Do produkcji i handlu produktami rolnymi mają zastosowanie przepisy UE zakazujące porozumień w sprawie ustalania cen lub innych warunków handlowych lub podziału rynków. Jednakże rozporządzenie w sprawie wspólnej organizacji rynku ("Rozporządzenie o wspólnej organizacji rynku" - "CMO Regulation) zawiera odstępstwa od stosowania tych zasad, które mają wpływ na wszystkie lub niektóre sektory rolnictwa lub dotyczą określonych sytuacji.
Na podstawie wglądu uzyskanego w sprawozdaniu Komisja będzie kontynuować dialog z zainteresowanymi stronami w sektorze rolnym, a także z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i Radą, w sprawie przyszłych wyborów politycznych dotyczących stosowania zasad konkurencji w sektorze rolnym. Komisja zintensyfikuje również monitorowanie rynku, w szczególności w odniesieniu do układów zbiorowych, które dzielą rynek wewnętrzny.
Główne wnioski raportu
Praca europejskich organów ds. konkurencji
(a) Przeprowadzanie dochodzeń w sektorze
Europejskie organy ds. konkurencji przeprowadziły 178 dochodzeń w sektorze rolnictwa. Ponad jedna trzecia tych zainteresowanych to przetwórcy produktów rolnych, a rolnicy stanowią największą grupę skarżących.
Prawie połowa wszystkich naruszeń konkurencji ujawnionych w toku dochodzeń dotyczyła porozumień w sprawie cen. Umowy te dotyczyły najczęściej konkurujących przetwórców w celu ustalenia ceny hurtowej (np. dla cukru i mąki) lub między przetwórcami a detalistami w celu ustalenia ceny detalicznej (np. w przypadku produktów mlecznych, mięsa lub oleju słonecznikowego). Inne naruszenia związane z porozumieniami dotyczącymi produkcji dotyczyły wymiany informacji lub podziału rynków.
W raporcie stwierdzono, że działania organów ścigania w zakresie egzekwowania przepisów przyniosły rolnikom lepsze warunki dla ich produktów. W szczególności w sprawozdaniu wskazano kilka przypadków, w których europejskie organy ds. konkurencji zatrzymywały i sankcjonowały praktyki stosowane przez dużych nabywców, mające na celu obniżenie cen płaconych rolnikom. Ponadto praca europejskich organów ds. konkurencji pomogła rolnikom poprawić warunki współpracy ze spółdzielniami.
(b) Ochrona rynku wewnętrznego
Jednym z kluczowych ustaleń sprawozdania jest to, że niektóre państwa członkowskie starały się niekiedy ograniczać przywóz określonych produktów rolnych z innych państw członkowskich. Kilka europejskich organów ochrony konkurencji zbadało i wstrzymało szereg układów zbiorowych, w których na przykład rolnicy w danym państwie członkowskim próbują utrudnić sprzedaż rolnikom z innych państw członkowskich.
Działania te, podejmowane przez organy ochrony konkurencji, pomogły zarówno konsumentom w państwach członkowskich, w których można było ograniczyć import, jak i rolnikom we wszystkich pozostałych państwach członkowskich, na które miałaby wpływ próba utrudnienia sprzedaży transgranicznej.
(c) Zapewnienie wskazówek i monitorowanie
Europejskie organy ds. konkurencji przedstawiły wytyczne dla rolników, innych operatorów i rządów dotyczące interpretowania i stosowania prawa konkurencji w sektorze, na przykład w sprawie inicjatyw rolników w zakresie zrównoważonego rozwoju lub publikowania cen przez organizacje sektorowe. Europejskie organy ds. konkurencji aktywnie monitorowały sytuację w sektorze i przeprowadzały badania sektorowe nad funkcjonowaniem łańcucha dostaw, ze szczególnym uwzględnieniem takich kwestii jak przenoszenie cen w łańcuchu oraz równowaga siły przetargowej między rolnikami a innymi poziomami łańcuch.
Odstępstwa od zasad konkurencji dla producentów i organizacji międzybranżowych
Organizacje producentów i uznane organizacje międzybranżowe mogą pomóc wzmocnić pozycję rolników i przyczynić się do zwiększenia efektywności łańcucha dostaw żywności.
Uznanie organizacji producentów przez władze krajowe jest szeroko stosowane w sektorze owoców i warzyw, w którym prawie 50% produkcji sprzedawane jest przez organizacje producentów, ale także w sektorze mleka, mięsa, oliwy z oliwek i zbóż. Ponadto w UE istnieje 128 uznanych organizacji międzybranżowych, głównie w Francji i Hiszpanii.
Narzędzia sektorowe w rolnictwie
W sprawozdaniu potwierdzono, że określone narzędzia sektorowe dostępne w rolnictwie są wykorzystywane z korzyścią dla rolników i całego sektora:
- W szerokim zakresie wdrożono możliwość uzgodnienia dobrowolnego mechanizmu podziału wartości w sektorze cukru;
- środki służące stabilizacji rynku w sektorze wina były również często stosowane;
- wprowadzono środki zarządzania podażą w odniesieniu do produktów o chronionych nazwach pochodzenia lub oznaczeniach geograficznych w sektorze sera i szynki.
piątek 26 października, 2018/ EC/ UE.
http://europa.eu/rapid