Przypadek kliniczny: Zatrucie tuczników alkaloidami

We wtorek 20 sierpnia 2013 roku wezwano nas do przypadku dużej liczby nagłych padnięć w kilku tuczarniach należących do hiszpańskiej firmy. Dokładnie miało to miejsce w sześciu fermach, gdzie między 16 a 20 sierpnia wprowadzono do karmienia nową partie paszy. Nowa pasza była podawana do karmideł, w których były jeszcze resztki poprzedniej paszy. Zanim więc doszło do spożycia nowej paszy, upływało od kilku godzin do 3-4 dni.

Postępowanie na fermach

Prowadząc wywiad i badanie kliniczne chorych świń i sekcyjne padłych stwierdzono:

• Częściowy brak apetytu. Do tego czasu, jak obrazowały dane zużycia paszy, apetyt był prawidłowy.
• Wymioty u wielu świń.
• Rzadki kał
• Posmutnienie, apatia, zmęczenie.
• Liczne padnięcia.
• Wzdęcia i obecność gazu w jelicie cienkim padłych świń.
• Przekrwienie naczyń krwionośnych w jelicie cienkim i grubym.
• Brak zmian w innych częściach przewodu pokarmowego, układzie oddechowym, ruchu, nerwowym czy na powierzchni skóry.

Wodnisty kał zdomieszką krwi.

Przekrwienie naczyń jelita cienkiego i grubego.

Wodnisty kał.

Wysoka śmiertelność.

Wobec zaobserwowanego obrazu klinicznego sugerującego zatrucie pokarmowe, oraz biorąc pod uwagę, że do przypadku doszło w kilku fermach, a wspólnym czynnikiem było tylko wprowadzenie nowej paszy, gdzie nie stosowano antybiotyków w żadnej postaci, ani szczepień, podjęto decyzję o wstrzymaniu podawania nowej paszy na fermach gdzie doszło do opisywanego przypadku:

• Zamknięcie zbiorników z paszą.
• Opróżnienie zbiorników z paszy.
• Opróżnienie karmideł.
• Spakowanie pozostałej paszy w worki.
• Zamówienie nowej partii paszy zawierającej składniki jak przed 20 sierpniem.
• Załadowanie nowej paszy do zbiorników.
• Uruchomienie karmideł.

Obraz kliniczny różnił się nieco na poszczególnych fermach ale objawy zaczęły się cofać po 36-48 godzinach a zaburzenia ustąpiły 24 sierpnia.

Postępowanie laboratoryjne

Ponieważ podejrzewaliśmy partię paszy o wywołanie problem, przeprowadziliśmy następujące badania:

• Analiza składników żywieniowych pdejrzanej paszy techniką NIR: wyniki prawidłowe
• Analiza mikrobiologiczna podejrzanej paszy: uzyskano prawidłowe parametry mikrobiologiczne.
• Analiza poziomu mikotoksyn w podejrzanej paszy (Auto-Scan ELISA): stwierdzony poziom poniżej dolnej granicy dopuszczalnej normy.
• Ogólna analiza surowców do przygotowania paszy techniką NIR: wartości prawidłowe.
• Zarządano receptury paszy od producenta oraz raportu produkcji. Skupiliśmy się na jednym składniku, którego nie było w poprzednio używanej paszy. Składnikim tym był łubin, który jest używany jako źródło białka roślinnego. Próbka tego składnika uzyskanego z mieszalni zawierała mieszaninę nasion odmiany australijskiej (małe z plamkami) i hiszpańskiej (duże, płaskie i jasno zabarwione), w różnych proporcjach. Zawartość wynosiła 5 lub 7,5%, odpowiednio w paszy dla tuczu wstępnego i końcowego. Zmierzony metodą HPLC poziom alkaloidów wyniósł 0,91%, przy górnej dopuszczalnej granicy dla świń 0,20%.
• Wyciągnęliśmy wniosek, że opisany przypadek był wywołany zatruciem alkaloidami.

Mieszanka nasion łubin australlijskiego i hiszpańskiego.

Ocena obrazu klinicznego

Śmiertelność: na fermie nr 5 przebywały najmniejsze świnie, które zaczęły jeść paszę w dniu dostarczenia (16 sierpień). Do wystąpienia pierwszych strat doszło 19 sierpnia a 20 sierpnia nastąpił dalszy ich wzrost. W tej fermie doszło do największych strat co zaalarmowało obsługę i doprowadziło do przerwania karmienia podejrzaną paszą na innych fermach (śmiertelność spadła z >20% do <2%).

Tabela 1. Straty w fermach.

Wykres 1. Liczba padłych świń w 6 fermach

Kluczowe punkty

postępowania w opisywanym przypadku to:

• Nagłe przypadki śmierci na kilku fermach w tym samym czasie i z podobnymi objawami muszą być analizowane łącznie.
• Należy zmierzać do rozróżnienia między chorobą zakaźną o przebiegu nadostrym a przypadkiem zatrucia paszą (gorączka?).
• Należy pamiętać o wspólnych zmiennych dla wszystkich świń w tym samym czasie.
• Dla właściwego ukierunkowania badań laboratoryjnych niezbędna jest analiza zarówno objawów klinicznych jak i zmian sekcyjnych.

Cele

opisu tego przypadku:

• Przypadki zatrucia paszą są rzadkie.
• Kiedy stwierdzamy nadostry przebieg choroby bez typowych cech procesu zakaźnego, należy wziąć pod uwagę paszę jako przyczynę.
• Współpraca między hodowcą, lekarzem weterynarii, mieszalną pasz i specjalistą w zakresie żywienia jest kluczem do szybkiego rozwiązania problemu i minimalizacji ekonomicznych skutków zatrucia.