Wstęp
Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) jest szeroko rozpowszechniony w duńskich fermach świń a do zwalczania choroby wykorzystuje się cały szereg metod (Ryc. 1). Jedną z nich jest szczepienie dywanowe z następującą po tym częściową depopulacją. W takim przypadku szczepi się przynajmniej dwukrotnie wszystkie lochy, loszki, knury i niekiedy prosięta (szczepienie dywanowe). Celem postępowania jest stabilizacja stada loch, to znaczy odsadzania prosiąt wolnych od wirusa. Sektory gdzie znajdują się PRRSV dodatnie świnie (warchlaki i/lub tuczniki) są następnie opróżniane, czyszczone i dezynfekowane przed wprowadzeniem grup PRRS ujemnych prosiąt.
Cel badania
Celem badań była ocena dynamiki zakażeń i charakterystyki genetycznej PRRSV w trzech duńskich stadach loch, w których mimo prób stabilizacji stale utrzymywało się krążenie wirusa. Dodatkowo chcieliśmy porównać przydatność różnego typu próbek do wykrywania PRRSV w różnych grupach wiekowych.
Metody
Stada
Stado 1 należy do sytemu SPF, liczy 1500 loch i produkuje świnie o wadze 30 kg. Próbę stabilizacji podjęto w styczniu 2013 roku. Wszystkie lochy i warchlaki zaszczepiono żywą szczepionką atenuowaną przeciw PRRSV-2. Warchlakarnię zdepopulowano, umyto, zdezynfekowano i pozostawiono pustą na 4 tygodnie. Następnie lochy szczepiono dwa razy w roku do maja 2016 (prosiąt i warchlaków nie szczepiono). Ferma jest podzielona na sekcje i posiada zewnętrzny obiekt kwarantanny. Stado produkuje własne loszki.
Stado 2 należy do system SPF, liczy 700 loch i produkuje świnie w wadze 30 kg. Właściciel zakupił fermę w 2012 roku i zaszczepił wszystkie samice. Problem z PRRSV zaczął się w 2014 roku, kiedy śmiertelność prosiąt wzrosła do 22%. W kwietniu 2016 roku zostały zaszczepione dwukrotnie w odstępie 4 tygodni szczepionką żywą atenuowana przeciw PRRSV-2. Dodatkowo u prosiąt wprowadzono szczepienia szczepionką atenuowaną w 10-12 tygodniu życia, które zakończono w czerwcu 2016 roku. Równolegle z wprowadzeniem szczepień wdrożono poprawę zarządzania (McRebel). Wszystkie loszki remontowe były kupowane w fermie wolnej od PRRSV w wieku 12-23 tygodni, szczepione, i poddawane kwarantannie przez 8 tygodni.
Stado 3 liczyło 1100 loch i produkowało świnie w wadze 30 kg. Probelmy z PRRS rozpoczęły się w latach 2002-2003. U loch stwierdzano ronienia. Próby eliminacji PRRS polegały na szczepieniu warchlaków szczepionka atenuowana przeciw PRRSV-2 przz okres 4-5 miesięcy. W kwietniu 2015 roku lochy zaszczepiono dwukrotnie w odstępie 4 tygodni. Loszki remontowe w wieku 21-24 tygodni pochodziły z fermy dodatniej w kierunku PRRSV-1 i PRRSV-2. Loszki szczepiono przeciw PRRSV-1 i PRRSV-2 w wieku 10-12 tygodni. Kupowanych loszek nie poddawano kwarantannie.
Plan badań
Opisywane badania przekrojowe wykonano we wrześniu/październiku 2016 roku. Badano zwierzęta w wieku 0, 4, 8 i 12 tygodni. Zbierano dane dotyczące zarządzania (ankiety, dane odnośnie objawów klinicznych), a także badano występowanie PRRSV i charakterystykę genetyczną szczepów. Obecność wirusa badano we krwi, wymazach z migdałków i surowicy z łożyska i sznura pępowinowego (PUCS). Pulowane próbki badano na obecność PRRSV ilościowym testem PCR. Niektóre próbki wybierano do sekwencjonowania i badania genetycznego.
Wyniki
We wszystkich fermach stwierdzono odstępstwa od rekomendowanych procedur zarządzania. Na przykład w porodówkach stada 1 nie przestrzegano zasady całe pomieszczenie pełne/całe pomieszczenie puste ani nie stosowano ścisłych reguł odnośnie przepływu zwierząt. W stadach 2 i 3 nie przestrzegano zasady całe pomieszczenie pełne/całe pomieszczenie puste w warchlakarni, a w stadzie 3 pracownicy obsługi nie myli rąk ani nie myli/zmieniali butów między sektorami.
Badanie wszystkich próbek PUCS testem qRT-PCR w kierunku PRRSV dało wynik ujemny. Wirusa PRRSV wykryto w surowicy ze stada 1 (12 tygodni), stada 2 (8 i 12 tygodni) i stada 3 (4, 8 i 12 tygodni) (tabela 1). Stwierdzono zgodność między wynikami badania pul surowicy i wymazów z migdałków świń w wieku 12 tygodni, jednak wartości Ct uzyskane z surowicy były istotnie niższe (p=0.003) niż z wymazów z migdałków. Sekwencjonowanie ORF5 wykazało 98,8-99,5% podobieństwa do szczepu zawartego w szczepionce atenuowanej przeciw PRRSV-2. Badanie sekwencjonowaniem nowej generacji (NGS) nie wykazało jednoczesnej obecności wielu wariantów wirusa u zakażonych świń.
Tabela 1.Wyniki badania qRT-PCR próbek PUCS, surowicy, i wymazów z migdałków
0 | 4 tygodnie życia | 8 tygodni życia | 12 tygodni życia | |
Stado 1 | ||||
PUCS | 0/14 | - | - | - |
surowica | - | 0/6 | 0/6 | 5/6 |
migdałki | 0/12 | - | - | 5/6 |
Stado 2 | ||||
PUCS | 0/12 | - | - | - |
surowica | - | 0/6 | 4/5 | 6/6 |
migdałki | 0/12 | - | - | 6/6 |
Stado 3 | ||||
PUCS | 0/16 | - | - | - |
surowica | - | 3/6 | 2/6 | 6/6 |
migdałki | 0/12 | - | - | 6/6 |
Dyskusja/wnioski
Żadne z trzech stad nie przestrzegało ściśle zasad McRebel i wszystkie były dodatnie w kierunku PRRSV-2. Mimo to występowanie objawów klinicznych PRRS było stwierdzane rzadko, co potwierdza, że ocena kliniczna nie może stanowić podstawy do oceny statusu stada odnośnie PRRSV. U żadnego prosięcia badanego pierwszym tygodniu życia nie wykryto PRRSV co świadczy, że stada loch były stabilne. Badanie próbek krwi dawało wyższą czułość niż badanie wymazów z migdałków. Sekwencje DNA wirusów PRRS z trzech ferm były bardzo podobne do szczepionkowego co wskazuje, że krążyły w nich szczepy pochodzące ze szczepionki.
Mimo, że szczepienie loch skutecznie ustabilizowało stada podstawowe to wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że eliminację PRRSV z warchlakarni można osiągnąć jeśli program szczepień i częściowa depopulacja i dezynfekcja są wspierane przez ścisłą implementację wszystkich rekomendowanych procedur zarządzania, włączając przestrzeganie zasady całe pomieszczenie pełne/całe pomieszczenie puste.