydzień kupowano po 2000 prosiąt z fermy loch. Prosięta nie były w najlepszej kondycji ponieważ część z nich przybywała już zakażona wirusem PRRS. Stan zdrowia stopniowo się poprawiał jednak obserwowaliśmy biegunkę podobną do rotawirusowej. Badanie laboratoryjne potwierdzało obecność rotawirusa A, a czasem A i B, oraz niekiedy salmonelli.

Salmonelozę leczyliśmy przez podawanie neomycyny w wodzie do picia przez 5 dni. Po otrzymaniu wyniku "Ostre zapalenie jelit wywołane zakażeniem rotawirusem A/B" poprosiłem o zbadanie również w kierunku PEDV. Wynik badania był dodatni. Jeśli to badanie nie byłoby wykonane, cały czas byli byśmy przekonani, że mamy do czynienia z zakażeniem rotawirusowym i towarzyszącą salmonelozą.

Do zapamiętania

Ten przypadek nauczył mnie:

1. Zawsze w przypadku wybuchu choroby wykonuj badania laboratoryjne, nawet jeśli wydaje ci się, że wiesz co ją wywołuje
2. PED wygląda jak TGE, a w warchlakarni przebieg może być łagodny
3. Nie bądź roznosicielem choroby
4. Środki transportu - czyszczenie, mycie, dezynfekcja i suszenie na gorąco - najlepszy lek to prewencja
5. Porozumiewaj się ze swoimi sąsiadami, lekarzami i dostawcami
6. Pamiętaj o bioasekuracji:
   • Świnie
   • Obornik
   • Środki transportu
   • Ludzie
   • Dostawy
   • Mycie i dezynfekcja naczep
   • Wystawy zwierząt

Podsumowanie

Chociaż PEDV spowodował bardzo duże straty w dwóch fermach loch mojego klienta to wskaźniki produkcji wróciły do normy po 8 tygodniach. Po 100 dniach, trzy kolejne badania laboratoryjne prosiąt dały wyniki ujemne. Badania będą kontynuowane ponieważ chcemy się przekonać czy wirus został wyeliminowany czy zakażenia utrzymują się w formie endemicznej.