Wpływ spożycia paszy po odsadzeniu na wydajność, morfologię jelit i prawdopodobieństwo wystąpienia biegunki u prosiąt

Komentowany artykuł

Engelsmann MN, Nielsen TS, Hedemann MS, Krogh U, Nørgaard JV. Effect of postweaning feed intake on performance, intestinal morphology, and the probability of diarrhoea in piglets. Animal. 2023; 17: 100891. https://doi.org/10.1016/j.animal.2023.100891

Przeczytaj podsumowanie artykułu

Komentarz akademicki, Josep Gasa

Po odsadzeniu prosięta zwykle doświadczają zmian w strukturze jelit, częstych biegunek i zmniejszonego spożycia paszy, chociaż nie ustalono wyraźnego bezpośredniego związku między spożyciem paszy w pierwszych dniach po odsadzeniu a pojawieniem się biegunki. W tym badaniu uwzględniono łącznie 120 prosiąt odsadzonych w wieku 28 dni (7,20 ± 0,26 kg), które były trzymane indywidualnie i podzielone na pięć metod żywieniowych:

• dwie diety różniły się zawartością białka surowego
• trzy diety różniły się poziomem treoniny i tryptofanu

Możliwy wpływ składu paszy nie został przeanalizowany i został uwzględniony w innym artykule tych samych autorów.

Po otrzymaniu paszy przez cztery dni po odsadzeniu wybrano:

• 30 prosiąt, które spożywały najwięcej paszy (181 ± 5,75 g/dzień, HIGH-intake)
• 30 prosiąt, które spożywały najmniej paszy (35,7 ± 5,9 g/dzień, LOW-intake)

Pozostałe 60 prosiąt wyeliminowano z doświadczenia. Oprócz wyników wydajności monitorowano konsystencję kału, pobierano próbki krwi w 4, 14, 21 i 28 dniu po odsadzeniu, a w 28 dniu prosięta uśmiercono i pobrano próbki błony śluzowej jelit i okrężnicy.

Wyniki po 28 dniach od odsadzenia pokazują, że w porównaniu z prosiętami LOW-intake, prosięta HIGH-intake znacząco:

• Spożywały więcej paszy, ważyły więcej i rosły szybciej.
• Miały o 55% wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia biegunki.
• Otrzymywały więcej antybiotyków.

Jeśli chodzi o mierzone parametry metaboliczne i jelitowe, prosięta HIGH-intake wykazały:

• Wyższe stężenie białek ostrej fazy we krwi
• Zwiększona liczba komórek wytwarzających śluz w jelicie.
• Brak różnic w strukturze błony śluzowej lub przepuszczalności w jelicie cienkim lub okrężnicy.

Autorzy wskazują, że częstsze występowanie biegunki w grupie HIGH-intake może mieć podłoże mechaniczne, niezakaźne i niekoniecznie wymaga interwencji antybiotykowej. Sugerują, że wyższe stężenie białek ostrej fazy jest związane z procesem zapalnym pochodzącym z czynników antyodżywczych dostarczanych z dietą, a większa produkcja śluzu jelitowego jest interpretowana jako mechanizmy obronne jelit prosiąt. Autorzy doszli do wniosku, że prosięta HIGH-intake miały lepszą wydajność i że częstsze występowanie biegunki niekoniecznie wymaga leczenia antybiotykami.

Badania są bardzo interesujące, ale pozostawiono kilka niedomówień, które warto byłoby wyjaśnić przed zastosowaniem wniosków w praktyce:

1. Nie wiadomo, w jakim stopniu indywidualne trzymanie prosiąt wpłynęło na wyniki.
2. Ważne jest, aby zagłębić się w to, jak spożycie paszy występuje w ciągu pierwszych czterech dni po odsadzeniu: dla tego samego spożycia paszy, dłuższy lub krótszy czas trwania okresu postu może warunkować późniejsze procesy trawienne. Jest to bardzo interesujący czynnik, ponieważ stanowi podstawę klasyfikacji prosiąt na grupy HIGH- i LOW-intake.
3. Ponieważ nie podawano jednej diety, możliwy wpływ, jaki mogą mieć diety, jest również niejasny, zwłaszcza różnica w poziomie białka.
4. Chociaż biegunka u prosiąt z grupy HIGH-intake występuje głównie z przyczyn mechanicznych, fakt, że wszystkie zwierzęta, u których wystąpiła biegunka, były leczone, uniemożliwia nam stwierdzenie, jak rozwinęłyby się one w przypadku braku leczenia antybiotykami.

Komentarz z poziomu fermy, Josep Casanovas

Autorzy jasno i zwięźle opisują, że w momencie odsadzenia prosięta stają w obliczu szeregu zmian fizjologicznych, środowiskowych, społecznych i żywieniowych, które tworzą stresującą sytuację. Tej sytuacji, jak słusznie zauważają, zwykle towarzyszy spadek spożycia paszy.

Pomimo świadomości, jak bardzo krytyczna jest sytuacja, zdecydowano się na trzymanie zwierząt pojedynczo, co może tylko zwiększyć stres. Podobnie jak dla ludzi najgorszą karą, jaką można wymierzyć więźniowi w zakładzie karnym, jest umieszczenie go w karcerze w odosobnieniu, tak dla stadnego zwierzęcia, jakim jest świnia, samotność stwarza szczególnie stresującą sytuację porzucenia i bezradności.

Ta samotność jest szczególnie pogarszana przez decyzję o trzymaniu zwierząt w temperaturze 23°C w dniu 0 i stopniowym obniżaniu do 21°C pod koniec okresu eksperymentalnego. Świnie trzymane w grupach mogą lepiej bronić się przed niskimi temperaturami poprzez zwiększenie kontaktu między nimi w czasie odpoczynku.

Kolejną niespodzianką, jaką przygotowali dla nas autorzy, jest to, że aby zasymulować warunki panujące na fermach komercyjnych, pogorszyli warunki higieniczne, "malując" ściany kojców świeżymi odchodami rozcieńczonymi w wodzie. Ta sytuacja w ogóle nie odzwierciedla rzeczywistości produkcji, którą znam.

Oczywiście świnia przestaje jeść po odsadzeniu, ale w miarę przystosowywania się do nowej sytuacji zaczyna jeść i pić. Celem jest praca nad tym, aby ten okres postu był jak najkrótszy. Zwierzęta trzymane w grupach przystosowują się wcześniej, ponieważ świnie są zwierzętami zdolnymi do uczenia się poprzez obserwowanie tego, co robią inni.

Po zakończeniu okresu postu świnie są głodne, mają apetyt. Kiedy są na etapie karmienia przy matce, mają tendencję do ssania raz na godzinę, średnio 24 razy dziennie, więc uczucie głodu jest szybko wygaszane, gdy są z matką i rodzeństwem.

Jedną z rzeczy, które najbardziej wpływają na konsystencję kału, jest szybkość tranzytu jelitowego. Parametr ten zależy bezpośrednio od spożycia.

• U zwierząt, które jedzą niewiele, tranzyt jest powolny, więc proces trawienia jest znacznie bardziej staranny, a kał ma stałą konsystencję. Hodowcy zwykle kojarzą obecność twardego kału z obecnością gorączki. Kiedy zwierzęta chorują, przestają jeść i w konsekwencji zwykle mają zaparcia.
• U zwierząt, które jedzą dużo, proces trawienia jest szybki, więc nie jest on w pełni wydajny, a kał ma bardziej miękką konsystencję niż zwykle; objawia się miękkością lub nawet biegunką.

Fakt, że po odsadzeniu prosięta przechodzą przez okres postu, po którym następuje okres wzmożonej konsumpcji, oznacza, że obecność biegunki jest powszechna między 3 a 5 dniem po odsadzeniu. Jest to biegunka mechaniczna, jak zauważają autorzy artykułu. W tej sytuacji nie należy działać zbyt pochopnie, ponieważ po tej fazie wysokiego spożycia zwierzęta zwykle same się regulują. Zdolność tę wykorzystują znacznie lepiej, gdy są trzymane w grupach.

Zimne warunki zwiększają konsumpcję, więc sytuacja może trwać dłużej niż oczekiwano.

Leczenie antybiotykami, ze względu na ich szkodliwy wpływ na mikrobiotę i ryzyko wywołania oporności, nie jest zalecane w przypadku biegunki mechanicznej.

Jednym ze sposobów odróżnienia biegunki mechanicznej od biegunki spowodowanej różnymi czynnikami zakaźnymi jest obraz kliniczny i kolor. W przypadku biegunki mechanicznej nie występują żadne objawy kliniczne, a kolor kału jest taki sam jak w pozostałych przypadkach. W przypadku biegunki spowodowanej czynnikami patologicznymi występują objawy, a nawet zgony, a kolor biegunki zwykle różni się od reszty kału.

Autorzy przedstawiają nam badanie ze zbyt wieloma ograniczeniami, aby mogło przynieść wiele korzyści z punktu widzenia producentów. Oczywiste jest, że gdybym był badaną świnią, ten projekt eksperymentalny nie byłby moim ulubionym.