Żywienie loch: punkty krytyczne w okresie przejściowym (2/2)

Żywienie w okresie przejściowym (OP), który obejmuje ostatnie dziesięć dni ciąży i pierwsze 10 dni laktacji, ma bezpośredni wpływ na produktywność lochy i jej prosiąt. Będziemy opisywać niektóre czynniki, na które ma to bezpośredni wpływ. Zaczęliśmy tę listę w poprzednim artykule.

6) Kondycja ciała i mobilizacja rezerw: Gdy dochodzi do oproszenia przy nieodpowiedniej kondycji lochy (z powodu zbyt dużej bądź zbyt małej masy ciała), pojawiają się problemy: więcej martwych urodzeń, gorsza żywotność prosiąt, większa niejednorodność wagowa miotu, częstsze występowanie mastitis, metritis, bezmleczności, wypadania narządów rodnych, owrzodzeń, biegunki prosiąt ssących, słabszej rui, a także pogorszona płodność i plenność w kolejnym cyklu. Pojawiają się wątpliwości... Jaką ilość paszy powinniśmy podawać w ciągu ostatnich dziesięciu dni ciąży? W 106 dniu ciąży, jeśli lochy mają nadwagę, oczywiście nie powinniśmy zwiększać spożycia paszy, ale nie jest jasne, czy w tym momencie chude lochy powinny jeść dużo paszy przed oproszeniem. Wiele badań wykazało, że karmienie dużymi ilościami paszy (>4 kg/dzień) ma negatywny wpływ na produkcję mleka w pierwszych 10 dniach laktacji. Ujemny bilans energetyczny w ciągu tych 10 dni przed porodem ma korzystny wpływ na produkcję mleka.

7) Proces porodu: Czas oproszenia u wysokoplennych loch jest dłuższy niż w przeszłości, a przede wszystkim występuje znacznie większa zmienność osobnicza (90 do 900 minut), co nie jest związane z całkowitą liczbą urodzonych prosiąt. Programy żywieniowe mają pewną rolę, którą należy wziąć pod uwagę, podsumowaną przez następujące aspekty:

• Energia: u loch z nadwagą diety przedporodowe o podwyższonej zawartości energii lub tłuszczu prowadzą do dłuższego porodu.
• Włókno: bezpośrednio związane z jakością kału (zawartość wody). Jeśli lochy mają zaparcia pod koniec ciąży, poród przedłuża się ze wszystkimi wyżej wymienionymi konsekwencjami. Jakość i rodzaj włókna, bardziej niż poziom włókna surowego, są decydujące ze względu na zdolność zatrzymywania wody, regulację pasażu jelitowego, komfort trawienia i regulację mikroflory.
• Wapń: pompa wapniowa w zakończeniach nerwowych jest niezbędna dla mechanizmów skurczu mięśni macicy. Odpowiedni poziom wapnia będzie sprzyjał fizjologicznemu procesowi porodu. Nadmiar wapnia lub niedobór wapnia może powodować blokadę tego mechanizmu i mieć odwrotne skutki.
• Cynk: jego rola w redukcji liczby martwo urodzonych prosiąt jest dobrze opisana, ale dokładne mechanizmy, które to determinują, nie są znane. Ze względu na ograniczenia prawne tego minerału w Europie, uważamy, że włączenie go do postaci organicznej jest odpowiednie dla uzyskania korzystnego efektu u loch hodowlanych.

8) Prosięta martwo urodzone i śmiertelność poporodowa: obejmuje to zarówno prosięta, które były martwe przed rozpoczęciem porodu, jak i te, które padły podczas porodu i jest to ściśle związane z wieloma przyczynami, zwłaszcza z czasem trwania i czynnikami wywołującymi poród. Wiemy, że w całej laktacji śmiertelność w pierwszych 100 godzinach życia jest najwyższa (wykres 1). Wiele z tych strat jest związanych z niewystarczającym spożyciem energii. Siara pojawia się wcześnie (pierwsze 12-16 godzin), a produkcja mleka zaczyna się między 23 a 39 godziną, czasami pobranie siary jest niewystarczające. Ważnym wnioskiem jest to, że nie może być przerwy między produkcją siary a produkcją mleka.

9) Rezerwy glikogenu u prosiąt przy urodzeniu: Gdy tylko prosięta się urodzą, glikogen obecny w ich rezerwach organizmu (wątroba i mięśnie) zaczyna się utleniać, podobnie jak składniki odżywcze z siary, które dostarczają energii, ponieważ ich potrzeby termoregulacyjne dramatycznie wzrastają poza środowiskiem wewnątrzmacicznym i przy dużych stratach ciepła ze względu na dużą powierzchnię ciała. Zawartość glikogenu u prosiąt po urodzeniu wynosi od 50 do 70 gramów (3-3,5% ich żywej wagi - podobnie jak proporcjonalna waga wątroby), co stanowi ekwiwalent energetyczny dwóch kilogramów paszy ciążowej zawierającej 40% skrobi. W literaturze naukowej różne są kontrowersje dotyczące tego, jak zwiększyć poziom glikogenu u płodów w ostatnich dniach ciąży za pomocą diety zawierającej skrobię kukurydzianą, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe lub oleje z orzechów kokosowych i ryb.

10) Synteza siary i mleka: Nowo narodzone prosię jest uzależnione od spożycia siary, aby uzyskać odpowiednią odporność bierną. Siara jest pierwszą wydzieliną gruczołu mlekowego i źródłem matczynych immunoglobulin oraz dostarcza innych składników układu odpornościowego o działaniu immunomodulującym: cytokin i leukocytów. Siara dostarcza również wiele wysoce przyswajalnych składników odżywczych, źródeł energii (laktozy i lipidów) oraz zawiera naturalne czynniki wzrostu, które wspierają prawidłowy rozwój ważnych narządów i przewodu pokarmowego prosiąt od urodzenia. Wysoka zawartość IgG w siarze określa ogólnoustrojową odporność bierną. Prosięta z mniej niż 10 mg/ml IgG w osoczu w 3 dniu życia wykazują trzykrotnie wyższą śmiertelność niż te z poziomem powyżej 10 mg/ml (Cabrera, 2012). Poziomy IgA pomagają chronić błonę śluzową jelit przed patogenami układu pokarmowego. Masa żołądka noworodka wzrasta o 26-54% między 1. a 3. dniem życia w porównaniu z 7,5-23% wzrostem masy ciała. Jelito cienkie zwiększa wagę o 70%, długość o 24%, średnicę o 15%, wysokość kosmków o 33%, a aktywność enzymów również wzrasta o 80-200% w tym bardzo krótkim czasie. Spożycie siary prosiąt w tym okresie można oszacować za pomocą równania przewidywania łączącego średni dzienny przyrost i masę urodzeniową (Theil, 2014). Poziom jednego ze składników siary, który katalizuje syntezę laktozy (alfa-laktoalbumina) wzrasta w osoczu krwi loch 7-10 dni przed oproszeniem, ze znacznym poziomem laktozy w osoczu 4-5 dni przed oproszeniem. Uważa się, że większość genezy produkcji siary ma miejsce we wczesnej fazie okresu przejściowego (ostatnie 10 dni ciąży) (Quesnel, 2015). Produkcja siary jest bardzo zmienna w różnych badaniach i waha się od 1,5 do 5,5 kg (Quesnel, 2011) z szacunkową średnią 3,5 kg; inne badanie wykazało 4,75 kg (0,65-9,42 kg/dzień) (Declercl, L 2013); kolejne 5,9 kg przy wahaniach od 2,7 do 8,5 kg/dzień (Theil, 2014); a niedawne badanie wykazało 5,6 kg (Nuntapaitoon, 2019). Waga lochy, liczba porodów (lochy od 2. do 4. rodu produkują więcej siary niż loszki lub lochy 7+), kondycja ciała i indukowanie porodów wpływają na ten zakres zmienności na lochę. Kolejność urodzeń prosiąt w miocie nie wpływa na spożycie siary, a żywotność/siła miotu ma wpływ na zdolność produkcyjną siary (Devillers, 2007). Gdy odsetek padłych prosiąt wzrasta, produkcja siary spada (Quesnel, 2011).

Skład mleka zmienia się jeszcze w ciągu kilku pierwszych dni. Po 10 dniach laktacji (koniec OP) zmiany zachodzą wolniej i szacuje się, że skład pozostaje taki sam, jak widać w poniższej tabeli.

Tabela I. Zawartość składników odżywczych w siarze i mleku (Hurley, 2015).

Możemy zwiększyć zawartość tłuszczu i suchej masy w mleku na podstawie zawartości/rodzaju tłuszczu w paszy dostarczanej podczas OP. Zawartość laktozy i popiołu pozostanie stała, ponieważ na tym etapie niewiele możemy zrobić poprzez żywienie lochy Według naszej wiedzy modulacja poziomu białka w paszy nie wpływa na zawartość białka w mleku w okresie laktacji, gdzie jego zawartość spada od piątego dnia, zmieniając również profil aminokwasowy. Od tego dnia alanina, cysteina, fenyloalanina, glicyna, leucyna, metionina, seryna, treonina i walina występują w większej ilości. Spada zawartość kwasu glutaminowego, lizyny, izoleucyny i proliny, natomiast zawartość kwasu asparaginowego, argininy, histydyny, tyrozyny i tryptofanu pozostaje na tym samym poziomie.