Wirus gypy może wywoływać zakażenia enzootyczne w fermach świń o cyklu zamkniętym

Do niedawna grypę świń uważano za chorobę występującą w fermach na obszarach o dużym zagęszczeniu pogłowia, 1-3 razy do roku. Ostatnie badania wykazały jednak, że wirusy grypy typu A (IAV-S) mogą rezydować w fermach o cyklu zamkniętym, i regularnie wywoływać chorobę w kolejnych grupach świń, w tym samym wieku.

W Anses Ploufragan, we Francji, przeprowadzono badania w trzech fermach o cyklu zamkniętym, w których lochy szczepiono przeciw IAV-S, a w których mimo to obserwowano pojawianie się choroby w określonym wieku. Program szczepień obejmował dwukrotną immunizację loszek w czasie aklimatyzacji i systematyczne szczepienie przypominające 2 tygodnie przed porodem. Badanie obejmowało trzy kolejne grupy prosiąt, od urodzenia do uboju. W trakcie wybuchu grypy wymazy z nosa pobierano od przypadkowych prosiąt i badano na obecność wirusa grypy i innych czynników zakaźnych. W celu lepszego zrozumienia czynników decydujących o nawrotach grypy w fermach o cyklu zamkniętym, analizie poddawano również poziom odporności biernej prosiąt, odpowiedź odpornościową po zakażeniu oraz praktykę hodowlaną.

Charakterystyka epidemiologiczna nawracających przypadków grypy

Wykazano, że grypa pojawiała się częściej w warchlakarniach niż tuczarniach, nawet jeśli w jednym z gospodarstw grupy prosiąt chorowały dwukrotnie, na warchlakarni i na początku okresu tuczu. W trzech badanych fermach jeden lub więcej przypadków choroby podobnej do grypy obserwowano w każdej grupie, z dużą regularnością jeśli chodzi o średni wiek zwierząt, u których występowały objawy. W fermach tych wykryto ko-cyrkulację różnych podtypów IAV-S, w tym powszechnie występujących na obszarze Bretanii, gdzie zlokalizowane były fermy: H1_avN1 (wariant avian-like) and H1_huN2 (wariant human-like). Oba podtypy szerzą się gwałtownie w populacji wysoki współczynnik reprodukcji [R0], ryc. 1) i mogą ulegać reasortacji genów jeśli dojdzie do jednoczesnego zakażenia świń takimi wirusami, co zaobserwowano w jednej grupie świń w fermie #3. Wcześniej przebyte zakażenie jednym z podtypów nie uodporniło przeciw zakażeniu innym podtypem, czego wynikiem było kolejnego epizodu choroby u tych samych prosiąt.

W czasie wybuchów grypy wykrytych w opisywanych badaniach, siewstwo wirusa stwierdzano najpierw u prosiąt, które nie posiadały wysokiego poziomu przeciwciał matczynych dla IAV-S. Były to prosięta z miotów mieszanych oraz prosięta z pierwszych miotów loch. Odporność bierna powodowała opóźnienie pojawienia się siewstwa lecz nie przeciwdziałała infekcji. Transmisja wirusa była zredukowana co jednak nie przeciwdziałało rozprzestrzenieniu się zakażenia w populacji (Ryc. 1). Ponadto stwierdzono interferencję między przeciwciałami siarowymi (MDA) i humoralną odpowiedzią pozakaźną, co skutkowało brakiem produkcji przeciwciał u prosiąt zakażonych wirusem grypy i posiadających przeciwciała bierne. Mimo braku wykrycia serokonwersji u tych prosiąt, nie można było stwierdzić, że były one wrażliwe na zakażenie tym samym wirusem. Prosięta z przeciwciałami biernymi zakażone wirusem przez dłuższy czas siały wirus. Koinfekcje (Mycoplasma hyopneumoniae, PRRSV, PCV2) nie leżały u podłoża nawrotów grypy lecz z drugiej strony przebieg kliniczny zakażeń PRRSV+IAV-S był znacznie ostrzejszy.

Współczynnik reprodukcji (R0) w warunkach epizoocji i enzoocji

Metody zwalczania nawracających wybuchów grypy

Ze względu na złożoność patogenezy chorób wywoływanych przez koinfekcje wirusowe oraz interferencję odporności biernej z odpowiedzią pozakaźną, metody zwalczania opierają się głównie na dobrych praktykach hodowlanych i poprawie wewnętrznej bioasekuracji. Wybuchy takich chorób mogą trwać ponad miesiąc na poziomie populacji co wyjaśnia, że nowa grupa złożona ze zwierząt w większości wrażliwych może ulec zakażeniu, jeśli starsze znajdują się w tej samej przestrzeni (transmisja z aerozolem). Ścisła segregacja grup a także zapewnienie izolacji uniemożliwiającej transmisję z powietrzem (system wentylacji) są więc niezwykle ważne.

Mieszanie zwierząt o różnym statusie immunologicznym i zakaźnym powinno być absolutnie unikane w kluczowych momentach (mieszanie miotów na porodówkach, łączenie miotów przy i po odsadzeniu). Przepływ powietrza wewnątrz budynków, oraz przepływ obsługi, powinny umożliwiać eliminację kontaktu zwierząt starszych i młodszych.

Wirus grypy krąży wśród loch mimo stosowania szczepień co jednak jest trudne do wykrycia ze względu na krótszy okres siewstwa i brak objawów klinicznych. W celu zabezpieczenia loch przed powtórnym zakażeniem wirusem grypy i ograniczeniu krążenia wirusa bardzo ważne jest odseparowanie loch od warchlaków. Należy to rozumieć zarówno jako separację zwierząt jak i obsługi, odzieży i narzędzi, a także przepływu powietrza.

Ścisłe przestrzeganie tych zasad poprawi sytuację zdrowotną na fermach z systemem grupowym i długimi interwałami między grupami warchlaków. W fermach produkujących w systemie tygodniowym lub dwutygodniowym, może być konieczne wprowadzanie przerwy w cyklu produkcyjnym, poprzez przeniesienie odsadzanych prosiąt do obiektu zewnętrznego, jeśli istnieje taka możliwość. Fermy zlokalizowane na obszarach o dużym zagęszczeniu pogłowia są zagrożone zawleczeniem wirusa z zewnątrz. Bioasekuracja zewnętrzna na takich obszarach jest więc niezwykle istotna.