Opis fermy
Jest to ferma licząca 17000 loch stada podstawowego położona w Brazylii, wolna od PRRS, produkująca własne loszki remontowe i nie wprowadza się do niej żadnych zwierząt z zewnątrz.
Początek problemu
Problem nie pojawił się nagle, właściciel wskazał na dwa główne elementy:
- Historycznie słabe wskaźniki związane z płodnością
- Dalsze ogólne pogorszenie wydajności w ostatnich miesiącach
Analiza przypadku
Najpierw przeanalizowaliśmy historyczne dane produkcyjne fermy w celu określenia wahań wydajności i trendów.
Tabela 1. Analiza trendów wskaźników rozrodu, 6 okresów w ciągu 12 miesięcy.
1/4/2010 31/3/2011 |
1/4/2011 31/3/2012 |
1/4/2012 31/3/2013 |
1/4/2013 31/3/2014 |
1/4/2014 1/3/2015 |
1/4/2015 31/3/2016 |
Total | Average | |
Liczba kryć | 4.252 | 4.364 | 4.479 | 4.490 | 4.583 | 4.568 | 26.736 | 4.456 |
Powtórki | 287 | 273 | 372 | 298 | 295 | 319 | 1844 | 307 |
% powtórek | 6,7% | 6,3% | 8,3% | 6,6% | 6,4% | 7,0% | 6,9% | |
Liczba porodów (mioty) | 3600 | 3848 | 3808 | 3853 | 3966 | 4105 | 23180 | 3863 |
Liczba prosiąt urodzonych | 46.468 | 51.488 | 50.806 | 52.529 | 53.024 | 53.165 | 30.7480 | 51.247 |
Średnia całkowita liczba/miot | 12,9 | 13,4 | 13,3 | 13,6 | 13,4 | 13,0 | 13,3 | |
Liczba żywo urodzonych | 41.667 | 47.049 | 46.557 | 47.694 | 47.712 | 48.149 | 278.828 | 46.471 |
Średnia żywo urodzonych/miot | 11,6 | 12,2 | 12,2 | 12,4 | 12,0 | 11,7 | 12,0 | |
Liczba martwo urodzonych | 2.602 | 2.417 | 2.369 | 3.212 | 3.928 | 3.520 | 18.048 | 3.008 |
(% urodzonych) | 5,6% | 4,7% | 4,7% | 6,1% | 7,4% | 6,6% | 5,9% | |
Liczba mumifikatów | 2.199 | 2.022 | 1.880 | 1.623 | 1.384 | 1.496 | 10.604 | 1.767 |
(% urodzonych) | 4,7% | 3,9% | 3,7% | 3,1% | 2,6% | 2,8% | 3,4% | |
Współczynnik wyproszeń | 88,8% | 88,1% | 85,3% | 86,1% | 88,1% | 88,4% | 87,5% | |
Śmiertelność przed odsadzeniem | 3.504 | 3.709 | 2.937 | 3.303 | 2.854 | 2.952 | 19.259 | 3.210 |
(% urodzonych) | 8,4% | 7,9% | 6,3% | 6,9% | 6,0% | 6,1% | 6,9% | |
Odsadzone lochy | 3.634 | 3.857 | 3.776 | 3.833 | 3.966 | 4.120 | 23.186 | 3.864 |
Liczba odsadzonych prosiąt | 38.284 | 43.135 | 43.143 | 43.819 | 43.883 | 42.999 | 255.263 | 42.544 |
Śmiertelność przed odsadzeniem | 8,7% | 8,6% | 6,5% | 7,5% | 8,5% | 10,8% | 8,4% | |
Prosięta odsadzone/miot | 10,5 | 11,2 | 11,4 | 11,4 | 11,1 | 10,4 | 11,0 | |
Średni wiek odsadzenia | 23,2 | 21,4 | 21,3 | 20,6 | 19,5 | 19,5 | 20,9 | |
Liczba loch | ||||||||
Średnia liczba samic | 1.912 | 2.024 | 1.980 | 2.022 | 1.953 | 1.974 | 1.978 | |
Średnia liczba loszek | 377 | 407 | 340 | 390 | 284 | 265 | 344 | |
Średnia liczba lioch | 1.535 | 1.617 | 1.640 | 1.632 | 1.669 | 1.709 | 1.634 | |
Średni wiek (liczba miotów) | 2,1 | 1,7 | 1,8 | 2,0 | 2,2 | 2,3 | 2,0 |
Analiza danych potwierdziła obserwacje właściciela:
- Płodność była zawsze niska ale ostatnio doszło do pogorszenia średnio o około pół prosięcia.
- Wydajność fermy uległa pogorszeniu głównie na porodówkach i związane to było ze wzrostem śmiertelności przed odsadzeniem.
Ponadto stwierdzono, że:
- W ostatnich 5 latach przeciętny wiek loch wzrósł z 1,7 miotów to 2,3 miotu. Ten fakt mógł wpłynąć na szereg parametrów.
- Równocześnie ze stopniowym powiększaniem fermy średni okres laktacji uległ skróceniu z 23,2 dni 6 lat temu do 19,5 dnia obecnie. Ta zmiana mogła wpłynąć również na płodność loch.
Niska płodność
Obliczenia tego parametru wykonano głównie na podstawie danych produkcyjnych. Wyniki badania całkowitej liczby miotów w odniesieniu do wieku loch w ostatnich 12 miesiącach przedstawiają się następująco:
Z wykresu wynika, że płodność spada po pierwszej laktacji. Płodność loszek była niemal na średnim poziomie dla całego stada, podczas gdy należałoby się spodziewać najniższego poziomu płodności u tej grupy. Wynika z tego, że problem dotyczył głównie wieloródek. Ponieważ okres laktacji uległ skróceniu, analizie poddano wpływ tej zmiany na płodność.
Tabela 2. Zależność wyników inseminacji od długości poprzednicj okresów laktacji, kwiecień 10 -marzec 16
Liczba kryć | Liczba inseminacji na krycie | Powtórki % | Średni wiek loch (miot) | Wsp. wyproszeń | Skuteczność krycia | Śr. l. żywo ur. | Śr. l. martwo ur. | Śr. całkowita l. ur. | Śr. odsadzonych | % za 125 dni | |
18 dni | 501 | 1,7 | 8,8% | 2,1 | 82,4% | 86,2% | 11,2 | 0,8 | 12,4 | 10,8 | 95,2% |
19 dni | 1.109 | 1,7 | 11,1% | 2,4% | 80,7% | 83,0% | 11,5 | 0,7 | 12,6 | 10,8 | 97,4% |
20 dni | 1.872 | 1,6 | 9,1% | 2,5 | 82,2% | 85,8% | 11,8 | 0,8 | 12,9 | 11,0 | 96,2% |
21 dni | 4.761 | 1,6 | 8,1% | 3,2 | 84,5% | 87,8% | 12,0 | 0,9 | 13,2 | 10,6 | 96,2% |
22 dni | 4.799 | 1,4 | 6,6% | 3,3 | 81,8% | 88,1% | 12,2 | 0,8 | 13,5 | 10,8 | 93,0% |
23 dni | 2.240 | 1,2 | 8,8% | 2,9 | 83,7% | 86,0% | 12,3 | 0,7 | 13,5 | 11,0 | 97,5% |
24 dni | 987 | 1,1 | 10,0% | 2,5 | 82,0% | 84,2% | 12,1 | 0,7 | 13,3 | 11,2 | 97,5% |
25 dni | 527 | 1,1 | 10,6% | 2,3 | 84,6% | 85,0% | 11,9 | 0,6 | 12,9 | 11,0 | 99,1% |
26 dni | 438 | 1,0 | 13,9% | 2,4 | 81,5% | 82,5% | 12,2 | 0,5 | 13,3 | 11,2 | 99,1% |
Suma | 18.922 | 1,4 | 8,5% | 2,9 | 82,9% | 86,5% | 12,0 | 0,8 | 13,2 | 10,8 | 98,1% |
Odchylenie standardowe | 0,64 | 1,72 | 3,37 | 1,32 | 3,63 | 3,51 |
Różnica w płodności między okresem laktacji wynoszącym 18 i 23 wynosiła ponad jedno prosię. Wynika z tego, że krótki okres laktacji był przyczyną niskiej płodności, i jej spadek miał związek ze zmianami zaobserwowanymi w ostatnim okresie.
Ferma posiada poza lochami GP dwie różne linie genetyczne. Przeanalizowano płodność obu linii w zależności od wieku.
Linię genetyczną B charakteryzowała niższa płodność niż linię A. Tak więc linia B negatywnie wpływała na ogólną płodność stada. Należy podkreślić, że w obu liniach płodność loszek (pierwszy miot) była najwyższa, co potwierdza hipotezę o problemach z płodnością u wieloródek.
Pogorszenie w ostatnim roku
Table 1 shows that the reduction in efficiency in the last period was mainly due to an increase in pre-weaning mortality. However, a deeper analysis of the gestation data shows that parameters such as irregular repeats and abortions have increased in this last period over the previous 3.
Tabela 3. Wyniki rozrodu, 6 okresów 12 miesięcznych.
01-kw-10 31-mar-11 | 01-kw-11 31-mar-12 | 01-kw-12 31-mar-13 | 01-kw-13 31-mar-14 | 01-kw-14 31-mar-15 | 01-kw-15 31-mar-16 | |
Liczba kryć | 1.719 | 3.538 | 4.418 | 4.485 | 4.577 | 4.565 |
(% ) | 7,4% | 15,2% | 19,0% | 19,2% | 19,6% | 19,6% |
Powtórki | 119 | 233 | 370 | 299 | 295 | 319 |
% | 6,9% | 6,6% | 8,4% | 6,7% | 6,4% | 7,0% |
Śr. dzień powtórki | 26,1 | 26,4 | 23,6 | 26,1 | 31,9 | 26,3 |
Wczesne powtórki (<18) | 2 | 6 | 1 | 6 | 0 | 4 |
Regularne powórki -1ª (18-25) | 68 | 127 | 286 | 195 | 149 | 191 |
Nieregularne powtórki (26-37) |
36 | 75 | 69 | 55 | 41 | 86 |
Regularne powtórki-2ª (38-46) | 10 | 20 | 9 | 28 | 35 | 18 |
Opóżniona ruja (>46) | 3 | 5 | 5 | 15 | 70 | 20 |
Regularne-1ª do nieregularne -2ª | 6,80 | 6,35 | 31,78 | 6,96 | 4,26 | 10,61 |
Regularne do nieregularne | 2,17 | 1,96 | 4,28 | 4,05 | 4,49 | 2,43 |
Ronienie | 37 | 165 | 101 | 98 | 110 | 134 |
Ronienie loszek | 16 | 22 | 10 | 8 | 17 | 15 |
Ronienie loch | 21 | 143 | 91 | 90 | 93 | 119 |
Poza wzrostem śmiertelności przed odsadzeniem zaobserwowano również wzrost liczby loch, od których nie odsadzono prosiąt w ogóle.
Tabela 4-Liczba odsadzeń, 6 okresów 12 miesięcznych.
01-kw-10 31-mar-11 | 01-kw-11 31-mar-12 | 01-kw-12 31-mar-13 | 01-kw-13 31-mar-14 | 01-kw-14 31-mar-15 | 01-kw-15 31-mar-16 | |
Odsadzne lochy | 692 | 2.656 | 3.626 | 3.823 | 3.960 | 4.114 |
(%) | 3,7% | 14,1% | 19,2% | 20,3% | 21,0% | 21,8% |
Lochy odsadzone bez miotów | 31 | 143 | 202 | 185 | 293 | 362 |
Po analizie danych odwiedzono fermę. W porodówce zaobserwowano sporo miotów, szczególnie młodych samic, z mało żywotnymi prosiętami, które nie pobierały mleka.
Zaobserwowano również prosięta z wybroczynami i zmianami martwiczymi.
Wybroczyny stwierdzono również u loch.
U prosiąt zaobserwowano zapalenie i martwicę sromu.
Wszystkie z zaobserwowanych objawów wskazywały na wysoką zawartość mikotoksyn w paszy, a szczególnie zearalenonu i womitoksyny. Nasilenie objawów zależy od czasu ekspozycji na toksyny i ich zawartości w paszy jednak w opisywanym przepadku nie było wątpliwości, że zatrucie mikotoksynami stanowiło główne źródło problemu.
Wnioski i rekomendacje
Dwa opisane problem miały różne przyczyny i różne sposoby rozwiązania:
- Niska płodność:
- Jeśli to możliwe należy zwiększyć odsetek loch linii genetycznej A i zmniejszyć odsetek linii B. Różnica w płodności obu linii jest znaczna i wynosi około 1 prosięcia na korzyść linii A.
- Wydłużenie okresu laktacji o 2-3 dni nie powinno wpłynąć niekorzystnie na inne wskaźniki fermy a może się przełożyć na wzrost liczby urodzonych prosiąt od 0,5 do 1. Wzrost liczby kojców porodowych o 30 umożliwiłby wydłużenie okresu laktacji o 2,5-3 dni.
- Mikotoksyny. Należy dążyć do eliminacji lub zmniejszenia zawartości mikotoksyn w paszy. Można to osiągnąć przez unikanie surowców zagrożonych skażeniem. Należy dodawać do paszy neutralizatory mikotoksyn. Ponieważ w opisywanym przypadku preparat taki był stosowany, należy zmienić dawkę lub zmienić produkt na inny. Zaleca się również regularne badanie surowców do produkcji paszy na obecność mikotoksyn.