0
Przestrzeń zapewniająca wygodę i komfort po posiłku jest bez wątpienia głównym czynnikiem ograniczającym szybkie i trwałe ustalenie hierarchii w nowo powstałej grupie zwierząt.
Mimo że prawo europejskie (Dyrektywa 88/2001/CE)wskazuje minimalną przestrzeń, jaką powinno się zapewnić zwierzętom, to często jest ona zbyt mała aby zapewnić im należyty komfort. Powinna ona zagwarantować optymalną temperaturę, suchość i czystość miejsca do odpoczynku, a także umożliwiać swobodne przeciąganie się, kładzenie, wstawanie i poruszanie się.
Pierwszy kontakt
Napieranie
Atak #1
Atak #2
Atak #3
Ustąpienie
Zmiana pór roku, ciągłe zwiększanie się masy ciała zwierząt, a nawet zmiana personelu obsługi są czynnikami zaburzającymi równowagę między zwierzętami a środowiskiem, w którym przebywają. Mogą one także znacząco redukować strefę przeznaczoną do odpoczynku. W wielu przypadkach wystarczy po prostu zapewnić zwierzętom więcej przestrzeni. Czasami okazuje się, że problemem może być także usytuowanie kojców i materiały, z jakich są zbudowane.
Utrzymywanie świń w tej samej grupie od odsadzenia do końca tuczu nie jest częstą praktyką, ale przynosi wiele korzyści w zakresie minimalizowania konfliktów między zwierzętami.
W wielu przypadkach grupowanie zwierząt prowadzi do wyzwolenia agresji, czasem z dramatycznymi skutkami dla niektórych osobników. Zwierzęta są najbardziej agresywne przez pierwsze dwie godziny po przegrupowaniu. Następnie, w ciągu 24-48 godzin poziom agresji spada.
Główną przyczyną agresji jest nieznajomość. W rzeczywistości prosięta wykazują ten sam poziom agresji wobec rodzeństwa, z którym przebywają, jaki wobec tych, od których zostały oddzielone zaraz po urodzeniu. W grupach o określonej liczebności poziom agresji rośnie wraz ze zwiększeniem ilości niespokrewnionych ze sobą zwierząt. Świnie, które miały ze sobą nawet ograniczony kontakt, np. przez barierki, są mniej agresywne wobec siebie, niż jeśli nigdy się ze sobą nie kontaktowały. Ponadto jeżeli wszystkie osobniki w danej grupie nie są ze sobą spokrewnione, to zwierzę, które chce zdobyć dominującą pozycję, walczy z każdym osobnikiem w kojcu.
W przypadku mieszania ze sobą prosiąt z różnych miotów, tylko jeden osobnik z całego rodzeństwa będzie walczyć o dominację. Jednak zwycięzca będzie następnie walczyć z każdym osobnikiem z przegranego miotu. Prosięta z miotu osobnika dominującego osiągają również dominującą pozycję. Nie znaczy to jednak, że im liczniejszy miot, tym większa szansa na zdobycie przewagi.
Na ogół uważa się, że ujednolicanie grup przy odsadzaniu pozwala uzyskać podobną wagę zwierząt na koniec tuczu, jednak badania wykazały, że zróżnicowanie masy ciała pod koniec tuczu w grupach jednorodnych jest podobne jak w niejednorodnych. Z kolei inne badania wykazały, że tempo wzrostu zwierząt z grup heterogenicznych jest takie samo, a nawet większe niż z grup jednorodnych. Agresja, która pozostaje po przegrupowaniu jest w zasadzie niższa w grupach niejednorodnych lub też nie obserwuje się wpływu zróżnicowania masy ciała zwierząt na jej występowanie. Została więc postawiona hipoteza, mówiąca, że stado jest bardziej stabilne, spokojne w grupach zwierząt o dużym zróżnicowaniu masy ciała.
Jak można zmniejszyć agresję miedzy zwierzętami podczas ich grupowania?
W porównaniu do loch, prosiętom należy zapewnić więcej przestrzeni, mając na względzie fakt, że w najbliższym czasie będą one szybko przybierały na wadze. Przynajmniej w początkowej fazie miejsca na wypoczynek należy zapewnić w zagrodzie przeznaczonej dla większych grup, tak aby zwierzęta w grupie 8-12 sztuk mogły się na tyle od siebie oddalić, aby się schować i bez przeszkód odpoczywać.
W przypadku dużych kojców ( dla 30-40 zwierząt) warto użyć przenośnych barier stosowanych przy budowie dróg. Bariery typu Jersey, wypełniane wodą, są stabilne i łatwe w dezynfekcji. Można je dowolnie ustawiać w kojcach bez obaw o ich przemieszczenie.
Równie ważnym czynnikiem jest dostęp do paszy, wody i podobnych warunków środowiskowych dla każdego osobnika. Prosięta odsadzone karmione są zazwyczaj at libitum, co ogranicza problem współzawodnictwa o pokarm, jednak w niektórych systemach chowu w dalszych etapach tuczu pasza jest limitowana. Takie racjonowanie pokarmu powoduje współzawodnictwo o paszę, wpływając na wydajność produkcji w taki sam sposób, jak dostępność miejsca do koryta.
Pewne badania wskazują, że ograniczenie przestrzeni wokół koryta redukuje spożycie paszy i średni przyrost dzienny. Próby poprawy przyrostów poprzez stosowanie bardziej pożywnych pasz nie przyniosły poprawy. Wiele zwierząt nadal wykazywało ograniczenia w spożyciu składników energetycznych i białkowych. Wyniki te sugerują, że obniżenie spożycia jest spowodowane zmianami metabolicznymi wywołanymi przez stres, a nie ze względu na ograniczenia żywieniowe. Zapewnienie świniom miejsc do ukrycia się i odpoczynku w czasie grupowanie znacząco zmniejsza agresję i szybko poprawia dzienne przyrosty.
Jeśli chodzi o środowisko życia świń, należy zwrócić szczególna uwagę na optymalną temperaturę i miejsce na odpoczynek, które musi być dostępne dla wszystkich zwierząt w tym samym czasie. Dostępność zabawek takich jak puszki, sznury czy przedmioty gumowe nie obniżało agresji zwierząt wobec siebie. Pozytywny efekt w tym zakresie odniosło zastosowanie słomy jako ściółki. Okazało się również, że na walki między zwierzętami miała wpływ intensywność światła; zaleca się aby w pierwszych dniach po grupowaniu zmniejszyć ilość światła do koniecznego minimum.