Wprowadzenie
Zrównoważona mikroflora przewodu pokarmowego zapewnia prawidłowy rozwój i dojrzewanie układu odpornościowego śluzówki jelit, gdzie produkowanych jest nawet 65-70% komórek obronnych organizmu, które zmniejszają ryzyko wystąpienia poodsadzeniowej kolibakteriozy. Przy opracowywaniu strategii żywieniowych, musimy brać pod uwagę lochy, prosięta oraz ich florę jelitową..

Waga prosiąt jest ważnym czynnikiem ryzyka, zarówno urodzeniowa jak i przy odsadzeniu. Niższa masa ciała to wyższe ryzyko zaburzeń związanymi z pałeczkami E. coli. Właściwe żywienie loch podczas pierwszego i ostatniego miesiąca ciąży, w okresie okołoporodowym oraz laktacji pomaga zmniejszyć częstość występowania poodsadzeniowej enterotoksemii u prosiąt (Zdjęcie 1).
Zdjęcie 1: Wysoka masa ciała odsadzanych prosiąt ⇒ Zmniejszone ryzyko chorób związanych E. coli.
Przed i po porodowy rozwój przewodu pokarmowego jest procesem dynamicznym, który przygotowuje prosię do przyszłego wzrostu. Przed pobieraniem pokarmu dojrzewanie przewodu pokarmowego odbywa się pod wpływem bodźców i czynników hormonalnych.
Wzrost przewodu pokarmowego jest bardzo intensywny w ostatnich tygodniach ciąży i ulega ciągłemu procesowi dojrzewania co przejawia się zwiększeniem kwasowości żołądka, stężeniem chemotrypsyny i amylazy trzustkowej, poziomem trypsyny jelit i laktazy a także wchłanianiem glukozy i białek.
Z żywieniowego punktu widzenia, są dwa kluczowe momenty w rozwoju przewodu pokarmowego: bezpośrednim po okresie poporodowym i luka immunologiczna w 3-6 tygodniu życia.
Siara odgrywa główną rolę w rozwoju i dojrzewaniu przewodu pokarmowego (Pluske, 2015), odpowiednia dawka pierwszego pokarmu jest niezbędna do zmniejszenia ryzyka zakażenia pałeczkami okrężnicy w czasie laktacji a także w kolejnych etapach życia.
Luka immunologiczna, która pojawia się w 3-6 tygodniu życia jest okresem największego ryzyka, musimy mieć pewność że prosięta spożywają wystrajającą ilość paszy, aby zaspokoić swoje podstawowe potrzeby a także że nie dochodzi do zmian we florze przewodu pokarmowego, co może zmieniać się bardzo dynamicznie 2-3 tygodnie po odsadzeniu.
Po odsadzeniu prosięta mają wysokie wymagania co do jakości wody pitnej (zarówno fizykochemiczne i mikrobiologiczne), która jest podstawowym uzupełnieniem dla paszy. Z żywieniowego punktu widzenia, woda pitna jest jednym z najważniejszych przyczyn biegunek noworodków (stanowi 10% żywej masy prosiąt). Woda jest niezastąpiona zarówno w zachowywaniu podstawowych funkcji organizmu (homeostaza, transport substancji odżywczych i hormonów, równowagi elektrolitowej, syntezy białek i wzrostu tkanek itd.) jak i zachowaniu prosiąt: jeśli prosięta nie będą pić wystarczającej ilości wody nie pobiorą odpowiedniej ilości paszy aby pokryć podstawowe potrzeby organizmu.
Nadrzędnym celem strategii żywieniowych (obejmujących zarówno podstawowe zasady, dodatki jak i surowce) jest zapewnienie korzystnego działanie na florę przewodu pokarmowego prosiąt i zdrowia jelit po odsadzeniu, zmniejszając tym samym ryzyko kolibakteriozy. Wpływ komensali flory przewodu pokarmowego (> 1000 gatunków) na zdrowie świń jest większe, niż wcześniej sądzono (Lewis, 2013).
A. Zalecenia dotyczące zasad żywieniowych
- Białka: Zaopatrzenie w białko maksymalnie 20%, ponieważ prosięta będą trawić tylko do 45% dawki. Wynikiem metabolizmu jest zwiększona produkcja amin biogennych, które zmieniają florę trawienną. Pasza dla prosiąt musi zawierać białka o dużej strawności (> 85%), o wysokim stosunku białka zwierzęcego do białka roślinnego.
- Tłuszcze: Główne źródło energii w paszy dla prosiąt. Ich udział jest niezbędny w syntezie białek i dobrego wzrostu prosiąt. Wymagane są źródła wysoce przyswajalnych tłuszczów o wysokiej jakości odżywczej (niski procent kwasowości, nadtlenków, ustabilizowane). Na przykład, olej z ryb, sojowy lub kokosowy. Tłuszcze dostarczają również energii dla flory jelitowej i ułatwia zachowanie jej równowagi.
- Węglowodany: Źródło łatwo przyswajalnej energii (laktoza, dekstroza), dostarcza energię dla bakterii saprofitycznych tworzących florę zmniejszając ryzyko wystąpienia biegunki do 6 tygodnia życia. Węglowodany nie są wskazane po tym wieku ze względu na zmianę flory przewodu pokarmowego i produkcje endogennych enzymów występujących u prosiąt. Skrobia typów 1-3 w diecie może korzystnie zmieniać mikro-biotę oraz tworzyć kwasy tłuszczowe o krótkich łańcuchach. Diety zawierające modyfikowane enzymatyczne skrobię kukurydzianą (odporną skrobie, typu 4), mogą powodować zmiany flory ze zwiększoną liczbą enterobakterii do pałeczek kwasu mlekowego w jelicie, co prowadzi do zwiększenia fermentacji w jelicie grubym i zwiększone wytwarzanie krótko-łańcuchowych kwasów tłuszczowych.
- Włókno: Pierwsze pasze musza zawierać niski poziom włókna nierozpuszczalnego oraz pewne ilości włóknika ulegającego trawieniu w celu utrzymania równowagi flory trawiennej ale aby nie przyspieszać ruchów jelit które są bardzo szybkie u nowo narodzonych prosiąt.
B. Zalecenia dotyczące surowców i dodatków

- Kwasy organiczne: Regulują pH i pKa w świetle jelita, co zapobiega rozprzestrzenianiu się patogennej flory.
- Enzymy egzogenne (alfa-galaktozydazy, amylazy, peptydylopeptydazy, glikozydazy). Reakcja flory pokarmowej na dodanie enzymów zależy od stanu prosiąt i strawności składników odżywczych w paszach.
- Pytobiotiki: Niektóre olejki eteryczne mają działanie bakteriobójcze i / lub bakteriostatyczne -jak również działanie antyoksydacyjne i immuno stymulujące.
- Glutamina: Poprawia morfologię i fizjologię przewodu pokarmowego..
- Minerały organiczne: Zwłaszcza miedź i cynk, ze względu na ich większą absorpcję w porównaniu do źródeł nieorganicznych.
- Nukleotydy: Poprawiają zdrowotność przewodu pokarmowego i rozwój układu odpornościowego u prosiąt. Ostatnie badania pokazują takżę pozytywny wpływ na lochy karmiące.
- Prebiotyki: Ich działalność koncentruje się na poprawie systemu odpornościowego w jelitach (głównie manno-oligosacharydy i fruktooligosacharydy).
- Probiotyki: pomagają utrzymać stabilność prawidłowej mikroflory jelitowej, jednocześnie poprawiając rozwój odporności u prosiąt..
- Białko zwierzęce: Włączenie białka zwierzęcego do dawki pokarmowej dla zwierząt 3 tygodnie po odsadzeniu zapewnia lepszy rozwój układu pokarmowego i układu immunologicznego w jelitach, przez co zmniejsza się ryzyko poodsadzeniowej kolibakteriozy. (Zdjęcie 2)
Zdjęcie 2: Układ pokarmowy 23-dniowych prosiąt.