Opis gospodarstwa
Ferma 550 loch produkująca w systemie "farrow to finish" (cykl zamknięty) gdzie 50% prosiąt zostaje do końca tuczu. Jednymi zwierzętami wchodzącymi do gospodarstwa z zewnątrz są lochy GP w dwóch różnych kategoriach wagowych (60 i 80 kg w wieku od 120 do 160 kg). Loszki przebywają na kwarantannie co najmniej 80 dni przed inseminacją. Ferma jest pozytywna na PRRS, Mycoplsama, APP, grypę i adenomatozę. Negatywny status fermy jest na chorobę Aujeszkyego, ZZZN i dyzenterię. Na fermie są knury (szukarki) wykrywające ruję. Nasienie jest kupowane w stacji unasienniania o ujemnym statusie PRRS. Ferma produkuje w systemie 3-tygodniowym. Ferma została zbudowana w latach 70-tych i oddalona jest ponad 500 m od innych gospodarstw. Na dachach budynków często przebywa wiele gołębi, a zewnętrzna ochrona biologiczna jest niewystarczająca. Lochy GP po przyjeździe są trzymane w izolacji w oddzielnym budynku.
Zarządzanie loszkami
Loszki przeznaczone do rozrodu są trzymane oddzielnie (pomieszczenia / kojce) od produkcji komercyjnej począwszy od odsadzenia. Po odsadzeniu są przemieszczane do oddzielnych sektorów (10 loszek na kojec) lub w oddzielnych pomieszczeniach (30 loszek na pomieszczenie), w których są trzymane do osiągnięcia 25 kg, a następnie przepędzane są do większych pomieszczeń z 40 loszkami na kojec. Loszki nie są mieszane z świniami przeznaczonymi na tucz. Kiedy osiągną około 60 kg, są przenoszone do budynku, w której na jednej połowie (oddzielonej drzwiami) mieszczą się odsadzone loszki, a w drugiej połowie mieści się 120 loszek do czasu przeniesienia ich na sektor, gdzie odbywa się podawanie altrenogestu i synchronizacja w grupy. Loszki są kryte w wadze około 150 kg, a ich średni wiek wynosi 8 miesięcy. Paszę zadawaną na mokro podaje się 3 razy dziennie, paszę uzupełnia mączka kukurydziana.
Opis problemu
W połowie 2016 roku zmieniono farmę źródłową loszek GP. Począwszy od 2017 roku obserwowano stopniowy spadek liczby loszek wchodzących w okres rui. Wcześniej po leczeniu hormonalnym altrenogestem, około 85-90% loszek weszło w ruję i zostało inseminowanych z doskonałym wskaźnikiem płodności, który był nawet lepszy niż u loch wieloródek. Począwszy od 2017 r. liczba loszek wchodzących w ruję (wykazujących odruch tolerancji) stopniowo spadała, aż ustabilizowała się na poziomach mniejszych niż 50-60% krycia. Sytuacja ta spowodowała znaczny wzrost liczby loszek wprowadzanych w każdej partii w celu utrzymania odpowiedniej liczby krycia, a także zagęszczenie w strefie krycia oraz zwiększenie ilości pracy i stymulacji w okresie przygotowawczym i wykrywaniu rui. Nie mniej ważny był wzrost kosztów produkcji. Problem braku rui dotyczył tylko loszek z własnego odchowu. W tym okresie loszki GP nie wykazywały żadnych problemów.
U loch wieloródek nie stwierdzono żadnych istotnych problemów z niepłodnością.
Dane dotyczące płodności były prawidłowe (tabela 1):
Tabela 1. Analiza trendów wydajności.
Informacje o kryciu | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020* | Razem | Średnia | |
Całkowita liczba inseminacji | 1388 | 1281 | 1391 | 1480 | 1418 | 1344 | 1466 | 1426 | 1501 | 730 | 13425 | 1342 |
(jako % całości) | 10.3% | 9.5% | 10.4% | 11.0% | 10.6% | 10.0% | 10.9% | 10.6% | 11.2% | 5.4% | ||
Pierwsza inseminacja | 1168 | 1179 | 1251 | 1325 | 1246 | 1199 | 1321 | 1297 | 1395 | 647 | 12028 | 1203 |
• loszki | 270 | 317 | 335 | 268 | 309 | 268 | 393 | 375 | 355 | 181 | 3071 | 307 |
(% wszytkich pierwszych inseminacji) | 23.1% | 26.9% | 26.8% | 20.2% | 24.8% | 22.4% | 29.8% | 28.9% | 25.4% | 28.0% | 25.5% | |
• lochy | 894 | 858 | 911 | 1055 | 932 | 916 | 899 | 899 | 1014 | 454 | 8832 | 883 |
Powtórna inseminacja | 220 | 102 | 140 | 155 | 172 | 145 | 145 | 129 | 106 | 83 | 1397 | 140 |
Wskaźnik powrotu do rui | 15.9% | 8.0% | 10.1% | 10.5% | 12.1% | 10.8% | 9.9% | 9.0% | 9.0% | 11.4% | 10.4% | |
Płodność | 75.4% | 84.6% | 83.9% | 82.3% | 77.7% | 81.3% | 77.9% | 80.0% | 80.0% | 82.1% | 80.4% | |
Średni wiek w momencie krycia (poród) | 2.7 | 2.3 | 2.1 | 2.6 | 2.4 | 2.6 | 2.2 | 2.1 | 2.3 | 2.2 | 2.4 |
Krytyczne punkty zarządzania i podjęte działania:
- Wczesny 2017. Do tego czasu nie odnotowano żadnych szczególnych problemów. W 2016 r. młode knury po usunieciu najądrzy wykorzystano w sektorze dla loszek na 3 tygodnie przed rozpoczęciem krycia, kiedy zostały zsynchronizowane altrenogestem. W pewnym momencie knury nie miały już kontaktu z loszkami w wieku rozrodczym (180-210 dni), ale raczej z młodszymi loszkami (130-160 dni). Powodem było to, że podłoga była śliska i mogło dojść do urazu u loch i knurów, gdyby były trzymane razem. Początkowo obawiano się, że (jak pokazano) obecność knurów w kontakcie z bardzo młodymi loszkami może wpłynąć na ich prawidłowy rozwój reprodukcyjny. Wreszcie knury zostały całkowicie usunięte z kojców i zalecono, aby wszystkie loszki w wieku rozrodczym (6 miesięcy i starsze) były poddawane stymulacji raz dziennie, z wejściem knurów do kojca i zaznaczonymi pierwszymi oznakami rui.
- W połowie roku -2017. Podczas monitoringu PRRSv stwierdzono wiremię u loszek w okresie synchronizacji altrenogestem. Historycznie wszystkie loszki rozpoczynające ciążę były negatywne (badanie PCR płynu ustnego). Wykrycie krążenia wirusa w tej fazie doprowadziło do próby wytworzenia większej odporności u loszek przez pozostawianie ich razem (w tym samym kojcu) z tucznikami od odsadzenia aż do 140 dnia. Po wielu miesiącach (kiedy te loszki doszły do krycia) okazało się, że ta metoda nie rozwiązuje problemu i ferma wróciła do hodowli loszek oddzielnie od tuczników.
- Późny 2017. Przeprowadzono analizę w celu wykrycia obecności mikotoksyn w paszy, ujawniając wysokie poziomy DON. Ponadto stwierdzono, że silos używany do karmienia loszek nie był czyszczony od lat. Został opróżniony, wyczyszczony, zdezynfekowany i pozostawiony pusty na kilka dni. Zakupiono paszę komercyjną, aby wykluczyć wątpliwości co do składu i dystrybucji. Ponieważ loszki w strefie krycia były karmione paszą dla loch prośnych, podjęto próbę zwiększenia dziennej ilości, aby zaspokoić potrzeby żywieniowe okresu przed kryciem, dodając flusching na 5 dni przed inseminacją. Ponadto w ciągu 4 dni po zakończeniu leczenia altrenogestem dodano 200 g dekstrozy. Po kilku miesiącach zmiany te nie przyniosły pozytywnych rezultatów.
- Wczesny 2018. Ruja nie był obserwowana u loszek dojrzewających (> 180 dni), ponieważ wymagała ona dużego nakładu pracy i nie zauważono żadnej rzeczywistej poprawy. Niektóre wątpliwości co do tego, że loszki naprawdę są cylkliczne, zdecydowano się monitorować za pomocą precyzyjnego USG specjalnym instrumentem z zewnętrznego serwisu eksperckiego, niezależnie od tego, czy loszki „przeszły”, czy były acykliczne. Analiza 100 loszek, które „nie wchodziły w ruję” należących do 3 różnych partii, potwierdziła, że wszystkie loszki owulaowały normalnie, co doprowadziło do wniosku, że brakowało „oznak rui” (loszki nie wykazywały odruchu tolerancji). U pewnej grupy loszek zatrzymano synchronizację z altrenogestem i podjęto próbę tradycyjnego wykrywania rui ze stymulacją knura w strefie krycia. Po badaniu czterech serii nie zaobserwowano zmian w ich przechodzeniu w ruję w odniesieniu do odruchu stania: loszki wydawały się być w trakcie rui, miały lekkie zaczerwienienie i obrzęk sromu, ale brak odruchu tolerancji.
- Połowa roku -2018. Loszki są zawsze trzymane w tym samym miejscu, w szeregu kojców przeznaczonych na okres leczenia „altrenogestem”. W tym okresie u zwierząt często występowało zapalenie spojówek, czasem ropne. Ze względu na bardzo dużą obecność gołębi oraz rodzaj obiektów (chlewnie z otwartymi kojcami) zdecydowano się na pobranie próbek. Pobrano wymaz z oka wacikami bawełnianymi w celu zbadania na obecność chlamydii. Wymazy były dodatnie, dlatego zdecydowano, aby leczyć wszystkie zwierzęta w ciąży, w tym loszki, chlortetracykliną w paszy przez 10 dni, włączając czyszczenie wszystkich kojców dla loszek po wprowadzeniu każdej nowej partii. Pomimo niewielkiej liczby publikacji na ten temat, istnieje literatura opisująca przypadki niepłodności (głównie ronienia, powroty rui itp.) U loch z powodu zakażenia chlamydiami (Schautteet, 2011; Donati i wsp. 2016; Eggemann i in. 2000); także w USA w 2018 roku opisano kilka przypadków potencjalnie związanych z tą chorobą (dane niepublikowane). Niestety po leczeniu sytuacja anestrus nie uległa zmianie.
- 2019. W celu wykrycia rui u loszek knur był wprowadzany do kojców z 10-12 loszkami. Po wykryciu loszki podczas rui była inseminowana w stanowisku pojedynczym, a następnie umieszczana z powrotem w kojcu. Pomimo tego, że wykrywanie rui odbywało się spokojnie i przy odpowiedniej liczbie wykwalifikowanego personelu, uważano, że brak ekspresji rui u loszek może wynikać z nadmiernej liczby zwierząt i nadmiernego ruchu w kojcu z loszkami i knurami. Z tego powodu utworzono „strefę wykrywania rui” w 4 sąsiednich kojcach, w których trzymano dwa knury przeplatane dwoma pustymi kojcami, przeznaczonymi do wykrywania rui i inseminacji loszek, które „zabrano do knura”. To rozwiązanie również nie poprawiło sytuacji.
Weryfikacja skuteczności wielu opisanych działań zajęła dużo czasu: czas minął... a sytuacja się nie zmieniła... Pod koniec 2019 roku było wiadomo, że prawdą jest:
- Loszki były "cykliczne"
- PPRS nie był przyczyną
- Jakość wykrywania rui była dobra
- Żywienie było odpowiednie
Postanowiono więc powrócić do kwestii chlamydii. Pobierano wymazy z pochwy i próbki moczu od „problemowych” loszek (anestrus, powtórki rui i poronienia). Mocz był negatywny, ale wymazy z pochwy wykazały obecność Chlamydia w badaniu PCR. Dalsze badania doprowadziły do identyfikacji Chlamydia suis (zwykle nie przenoszonej przez gołębie). Zdecydowano się na przedłużone leczenie terapeutyczne, ponieważ patogen ten jest wewnątrzkomórkowy i trudny do zwalczenia antybiotykami:
- Leczenie w paszy w okresie ciąży (wszystkie lochy i loszki, inseminowane i nie inseminowane) przez 30 dni chlortetracykliną (1000 mg), powtórzone po 30 dniach. Łącznie 3 miesiące leczenia.
- Iniekcja długo działającej tetracykliny wszystkim loszkom, które byłby po kryciu (co najmniej 2 dawki przed inseminacją).
- Lecznicze płukanie chlortetracykliną (1000 mg).
Jak dotąd nie jest do końca pewne, czy przyczyną problemu była Chlamydia suis, ale faktem jest, że po terapii loszki stopniowo ponownie wykazywały oznaki rui, jak pokazano na wykresie 1.
Obecnie mamy 7 rzutów z wyraźnie lepszymi wynikami: leczenie w postaci iniekcji i płukanie z antybiotykiem są kontynuowane. Inna obserwacja (uwaga własna), poczyniona w Ośrodku Referencyjnym Chlamydiozy we Włoszech (Istituto Zooprofilattico di Pavia) jest taka, że odsetek pozytywnych wyników wymazów z pochwy macior / loszek analizowanych w laboratorium znacznie wzrósł w ciągu ostatnich 3 lat. Co ważne, pozytywne wyniki na tej farmie utrzymują się!