Śmiertelność prosiąt przed odsadzeniem (PWM) jest jednym z głównych elementów wpływających na wydajność produkcji w stadzie świń. Znajomość czynników, które wpływają na PWM prosiąt jest ważna dla poprawy dobrostanu zwierząt, zmniejszenia strat produkcyjnych oraz zwiększenie zysków z hodowli. Głównym celem niniejszej pracy było dokonanie przeglądu najważniejszych niezakaźnych przyczyn PWM prosiąt oraz przedstawienie głównych czynników w komercyjnych warunkach hodowli.
Śmiertelność przedodsadzeniowa jest wieloczynnikowym procesem, niewielki rozmiar prosiąt przy urodzeniu, wraz z ich niską możliwością magazynowania energii i niedojrzałym układem odpornościowym, powoduje, że są one podatne na wychłodzenie, głód lub zgniecenia przez maciorę. Ogólnie rzecz biorąc, czynniki powodujące PWM są zazwyczaj podzielone na trzy główne grupy: prosię (czyli masa urodzeniowa, witalność i płeć), matka (czyli siara, liczba porodów, stres i żywienie lochy) oraz czynniki środowiskowe (np pora roku i temperatura, system utrzymania i zarządzania).
Waga urodzeniowa jest najbardziej determinującym czynnikiem dla życia prosiąt z bezpośrednim wpływem na zdolności termoregulacji i wzrostu; witalność jest również skorelowana z przetrwaniem i rozwojem, i jest silnie uzależniona od stopnia niedotlenienia podczas porodu. Dodatkowo, wydaje się, żę na PWM ma wpływ także płeć, przy czym samce wykazują większą podatność na czynniki przyczynowe śmiertelności. Kondycja nowo narodzonych prosiąt jest silnie uzależniona od siary- używają jej jako substratu energetycznego dla termoregulacji i wzrostu, a także do nabycia odporności biernej, co ma kluczowe znaczenie dla ich przyszłego przetrwania. Liczba przebytych porodów loch jest czynnikiem mającym wpływ na PWM, lecz doniesienia na ten temat są sprzeczne. Wymaga to dalszych badań. Właściwe postępowanie z lochami jest także bardzo istotne. Stres może mieć negatywny wpływ na rozwój potomstwa, a także zwiększa ryzyko zmiażdżenia; z kolei żywienie loch wpłynie na rozwój płodu i wagę po urodzenia, wpływa także na produkcję siary / mleka. Ponadto temperatura otoczenia ma ważny wpływ na przetrwanie prosiąt, ponieważ są one bardzo wrażliwe na zimno, co ma pośredni wpływ na zmiażdżenia.
Obiecujące wyniki uzyskano stosując najnowsze projekty, które łączą zamknięcie lochy w kojcu ze stopniowym umożliwianem jej przemieszczania się po kojcu. Producenci stosują różne strategie zarządzania w celu minimalizacji PWM, jednak brak jest dowodów naukowych na temat technik, takich jak doustna suplementacja prosiąt, "meblowanie" prosiąt, systemy z mamkami siać, pielęgniarki lub sztucznego odchowu prosiąt i dalszych badań powinno być przedmiotem zainteresowania dla dalszych badań.
R. Muns, M. Nuntapaitoon, P. Tummaruk. Non-infectious causes of pre-weaning mortality in piglets. Livestock Science. Volume 184, February 2016, Pages 46–57. doi:10.1016/j.livsci.2015.11.025