0
Cirkowirus świń typ 2 (PCV2) jest czynnikiem etiologicznym kilku chorób obserwowanych w różnych fazach produkcji trzody chlewnej, zwykle określanych jako choroby związane z PCV2 (PCVAD). Objawy kliniczne związane z zakażeniem PCV2 to wyniszczenie, utrata masy ciała, biegunka, zaburzenia ze strony układu oddechowego (kichanie, wypływ z nosa, duszność), żółtaczka, anemia i zmiany na skórze. Szczepienie zmniejsza lub zapobiega stratom ekonomicznym związanym z zakażeniem PCV2.
Jakie są główne genotypy PCV2?
Na poziomie genetycznym, szczepy PCV2 mogą być podzielone na trzy główne grupy genetyczne: PCV2a, PCV2b i PCV2c (Ryc. 1). Dwa pierwsze z wymienionych występują na całym świecie. Początkowo dominował genotyp PCV2a a od 2000 roku na całym świecie rozpoczęła się dominacja PCV2b. Po przedostaniu się do Ameryki Płn. genotyp ten bardzo szybko rozprzestrzenił się w populacji świń wywołując duże straty związane z zachorowaniami i śmiertelnością świń.
Ryc. 1. Główne genotypy PCV2 i ich pokrewieństwo określone na podstawie sekwencji genu kapsydu.
Czy szczepionki zabezpieczają przeciw wszystkim obecnie znanym genotypom PCV2?
Większość obecnie dostępnych szczepionek przeciw PCV2 oparta jest na szczepach genotypu PCV2a. Doświadczenia przeprowadzone przez nasz i inne zespoły wskazują, że odporność krzyżowa między PCV2a i PCV2b jest wystarczająca. Wyniki obserwacji terenowych wskazują, że szczepienie szczepionkami opartymi na PCV2a ma wysoką skuteczność w zwalczaniu PCVAD na całym świecie.
Badania nowych szczepów PCV2a i PCV2b wskazują na pojawienie się nowych wariantów wirusa
Sekwencjonowanie genu kapsydu nowych szczepów terenowych PCV2 doprowadziło do odkrycia kilku mutantów i wariantów wirusa. Jeden z nich, początkowo odkryty w Chinach, posiada kilka mutacji aminokwasowych w tym genie. Chińscy naukowcy wykazali doświadczalnie, że szczepy te są bardziej zjadliwe niż typowe szczepy PCV2a czy PCV2b co może wskazywać na możliwość pojawienia się i rozprzestrzenienia nowych wariantów PCV2. Ostatnio podobny szczep odkryto również w Ameryce Płn. w kilku fermach gdzie obserwowano ostry przebieg PCVAD mimo stosowania szczepień. Ponadto zaobserwowano inne warianty PCV2a i PCV2b z mutacjami aminokwasów kapsydu w regionach immunogennych co może wskazywać na pozytywną selekcję wirusów posiadających takie mutacje lub nawet na niedostateczną ochronę szczepionek przeciw PCV2. Istnieje również możliwość, że mutacje te są przypadkowo skorelowane z obserwacjami klinicznymi ponieważ jak dotychczas nie określono jakie są konsekwencje ich wystąpienia dla biologii wirusa.
Metody charakterystyki szczepów PCV2
Dostępnych jest szereg metod wykrywania PCV2 w tkankach lub surowicy. Metody immunohistochemiczne czy hybrydyzacja in situ pozwalają na wykrywanie wirusa w tkankach utrwalonych w formalinie podczas gdy PCR pozwala na jego wykrywanie zarówno w tkankach jak i surowicy czy płynie ustnym. Niektóre z metod PCR pozwalają na różnicowanie PCV2a od PCV2b. Istnieje również wiele metod wykrywania przeciwciał dla PCV2 w surowicy czy płynie ustnym. Obecnie metody te pozwalają tylko na wykrywanie kontaktu świni z wirusem i nie umożliwiają detekcji małych lecz prawdopodobnie ważnych zmian w genomie. Sekwencjonowanie DNA również dostarcza ważnych informacji. Sekwencjonowany może być cały genom wirusa lub tylko gen kapsydu. Do monitoringu zmian genetycznych zwykle wystarcza sekwencjonowanie genu kapsydu PCV2. Niezależnie od genetycznych różnic między szczepami, ważne jest weryfikowanie czy takie zmiany rzeczywiście są związane ze wzrostem zjadliwości lub obniżeniem immunogenności i tylko wtedy możliwe jest zastosowanie odpowiedniej strategii postępowania.
