0
W tuczu kontraktowym hodowca tuczy warchlaki na zlecenie firmy zewnętrznej. Organizator systemu dostarcza warchlaki na tucz, a także pasze i koncentraty. Hodowca ma ściśle trzymać się zaleceń zaordynowanych przez organizatora tuczu, który zobowiązuje się także do odkupu tuczników po ustalonej cenie, w umówionym czasie i osiągnięciu przez nie wyznaczonej wagi. W końcowym rozliczeniu potrąca należności za zakupione warchlaki, pasze i inne środki produkcji czy opiekę weterynaryjną, a także obniża wynagrodzenie za brak osiągnięcia określonych rezultatów.
W Polsce tucze nakładcze proponuje Agrifirm i Agri Plus. Agrifirm należy do niderlandzkiego producenta pasz Royal Agrifirm Group, a Agri Plus do Smithfield Foods, który z kolei jest własnością chińskiego koncernu WH Group. WH Group to największy producenta wieprzowiny na świecie.
Zastrzeżenia Prezesa Urzędu dotyczą sposobu ustalania końcowego wynagrodzenia dla rolnika- hodowcy. Przeprowadzono postępowania wyjaśniające, w których przeanalizowano zasady rozliczeń stosowane przez organizatorów tuczu. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny uznał, że obciążanie dostawców nadmiernym ryzykiem może stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej przez duże firmy. Zlecający dostarcza zwierzęta, pasze oraz ścisłe wytyczne co do hodowli. Czasem także kontroluje ściśle proces tuczu, z zapewnieniem opieki weterynaryjnej i leków włącznie. Tym samym zadanie rolnika sprowadza się w zasadzie do udostępnienia budynków inwentarskich oraz opieki nad tucznikami. Jednakże od końcowego wynagrodzenia odejmowane są składniki zależące w dużej mierze od organizatora tuczu.
Przykładowo hodowca dostaje w rozliczeniu mniej pieniędzy, jeśli tucznik nie osiągnie odpowiedniej wagi, jednak nie ma on wpływu na jakość i rodzaj dostarczanej genetyki warchlaków. Dodatkowo zwierzęta są karmione wyłącznie paszami dostarczanymi przez organizatora tuczu. Organizator również wydaje zalecenia co do dawek pokarmowych. Na końcową wagę może mieć również wpływ dobrostan zwierzęcia w momencie dostarczenia do tuczu, co także nie zależy od rolnika.
" Zaletą tuczu nakładczego jest względna stabilność współpracy z dużym kontrahentem. Stabilność ta nie może jednak uzasadniać pomniejszania wynagrodzenia w sytuacji, gdy dochodzi do niego pod wpływem czynników pozostających poza kontrolą samego hodowcy. Rolnik rozliczany jest za efekt, podczas gdy sama konstrukcja i warunki tuczu kontraktowego wskazują na możliwość jego działania w warunkach należytej staranności. Dzieje się tak dlatego, iż sam proces tuczu skonstruowany został w sposób, który ogranicza bezpośredni wpływ na efekty chowu po stronie rolnika. W konsekwencji zasady rozliczenia wydają się być tak skonstruowane, że niewspółmierne korzyści osiąga organizator, a nie hodowca" powiedział Tomasz Chróstny.
Prezes UOKiK sprawdza, czy potwierdzą się zarzuty, że działania spółek Agrifirm i Agri Plus stanowią nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej. Kwestionowany jest więc nierównomierny rozkład ryzyka pomiędzy stronami umowy oraz obciążanie rolników konsekwencjami finansowymi niepowodzenia przedsięwzięcia w zakresie pozostającym poza ich wpływem.
Prezes UOKiK twierdzi także, że "wykorzystywanie przewagi kontraktowej stanowi poważne naruszenie obowiązującego prawa, to działanie na niekorzyść polskich rolników i producentów sektora rolno-spożywczego. Prawa, obowiązki i odpowiedzialność powinna w takim samym stopniu spoczywać na obu stronach umowy, zaś duże przedsiębiorstwa nie mogą wykorzystywać swojej pozycji do działania na szkodę mniejszych kontrahentów".
4 maja 2020r. /UOKiK/ Polska /www.uokik.gov.pl
