Pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej

Pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej klinicznie jest nie do odróżnienia od pryszczycy ( foot-and-mouth disease, FMD), w związku z czym jest to choroba o istotnym znaczeniu.

Inne nazwy: VSVs

Choroba występuje głównie w Ameryce Południowej i Środkowej, sporadycznie w USA i rzadko w postaci epidemii, która rozprzestrzeniła się na północ do Kanady i na południe do Argentyny. Wywołuje chorobę klinicznie nie do odróżnienia od pryszczycy, wysypki pęcherzykowej świń i choroby pęcherzykowej świń. Konie mogą być zarażone pęcherzykowym zapaleniem jamy ustnej, ale nie FMD. Z kolei u świń ma zwykle charakter subkliniczny.

Wszystkie grupy wiekowe

• Ślinienie.
• Pęcherze.
• Uraz racic i kulawizna.
• Może nastąpić zmniejszenie tempa wzrostu.
• Wysoka gorączka.
• Objawy kliniczne są podobne do FMD.

Śmiertelność jest zwykle niska i większość świń wraca do zdrowia w ciągu tygodnia lub dwóch. W przeciwieństwie do pryszczycy tylko niewielka część świń ma pęcherzyki. Rzadko dotyka bydło i konie z tej samej farmy.

Wirus jest przenoszony mechanicznie przez różne owady. Uważa się, że rozprzestrzenianie się wśród świń w obszarach epizootycznych następuje, gdy owady mają styczność z wirusem swoją okolicą policzkową, żywiąc się zmianami pozostawionymi po pęknięciu pęcherzy i mechanicznie przenosząc wirusa do innych świń z tej samej lub sąsiednich ferm. Jest mało prawdopodobne, aby owady zarażały się przez wysysanie krwi. Wirus może również rozprzestrzeniać się poprzez bezpośredni kontakt między świniami, zwłaszcza gdy zagęszczenie jest wysokie.

Pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej podlega obowiązkowi zgłaszania w większości obszarów epizootycznych, ponieważ jest klinicznie nie do odróżnienia od FMD. Wymaga diagnostyki laboratoryjnej. Najlepsze próbki to płyn pęcherzykowy o wysokim stężeniu wirusa i/lub tkanka pęcherzykowa (np. powierzchnia skóry na pęcherzu), która również zawiera wirusa. Konieczne jest wykluczenie pryszczycy lub choroby pęcherzykowej świń (lub w Kalifornii wysypki pęcherzykowej świń) oraz zidentyfikowanie wirusa pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej, który w przypadku koni można uzyskać z płynu lub tkanki pęcherzykowej za pomocą testu ELISA, który daje szybka odpowiedź w ciągu kilku godzin. Można pobrać sparowane próbki krwi (tj. próbkę w początkowej fazie choroby i po 10 do 14 dniach). Zazwyczaj stosuje się neutralizację wirusa, wiązanie dopełniacza i test ELISA. U świń wyizolowane próbki dodatnie silnie wskazywałyby na aktywną infekcję. Wadą badań krwi i serologii jest to, że wiąże się z dużym opóźnieniem co najmniej dwóch tygodni na uzyskanie wyników.

• Ponieważ nie można jej klinicznie odróżnić od FMD, należy natychmiast skontaktować się z władzami. W kilku krajach szczepienie świń jest zakazane, chociaż możliwe jest wyprodukowanie skutecznej żywej szczepionki atenuowanej lub szczepionki inaktywowanej.
• Kontrola obecności owadów.